«حسن روحانی» رییس جمهوری، دیروز (یکشنبه) در دومین همایش ملی اعتدال با عنوان «زنان، اعتدال و توسعه» بار دیگر با یادآوری آسیب ها و چالش های تندروی، مشی اعتدال گرایی را به عنوان رویکردی با قابلیت های بالا برای مقابله با تندروی مورد تاکید و توجه قرار داد.
روحانی در سخنان خود تصریح کرد: بخش بزرگی از مشکلات امروز جهان از افراط است. نگاه برخی به دنیا افراطی است و معتقدند نباید به همه اعتماد کرد. نباید به غریبه ها و به آن طرف میزی ها اعتماد 100 درصد کنیم در حالی که هر چیزی اعتدالی دارد.
رییس جمهوری ضمن تاکید بر لزوم خروج اعتدال گرایی از چارچوب های شعاری، در زمینه ریشه های اعتدال گفت: اعتدال از فکر و اندیشه آغاز می شود. اعتدال تنها روش نیست بلکه یک بینش است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که میان نفع کم و ضرر حتمی نفع کم را انتخاب می کنیم، گفت: ما تحت هر شرایطی باید هفتم اسفندماه پای صندوق رای برویم. امروز در آستانه انتخابات باید خیلی حواسمان جمع باشد. هم مشکلات را می دانم و می فهمم که آنچه خیلی ها می خواستند امروز مطلوب آنها در پیش چشمانشان نیست اما ما یک هدف بلندی داریم. تدبیر همین است. تدبیر یعنی عاقبت کار را ببینیم چه می شود. می شود بلندتر حرف زد، اعلامیه داد اما هدف را نباید گم کنیم. بدانیم که می توان با تدبیر و صبر و حوصله و با بسیج عمومی پای صندوق آرا برویم. 
تاکید رییس جمهوری بر پرهیز از تندروی و پیامدهای مطلوب اتکای مردم به رویکرد اعتدالی در انتخابات پیش رو، بازخوانی مولفه های اعتدال گرایی و بایسته ها و پیامدهای در پیش گرفتن این رویکرد را ضروری می سازد. یادداشت پیش رو چند نکته در این ارتباط را یادآوری می کند: 
1- تعبیر رییس جمهوری در این زمینه که اعتدال نه یک روش، بلکه نوعی تفکر است از این واقعیت ریشه می گیرد که درک انسان از خود، محیط پیرامونی (کنشگران دیگر، مقدورات و محذورات) و در نتیجه رفتار و عملکردش از ماهیت بینش او یعنی آنچه در ذهنش می گذرد ریشه می گیرد.
به عنوان نمونه، دهشت افکنی (تروریسم) که امروز مشکل های بسیار زیادی را برای کشورها و دولت های منطقه ایجاد کرده است، پیش از هرچیز از آبشخور تفکر و اندیشه افراطی رهبران و پیروانش تغذیه می کند. به تعبیر روحانی افراط از مشت و چماق شروع نمی شود، افراط از مغز شروع می شود. برخی اندیشه و فکر افراطی دارند و متاسفانه گاهی به دین افراطی می اندیشند و دین را افراطی تبیین می کنند. 
از این منظر، اعتدالی هم که رییس جمهوری از آن یاد می کند بر خلاف نظر عده ای نه به عنوان یک روش که به عنوان نوعی تفکر از سطحی فراتر، منش باورمندانش را زیر تاثیر قرار می دهد. از این رو است که اعتدال گرایان با نگاهی مشارکت محور، غیرحذفی و انتقادپذیر، عرصه اداره کشور را عرصه برهم کنش نیروهای مختلف سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران می دانند، هرچند برخی مخالفان نگاهی تنگ نظرانه داشته باشند و رفتار خود با اعتدال گرایان را بر اساس رویکرد حذفی تنظیم کنند.
2- همه جنبه های سخت و نرم زندگی انسان از مسایل سیاسی تا فرهنگی در نتیجه نبود اعتدال در معرض افراط یا تفریط قرار خواهد گرفت؛ مساله ای که به طور معمول پیامدهای نامطلوبی به همراه خواهد داشت. شاهد این ادعا چالش هایی است که در نتیجه غلبه رویکرد غیرمعتدل دولت پیشین در حوزه های مختلف از سیاست خارجی و اقتصاد گرفته تا مسایل فرهنگی، زیست محیطی و ... ایجاد شد. از این رو، رویکرد و اندیشه اعتدالی باید در همه عرصه ها مورد توجه قرار گیرد و از این رو است که رییس جمهوری، اعتدال را نه تنها یک شعار بلکه رویکردی می داند که در همه حوزه ها باید ساری و جاری شود.
3- اعتدال به عنوان وضعیتی میانه و به دور از تندروی و کندروی، مفهومی بسیط است که باید بر حسب مقتضیات زمانی و مکانی تعبیر و مصداق های آن مشخص شود. دولت تدبیر و امید که خود در نتیجه میانه روی و آشتی مردم با صندوق های رای در سال 1392 روی کار آمد، با اتخاذ رویکردی معتدل توانست مهمترین مساله سیاست خارجی کشور یعنی برنامه صلح آمیز هسته ای کشورمان را در گفت وگو با قدرت های جهانی به سلامت به سرمنزل مقصود برساند.
این بار هم انتخابات به عنوان مهمترین مساله سیاست داخلی و اصلی ترین عرصه مشارکت سیاسی مردم نیازمند نگاه اعتدالی است تا مجلسی شکل گیرد که تا حد امکان انعکاسی از ترکیب گروه های سیاسی جامعه باشد. از این رو، نگاه های غیرمعتدل برخی گروه ها به روندهای سیاسی و طرح ایده هایی چون تحریم انتخابات، به تعبیر روحانی نتیجه ای جز زیان سنگین به بار نخواهد آورد.
گزینش نفع کم به ضرر قطعی، بهترین مصداق برای توصیف رویکرد اعتدالی است. بسیاری در عرصه هایی نظیر انتخابات نگاه سیاه و سفید دارند، در صورتی که در زمان حاضر «منطق فازی» یعنی دوری از صفر و 100 دیدن مسایل، نه تنها در حوزه اندیشه و علوم انسانی، بلکه در فناوری های روز جهان نیز کارایی خود را نشان داده است.
ما که در عرصه منطقه ای هدف مبارزه با افراط گرایی را دنبال می کنیم، باید در داخل هم الگوی اعتدال را در پیش بگیریم و از هرگونه تندروی بپرهیزیم چرا که حتی در مسیر حق هم نباید تندروی کرد. این بخش دیگری از معنای اعتدال را به تصویر می کشد. یعنی افزون بر این که در انتخاب هایمان از تندروی و کندروی اجتناب می کنیم، در دستیابی به هدف به جای شتابندگی به پیوستگی در مسیر توجه داشته باشیم. به همین خاطر رییس جمهوری گفته است برای من پایان کار مهم است یعنی تکاپو برای دستیابی به هدف باید به صورت پیوسته و متوازن صورت گیرد.

نگاهی کوتاه به فیلم های راه یافته به بخش های گوناگون سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر، تفاوت آشکار محتوایی و موضوعی را میان فیلم های این دوره از جشنواره با دوره های قبلی نشان می دهد. شمار زیادی از فیلم ها در جشنواره امسال به موضوع های اجتماعی و خانوادگی پرداخته اند.
محتوای فیلم های حاضر در بخش های جشنواره سی و چهارم، از جمله بخش «سودای سیمرغ» (مسابقه اصلی)، بخش «نگاه نو» (رقابت فیلم اولی ها) و بخش «هنر و تجربه» (فیلم های دارای مخاطب ویژه) نشان می دهد که در جشنواره امسال، فیلمسازان بیش از هر چیز بر آسیب های موجود در حوزه های فرهنگی و اجتماعی جامعه متمرکز شده اند. بیش از نیمی از فیلم های جشنواره سی و چهارم چالش های جامعه امروز ایران را به تصویر می کشند. در واقع، دوربین فیلم سازان به میان جامعه و خانواده های ایرانی رفته است تا از نزدیک معضل ها، ابعاد و سبک های زندگی اجتماعی و فرهنگی ایرانیان را روایت کند.
اشاره ای کوتاه به محتوای برخی از این فیلم ها ویژگی این دوره از جشنواره را روشن تر می سازد:
در بخش سودای سیمرغ سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر، 22 فیلم به رقابت می پردازند که از میان آن ها تنها چهار فیلم «بادیگارد» ساخته «ابراهیم حاتمی کیا»، «نفس» ساخته «نرگس آبیار»، «رسوایی2» ساخته «مسعود ده نمکی» و «ایستاده در غبار» ساخته «محمدحسین مهدویان» دارای محتوای سیاسی و پیام های هنجاری- ارزشی است.
فیلم «وارونگی» ساخته «بهنام بهزادی» اثری اجتماعی و خانوادگی است که زندگی اعضای خانواده ای را روایت می کند؛ خانواده ای که در گذر زمان دستخوش دگرگونی می شود. «آبنبات چوبی» اثر «محمدحسین فرح بخش» را نیز می توان فیلمی اجتماعی و خانوادگی توصیف کرد که در آن اختلاف دیدگاه میان 2 نسل در خصوص زندگی و معناهای آن به تصویر کشیده شده است. این فیلم بر تاثیر دگرگونی های جامعه روی نوع نگرش جوانان به زندگی تاکید دارد. «هاتف علیمردانی» هم در فیلم «هفت ماهگی» که نمایشی اجتماعی است از طبقه متوسط سخن می گوید و تعارض های پیش رو و واکنش افراد طبقه متوسط را نسبت به رویدادهای جامعه به تصویر می کشد.
«کفشهایم کو؟» به کارگردانی «کیومرث پوراحمد» از پیامدهای مهاجرت می گوید. کفشهایم کو داستان شخصی را روایت می کند که دچار بیماری آلزایمر است و در مسیر پیش رو با رخدادهایی قابل تامل برخورد می کند. «به دنیا آمدن» اثری از «محسن عبدالوهاب» که در بخش سودای سیمرغ شرکت کرده است، روایت زندگی زوجی است که پس از چند سال زندگی مشترک با چالش هایی روبه رو می شوند.
«تینا پاکروان» در «نیمه شب اتفاق افتاد» از عشق های نامتعارف موجود در جامعه پرده برمی دارد و به پیچیدگی ها و چالش های این نوع از عشق ها اشاره می کند که در جامعه ایران با خط های قرمز رو به رویند. همچنین، «مهدی گلستانه» در «نقطه کور» مردی را به تصویر می کشد که نسبت به همسر خود دچار تردیدها و ابهام های فکری است و به دنبال یافتن راهی برای حل آن ها است.
«خشم و هیاهو» کاری از «هومن سیدی» کارگردان جوان سینمای ایران است که برخی داستان این فیلم را بی شباهت به ماجرای قتل همسر «ناصر محمدخانی» فوتبالیست مشهور، نمی دانند. همچنین، «سیدرضا میرکریمی» در «دختر» روایتگر شرایط دختری است که برای پذیرش دعوت یک مهمانی، خود را در چالش با خانواده می بیند.
«کمال تبریزی» کارگردان برجسته نیز در «امکان مینا» به 2 عامل فروپاشی برخی خانواده های ایرانی یعنی شک و خیانت اشاره می کند. این فیلم روایتگر زوجی است که روابط عاشقانه شان دچار این 2 آسیب می شود. به این ترتیب، امکان مینا را می توان رقیب نقطه کورِ گلستانه در پیاده سازی مفهوم تردید و تعلیق در روابط زناشویی دانست. در برابر، «لانتوری» ساخته «رضا درمیشیان» و «زاپاس» اثری از «برزو نیک نژاد» دارای مضمونی اجتماعی و عاشقانه هستند.
«متولد 65» نخستین اثر بلند سینمایی «مجید توکلی» در بخش «نگاه نو» و روایتگر دختر و پسر جوانی است که در رویای ثروتمند شدن به سر می برند و در این مسیر با چالش ها و حقیقت هایی روبه رو می شوند. «برادرم خسرو» به کارگردانی «احسان بیگلری» قصه 2 برادر را در قاب دوربین ثبت می کند که مجبور به گذران روزهایی در کنار هم هستند. در این فیلم برادرِ میهمان دارای مشکل های روحی و روانی است. «مسعود مددی» نیز با ارایه فیلم «گیتا» اثری اجتماعی با تکیه بر روابط میان مادر و فرزندان خلق کرده است.
«پل خواب» به کارگردانی «اکتای براهنی» برگرفته از رمان معروف «جنایت و مکافات» است. براهنی درصدد به تصویر کشیدن این باور است که بر پایه یک قانون کلی، انسان ها و حتی گناهکاران، بیش از اندازه ی تصورِ ما ساده دل اند و ما خود نیز این چنینیم.
در میان فیلم های نامبرده با مضمون های اجتماعی و پیام هایی که در فضای سبک های نو زندگی سر می دهند، معضل اعتیاد به عنوان محور اصلی فیلم «خماری» به کارگردانی «داریوش غذبانی» مورد توجه قرار گرفته است.
در نگاهی کلی، می توان جشنواره فیلم فجر امسال را جشنواره ای دانست که تا اندازه زیادی از دغدغه ها و پراکنش پیام های سیاسی و ایده های تجویزی فاصله گرفته است و فیلم های حاضر در آن به دلیل دارا بودن محتوای اجتماعی و روایت سوژه های روز جامعه، برای مخاطبان باورپذیرتر و ملموس تر خواهند بود. پیش از این نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تفاوت های محسوس و ویژه بودن جشنواره امسال خبر داده بود.
دگرگونی نسبی در محتوای فیلم های حاضر در جشنواره و روایت بی پرده آسیب های فرهنگی و اجتماعی باعث خواهد شد تا فضای این رویداد فرهنگی از وضعیت سفارشی و فرمایشی حاکم بر سال های گذشته فاصله گیرد و عرصه برای نقش آفرینی، هنرنمایی و حضور فیلمسازان برجسته کشورمان باز شود.

شکستن رکورد ثبت نام بانوان برای شرکت در انتخابات پنجمین دور مجلس خبرگان رهبری و دهمین دور مجلس شورای اسلامی، گذشته از این که چه تعداد از آنها توانستند از صافی بررسی صلاحیت های شورای نگهبان عبور کنند، پیام های مهم و روشنی دربر دارد. در جریان نام نویسی یک هفته ای از نامزدها به طور بی سابقه ای 16 زن برای انتخابات مجلس خبرگان و 234 تن از بانوان برای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی نام نویسی کردند.
این حضور پرشور و بی سابقه اگرچه بازتابی از رشد توانمندی زنان برای نقش آفرینی ومشارکت در ساحت های مختلف حیات جمعی است اما مخالفان خاص خود را دارد؛ مخالفانی که این مشارکت را برای حضور بی مدعی و منافع خود تهدیدی جدی می دانند و با توجیه های گوناگون به دنبال حذف زنان از عرصه های گوناگون سیاسی- اجتماعی هستند، هرچند می دانند آنان را از این تغییر گریزی نیست.
در این فضا، حمایت های پی در پی «حسن روحانی» رییس جمهوری و اعضای دولت یازدهم برای بانوان بسیار دلگرم کننده است. رییس جمهوری روز یکشنبه هجدهم بهمن ماه در دومین همایش ملی اعتدال با عنوان «زنان، اعتدال و توسعه» گفت: ما به دنبال رشد و توسعه هستیم، رشد و توسعه در کشور امکان پذیر نیست مگر این که زنان هم مانند مردها نقش پر رنگی ایفا کنند و از ظرفیت و قدرت و استعداد آنها در مسیر توسعه و تعالی کشور استفاده شود. زن ها باید در عرصه های مختلف حضور یابند، سخن بگویند و نقش خود را به رخ جامعه بکشند. تا وقتی زنان در کاری حضور پیدا نکرده و نقششان روشن نشود، مردها تاثیر گذاری زنان را باور نمی کنند. ... در توانمند سازی و حضور سیاسی و مدیریت زنان هنوز به نقطه مطلوب نرسیده ایم و باید برای آن برنامه ریزی کنیم.
رییس جمهوری با بیان این که ما تفکرات فمینیستی را قبول نداریم اما تحجر را هم نمی پذیریم، تصریح کرد: نمی دانم عده ای بر چه مبنایی می گویند زن باید محصور در خانه برای همیشه بماند و این ها مثل این که حتی مقام و عظمت فاطمه زهرا (س) را هم به زور می پذیرند. زندگی فاطمه زهرا (س) به ما نشان می دهد زن ها لیاقت و استعداد هر مقامی را دارند. اگر نگذاریم بانوان از فرصت هایی که خدا و جامعه به آنها داده استفاده کنند ظلم بزرگی به زنان و ایران آینده کرده ایم.
با توجه به آنچه گفته شد، درخصوص ضرورت ها و پیامدهای حضور بانوان در عرصه های کلان مدیریت کشور که از دل فرایندهایی چون انتخابات حاصل می شود، چند نکته لازم به یادآوری است:
1- قرار است هفتم اسفندماه امسال صندوق های رای تکلیف ترکیب مجلس قانونگذاری کشور را برای چهار سال پیش رو مشخص کند. مجلسی می تواند مسایل روز جامعه را به خوبی درک و مشکل های موجود را حل و فصل کند که ترکیب نمایندگان آن بازتابی از برآیند همه نیروها و کنشگران اجتماعی و سیاسی در جامعه باشد. در صورتی که همه قشرهای اجتماعی و نیروهای سیاسی نماینده تفکر خود را در مجلس داشته باشند، این مجلس با درک روشنتر از مسایل جامعه و همفکری منتخبان همه گروه ها کارآمدی بیشتری خواهد داشت.
حدود نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می دهند اما تاکنون در بهترین حالت میزان حضور زنان در مجلس شورای اسلامی از پنج درصد هم فراتر نرفته است. مجلس پنجم تنها با برخورداری از 14 نماینده زن، رتبه نخست را میان دوره های مختلف داشته است. این در حالی است که از مجلس هفتم به بعد حضور زنان حتی سیری نزولی یافت. 
توازن نسبی جنسیتی و بالا رفتن وزن دیدگاه و تفکر زنان در مجلس می تواند توجه مهمترین نهاد قانونگذاری کشور را به مسایل نرمی چون محیط زیست و خانواده جلب کند و با تاثیرگذاری بر مصوبه های گوناگون مجلس میزان مقبولیت آن را در میان طیف وسیعی از جمعیت کشور فراهم کند ضمن آنکه هیچ کسی بهتر از نمایندگان زن نمی تواند مسایل زنان در جامعه را در مجلس مطرح و نمایندگی کند.
2- حضور پرشور بانوان در نخستین مرحله از انتخابات سال 1394 یعنی برهه ثبت نام نامزدها، پیام های روشنی دربردارد که مهمترین آن توانایی، اعتماد به نفس و اعلام آمادگی برای کنشگری و تاثیرگذاری در روندهای کلان مدیریت کشور است. در سال های گذشته زنان به صورت قابل توجهی آگاهی و توانمندی خود را در عرصه های مختلف افزایش داده اند. بسیاری از ناظران حضور رو به فزونی زنان در دانشگاه ها و تلاش برای کسب مدرک های بالای علمی و جایگاه بالاتر اجتماعی را دیباچه ورود به عرصه های مختلف جامعه از جمله سیاست می دانند.
این تغییر اجتماعی اما تاکنون چندان در ساختارهای سیاسی مورد حمایت قرار نگرفته است. ثبت نام های بی سابقه زنان در انتخابات امسال نشان دهنده شکل گیری خواستی در عرصه اجتماع و سیاست کشور است که سهم خواهی بیشتر آنان در مناسبات سیاسی کشور را می نمایاند؛ سهم خواهی که ریشه در واقعیت های نو جامعه و زایش دیدگاه های مبتنی بر ظرفیت های نهفته و توانایی های واقعی زنان دارد.
نمودهای بروز و توجه به این خواست را می توان در حمایت های رییس جمهوری و دولت یازدهم از گسترش حضور بانوان در عرصه های مختلف به ویژه انتخابات و شکل گیری کارزارهای ترغیب و حمایت از زنان برای مشارکت فعال در امور سیاسی، مدنی و حتی اقتصادی دید.
3- صِرف اراده زنان به مشارکت در عرصه های کلان تصمیم سازی به کنشگری فعالانه آنها منتهی نمی شود. موانع بسیاری دستیابی به این هدف را با چالش های جدی مواجه می کند. ساخت های سیاسی کشور بسترهای لازم برای حضور و کنشگری بهینه زنان در کنار مردان را فراهم نمی کند. همچنین ساختارهای ذهنی و عینی سنتی در جامعه سیاسی و مدنی پا برجا است که سیاست را امری مردانه تلقی می کند و حتی در افکار عمومی بسیاری از زنان رسوب کرده تا مسیر پیش روی تکاپوی بیشینه آنان را ناهموار سازد.
کشور ما از نظر میزان حضور زنان در مجلس در همسنجی با کشورهای جهان و منطقه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. قرار گرفتن در رتبه های صد و چهل و یکم و دوازدهم به ترتیب در جهان و خاورمیانه گویای تناسب غیرمنطقی جنسیتی نمایندگان در مجلس شورای اسلامی است.
زنان سال های درازی است که به دلیل غلبه نگاه مردسالارانه و تبعیض در جامعه از فرصت های برابر برای حضور در عرصه مختلف محروم مانده اند. بسیاری تلاش می کنند با ایجاد امکانات و فرصت های برابر جنسیتی این محرومیت ها را از بین ببرند. این در حالی است که بانوان برای جبران این محرومیت ها به حمایت های ویژه ساختاری و تبعیض مثبت نهادی نیاز دارند.
بر همین مبنا به نظر می رسد اصلاح قانون و در نظر گرفتن سهمیه جنسیتی (اختصاص تعداد مشخص از کرسی های مجلس به بانوان) بتواند سال ها تبعیض نهادینه علیه زنان را تا حدی جبران و زمینه های اثرگذاری سیاسی آنها را فراهم کند. تغییر از بالا، می تواند جایگاه زنان در جنبه های مختلف اجتماعی را هم ارتقا دهد و آنها را در نزدیک شدن به جایگاه واقعی خود یاری رساند.
اصلاح قانون اگرچه راهکار کارآمد و خوبی است اما در انتخابات پیش رو امکان عملیاتی شدن ندارد. در عوض، احزاب و گروه های سیاسی می توانند در فهرست های انتخاباتی خود شمار بیشتری از زنان احراز صلاحیت شده را به عنوان نماینده تفکر خود بگنجانند و فرصت بیشتری را برای راهیابی آنها به خانه ملت فراهم کنند تا شاید این بانوان بتوانند زمینه های اصلاح قانون را فراهم کنند. در این زمینه می توان به اقدام جریانی چون اصولگرایان اشاره کرد که 20 درصد از فهرست انتخاباتی 30 نفره خود برای تهران را به زنان اختصاص داده اند. همچنین گمانه های مطرح شده در مورد فهرست های انتخاباتی اصلاح طلبان نیز گویای توجه به سهمی برای زنان نامزد انتخابات مجلس دهم است. از این رو باید منتظر ماند و دید زنان چند درصد از آرای پایتخت و دیگر حوزه های انتخاباتی را به خود اختصاص خواهند داد.
4- هدف از تلاش های یادشده تنها ورود زنان به عرصه کنشگری سیاسی نیست بلکه دربردارنده اصلاح نگرش موجود بر حوزه هایی است که ورود زنان نواندیش می تواند آن ها را از تعادل و عقلانیت بیشتری برخوردار کند. از این رو است که حضور حتی پررنگ برخی نمایندگان زن که جدی تر از نمایندگان مرد در بازتولید تفکر مردسالارانه و اعمال محدودیت بیشتر بر حضور اجتماعی زنان اصرار ورزیده اند، دردی از اجتماع ما دوا نخواهد کرد. بنابر این باید گفت بهارستان به عنوان مقصد برآیند اراده ملت چشم انتظار بانوان سیاست ورزی است که افزون بر انجام وظایف نمایندگی و قانونگذاری، به صورت ویژه نماینده خواست و مطالبات بانوان کشور باشند. از همین رو حضور پرشور زنان پای صندوق های رای می تواند مسیر دستیابی به این مطالبات را هموارتر سازد.

«الکسیس سیپراس» نخست وزیر یونان را می توان نخستین مقام بلندپایه اروپایی دانست که پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) راهی ایران شد. وی پس از سفر به اصفهان، عصر یکشنبه وارد تهران شد و دیروز با مقام های جمهوری اسلامی ایران از جمله رهبری و رییس جمهوری دیدار و گفت وگو کرد. در کنار ماموریت هیات بلندپایه یونانی به رهبری نخست وزیر این کشور، عصر دیروز گروه اقتصادی 310 نفره از ایتالیا به سرپرستی 2 تن از وزیران این کشور به ایران آمد. نکته قابل تامل در این میان، همزمانی میزبانی ایران به عنوان دارنده تمدن کهن جهان از نمایندگان کشورهایی بود که خود قطب های تاریخ اروپا به شمار می روند.
پیش از برداشته شدن تحریم ها و اجرایی شدن برجام در هفته پایانی دی ماه 1394 خورشیدی، شخصیت ها و گروه های بسیاری از اروپا به تهران آمدند و در مورد مسایل سیاسی و اقتصادی به گفت وگو با مقام های کشورمان پرداختند. اکنون با گذشت چند هفته از اجرای برجام دور تازه ای از این سفرها آغاز شده است. در این میان، «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده به زودی به تهران می آید و در زمینه مسایل مهمی با مقام های ایرانی گفت وگو خواهد کرد. 
به باور بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران، رایزنی اروپایی ها با ایران در زمینه منافع مشترک، سرمایه گذاری و همکاری های اقتصادی و نیز تبادل نظر در زمینه مسایل سیاسی- امنیتی از جمله بحران های منطقه ای، مهمترین محورهای این دید و بازدیدهای دیپلماتیک به شمار می رود. در زمینه دور تازه سفر مقام ها و هیات های اروپایی به تهران می توان به نکته های زیر اشاره کرد: 
1- همچنان که گفته شد، نخست وزیر یونان نخستین رهبر اروپایی بود که پس از اجرایی شدن برجام به ایران آمد. درحالی که بحران اقتصادی یونان را با مشکلات داخلی و بین المللی روبرو کرده است مقام های این کشور در تلاشند تا با استفاده از ظرفیت های ایران در دوره رفع تحریم ها، افزون بر از سرگیری روابط گذشته، گام مهمی برای بهبود شرایط اقتصادی خود بردارند. در سفر سیپراس به ایران نزدیک به 50 تن از صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی یونان، نخست وزیر و وزیران امور خارجه، محیط زیست و انرژی، دارایی، گردشگری و توسعه یونان را همراهی کردند. نخست وزیر یونان در تهران اعلام کرد این کشور خواستار همکاری راهبردی با ایران است ضمن این که یونان می تواند به عنوان پلی میان ایران و اروپا عمل کند. 
2- تحلیلگران، حضور هیات ایتالیایی را در جهت تثبیت توافق های انجام شده در سفر پیشین هیات تجاری- اقتصادی این کشور و نیز سفر اخیر رییس جمهوری کشورمان به رم ارزیابی می کنند. سفر نخست هیات بزرگ ایتالیایی در تابستان گذشته و با هدف ارزیابی توانمندی های اقتصادی کشورمان صورت گرفت. دیروز نیز گروهی متشکل از فعالان اقتصادی ایتالیا به سرپرستی 2 وزیر کشاورزی و حمل و نقل این کشور به تهران آمدند. این گروه، نماینده ۱۹۷ شرکت، انجمن و بانکِ فعال ایتالیا در امور زیربنایی، نفت، گاز و کشاورزی هستند و به احتمال زیاد با نهایی شدن توافق های پیشین، عملیاتی سازی آن را دنبال می کنند.
3- انرژی یکی از مهمترین محورهای گفت وگوی هیات های اروپایی با ایران است. تا پیش از افزایش فشارها بر ایران، ایتالیا و یونان در کنار اسپانیا دروازه های اصلی ورود نفت ایران به اتحادیه اروپا بودند و بدون شک اکنون نیز چشم امید هیات های این قاره به مزیت های ایران در این زمینه دوخته شده است. هنوز چند روزی از اجرای برجام و برداشته شدن تحریم ها نگذشته بود که یونان نام خود را به عنوان نخستین مشتری اروپایی نفت ایران در دوره پس از لغو تحریم ها مطرح کرد. شرکت پالایشگاهی یونانی «هلنیک پترولیوم» ضمن تعهد به پرداخت بدهی 500 میلیون یورویی خود به ایران (مربوط به پیش از تحریم ها) اعلام کرد که قرارداد بلندمدتی را برای خرید نفت خام با ایران امضا کرده است.
این در حالی است که شرکت نفتی «انی» ایتالیا نیز به تازگی اشتیاق خود را برای سرمایه گذاری چهار میلیارد دلاری در «پارس جنوبی» اعلام و برای خرید روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت از ایران ابراز آمادگی کرده است. افزون بر این، شرکت پالایشگاهی«ساراس» ایتالیا هم خواستار خرید روزانه ۶۰ تا ۷۰ هزار بشکه نفت خام از ایران است. به تازگی هم اعلام شد که قرارداد فروش روزانه ۱۶۰ هزار بشکه نفت خام ایران به شرکت «توتال» فرانسه از هفته آخر بهمن اجرایی می شود.
4- بدون شک موضوع انرژی و نیز سرمایه گذاری در ایران برای اروپا بسیار حیاتی است و مقام های این اتحادیه از هیچ تلاشی برای در پیش گرفتن سیاست متوازن در این زمینه فروگذار نمی کنند. به علت تنش در روابط روسیه با اتحادیه اروپا و همچنین ترکیه، مقام های قاره سبز نگرانند روسیه با اهرم انرژی گریبان آن ها را بفشارد. مدت ها است تمرکز اتحادیه اروپا به سوی متنوع سازی منابع تامین انرژی مورد نیاز معطوف شده و در این راهبرد، ایران مهمترین و بهترین گزینه است زیرا از نظر امنیت، حجم منابع و موقعیت جغرافیایی از هزینه های تهیه انرژی برای اروپایی ها می کاهد.
در تایید این ادعا می توان به سخنان «میگوئل آریاس کانت» مسوول انرژی، آب و هوای اتحادیه اروپا اشاره کرد که روزِ پس از برداشته شدن تحریم ها اعلام کرد نخستین «ماموریت ارزیابی فنی» کمیسیون اروپا در ماه فوریه با هدف بررسی روابط انرژی با ایران پس از لغو تحریم های بین المللی انجام خواهد شد. از همین رو کمیسیون اروپایی به طور جدی خواستار توسعه منابع انرژی ایران به عنوان جایگزینی برای منابع روسیه است و مسیر گسترش روابط در تمام زمینه های انرژی از جمله هسته ای، نفت و گاز، انرژی تجدیدپذیر و بهره وری انرژی با ایران را دنبال می کند.
به این ترتیب باید انتظار داشت که سفرهایی از این دست طی روزهای آینده از مبدا دیگر پایتخت های اروپایی به مقصد تهران و برعکس ادامه یابد و منافع مشترک و روند توسعه همکاری ها در زمینه های گوناگون به ویژه سرمایه گذاری اقتصادی، روی میز رایزنی ایران و کشورهای اروپایی قرار گیرد.

درخت توافق هسته ای اکنون بر بستر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به بار نشسته و پیامدهای مثبت آن به شکل میوه هایی یکی پس از دیگری به بار می نشیند. با این حال، گروهی از تندروهای داخلی همچنان بر موضع گیری ها و مخالفت خوانی های گذشته علیه گفت وگوها و سپس توافق هسته پافشاری می کنند. شدت مخالفت این افراد تا جایی است که دستاوردهای ایران در زمینه کسب و اجرایی سازی برجام را توخالی و پوچ می خوانند.
مردم ایران تحریم های اقتصادی را که به خاطر اختلاف های انباشته و فرسوده هسته ای با غرب بر کشورمان تحمیل شده بود هرگز از یاد نخواهند برد؛ تحریم هایی که نزدیک به یک دهه به واسطه قطعنامه های شورای امنیت و قوانین گوناگون آمریکایی و اروپایی بر کشورمان تحمیل شد تا اینکه تیم دیپلماسی ایران به سرپرستی «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه و حمایت همه جانبه مجموعه نظام، پس از 2 سال رایزنی در دوره دولت یازدهم توانست پایه آن را متزلزل سازد و سپس شیرازه اش را فروپاشد. امروز لغو تحریم های گسترده مالی و اقتصادی یکی از مهمترین دستاوردهای توافق هسته ای برای ایران به شمار می رود.
پس از گفت وگوهای پرفراز و نشیب اما موفق هسته ای بود که شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان واضع قطعنامه های تنبیهی علیه ایران، با صدور قطعنامه 2231 بر قطعنامه های پیشین خود مُهر باطل زد. بر اساس قطعنامه تازه، 6 قطعنامه ای که از سال 1385 تا 1390 بر ایران تحمیل شده بود شامل قطعنامه های 1696 (2006میلادی)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) یکجا لغو شد؛ قطعنامه هایی که بیش از 80 درصد تحریم ها نتیجه تحمیل آن ها بود. بر اثر برجام است که امروز تحریم های اقتصادی در حوزه های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه و حمل ونقل لغو شده است.
آزاد شدن بیش از یکصد میلیارد دلار از درآمدهای مسدود شده ایران، لغو تحریم های 800 شخص حقیقی و حقوقی نظیر بانک مرکزی، شرکت ملی نفت، شرکت ملی نفت کش و شرکت های تابعه، ایران ایر، کشتیرانی جمهوری اسلامی و بسیاری از دیگر نهادها، بانک ها و موسسه های کشورمان از فهرست تحریم های بین المللی، آمریکا و اتحادیه اروپا نشان دهنده نخستین دستاوردهای توافق هسته ای است. در پی اجرایی سازی برجام در اواخر دی ماه بود که قراردادهایی به ارزش 50 میلیارد دلار در جریان سفر «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران به کشورهای اروپایی فرانسه و ایتالیا به امضا رسید؛ قراردادهایی پرسود برای رفع نیازهای کشور که برآیند توافقی است که مخالفان آن را پوچ و بیهوده می خوانند.
پس از کسب برجام، تحریم های ضد ایرانی در حالی فروپاشید که ایران از هیچ یک از حقوق مسلم هسته ای خود عقب ننشست. اکنون در زمینه فعالیت های هسته ای دستاوردهای ایران چشمگیر است. تهران در برجام محدودیت های فنی را پذیرفت که به زیرساخت های هسته ای کشور آسیبی نرساند و در برابر، موجب توسعه دانش و فعالیت های صلح آمیز هسته ای شود. غرب که سال ها بر توقف غنی سازی و تعطیلی مرکزهای هسته ای ایران تاکید داشت و حتی ایران را بارها تهدید به حمله نظامی کرده بود در این توافق از موضع پیشین خود عقب نشست. در نتیجه، کشورهای 1+5 به طور رسمی پذیرفتند که هیچ یک از تاسیسات هسته ای ایران تعطیل یا برچیده نمی شود و برنامه غنی سازی ایران ادامه می یابد. همچنین، طرف غربی که در روزهای ابتدایی گفت وگوها حتی حاضر نبود در تاسیسات هسته ای ایران یکصد دستگاه غنی سازی وجود داشته باشد، در نهایت به طور رسمی وجود بیش از پنج هزار دستگاه در نطنز (به منظور غنی سازی) و بیش از یکهزار دستگاه در فردو (به منظور انجام فعالیت های تحقیقاتی) را پذیرفت.
افزون بر آن، تیم هسته ای کشورمان طرف مقابل را مجبور به پذیرش ادامه کار تحقیق و توسعه (R&D) روی دستگاه های پیشرفته ای همچون IR-4، IR-5،IR-6 و IR-8 کرد. شناسایی ایران به عنوان یک قدرت دارای فناوری هسته ای و برخوردار از برنامه هسته ای صلح آمیز از جمله چرخه کامل سوخت و غنی سازی، از دستاوردهای این توافق به شمار می رود. حتی فراتر از شناسایی فعالیت های هسته ای صلح آمیز کشورمان، ایران بر اساس این توافق می تواند به عنوان صادرکننده اورانیوم غنی شده به بازارهای بین المللی وارد شود و 2 محصول راهبردی «اورانیوم غنی شده» و «آب سنگین» خود را به بازارهای جهانی عرضه کند؛ همانند مبادله ای که چندی پیش میان تهران و مسکو انجام شد و ایران در ازای فروش اورانیوم غنی شده، کیک زرد دریافت کرد.
دیگر دستاوردهای مهم ایران از توافق هسته ای، در حوزه های سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی حاصل شد. پس از آن که پرونده هسته ای ایران از شورای حکام آژانس به شورای امنیت انتقال یافت، این پرونده برای تهران و جهان به موضوعی سیاسی- امنیتی تبدیل شد. از این رو، شورای امنیت همه قطعنامه های خود را ذیل بند 41 از فصل هفتم منشور ملل متحد با عنوان «اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز» صادر کرد. در نتیجه گفت وگوهای اخیر بود که ایران از ذیل این فصل خارج شد. تا این زمان هیچ کشوری با دستی پُر از ذیل فصل هفتم خلاصی نیافته بود مگر با جنگ یا تغییر رژیم. در نتیجه ی برجام، از این پس کشورهای جهان نه تنها تهران را دیگر به عنوان تهدیدی برای امنیت منطقه و جهان تلقی نمی کنند بلکه برای بهبود مناسبات با ایران در زمینه های گوناگون می کوشند. سفرهای تازه مقام های ارشد چین، پاکستان، آلمان و یونان به کشورمان و سفر رییس جمهوری ایران به ایتالیا، واتیکان و فرانسه با رهاوردهای ملموس برآیندی از همین توافق هسته ای است. 
به دنبال توافق هسته ای بود که غرب از حمایت بی چون و چرای متحدان منطقه ای خود دست کشید و رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای رقیب در منطقه به انزوا کشیده شدند. تلاش جهانی برای حل و فصل اختلاف های تهران - ریاض و خودداری از حمایت قاطع از سیاست های عربستان اتفاقی نادر است که بی ارتباط با توافق هسته ای و بهبود روابط ایران و جهان نیست. در همین زمینه یکی از مهمترین دستاوردهای تیم هسته ای که کمتر به آن توجه شده رهایی ایران از سوژگی و شکست ایران هراسی است. بنابراین، با توافق تاریخی هسته ای دشمنان ایران نخواهند توانست با هیاهوگری تبلیغاتی خود از کشورمان چهره ای ناموجه و جنگ طلب تصویرگری کنند.
با توجه به این دستاوردها بی انصافی است که بعد از 2 سال مقاومت تیم هسته ای ایران در برابر زیاده خواهی های طرف مقابل تا دستیابی به چنین نتیجه های چشمگیری، توافق هسته ای را پوچ یا توخالی نامید و تنها از منظر منافع فردی و گروهی و با هدف زیرفشار قرار دادن دولت یازدهم، بر آن تاخت.

جشنواره فیلم فجر امسال نظیر بسیاری از دوره های گذشته با حاشیه هایی همراه بود که در مواردی برای اهالی سینما ناخرسندی رقم زد؛ دوره ای که دربردارنده تفاوت های مثبتی نیز بود که از دید بسیاری از منتقدان دور نماند.
آنچه در سازوکار برگزاری سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر بیش از هر چیز دیگر نمایان شد، حضور فیلمسازانی از طیف های گوناگون بود. سنگینی کفه فیلم های اجتماعی و خانوادگی نسبت به فیلم های هنجاری- ارزشی و سیاسی دیگر ویژگی مهم این دوره از جشنواره به شمار می آید. همچنین حمایت عملی از فیلمسازان جوان با راه یافتن چند فیلم از بخش «نگاه نو» (مسابقه فیلم اولی ها) به بخش «سودای سیمرغ» که بخش مسابقه اصلی جشنواره است، از دیگر تغییرهای قابل توجه جشنواره امسال است.

*** جشنواره فجر سی و چهارم؛ عرصه حضور طیف ها و نسل های گوناگون سینماگران 
نگاهی گذرا به فیلم های راه یافته به بخش های جشنواره سی و چهارم از جمله سودای سیمرغ، نگاه نو و «هنر و تجربه» (بخش مربوط به فیلم های دارای مخاطب ویژه) نقطه های قوت بسیاری را در سیاستگذاری مدیران این دوره از جشنواره نمایان می سازد.
حضور فیلمسازان از طیف های متفاوت فکری از «مسعود ده نمکی» گرفته تا «شهرام مکری» و «رضا درمیشیان» نخستین تمایز قابل توجه در تصمیم سازی های جشنواره امسال است.
همچنین در میان فیلمسازان این دوره از جشنواره، نام هایی از سه نسل با نسبت هایی متوازن به چشم می خورد. در جشنواره امسال هم کارگردانان نسل نخست پس از انقلاب مانند «کمال تبریزی» و «کیومرث پوراحمد»، هم کارگردانان نسل دومی مانند «مانی حقیقی» و «سیدرضا میرکریمی» و هم نسل سومی ها از جمله «رضا درمیشیان» و «هومن سیدی» حضور دارند. این درحالی است که در حاشیه قراردادن فیلمسازان نسل قدیم، یکی از مهمترین انتقادهای وارد شده به دوره های قبلی جشنواره بود. 
به باور برخی منتقدان، جشنواره فیلم فجر به ویژه در دوره قبل به گونه ای افراطی به جوانگرایی گرایش داشت اما آشکار است که در جشنواره امسال این نگاه تا اندازه زیادی تعدیل شده است. همچنان که اشاره شد این نگاه میانه به هیچ روی به معنای نادیده گرفتن فیلمسازان جوان در این دوره از جشنواره نیست چراکه توجه به جوانان و استعدادهای نو در سینمای ایران از چشم برگزارکنندگان این دوره از جشنواره دور نمانده است.
مدیران و برگزارکنندگان سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر در راستای حمایت از فیلمسازان جوان در جشنواره امسال، سه فیلم از بخش نگاه نو را که در آن فیلم اولی ها با یکدیگر به رقابت می پردازند، در بخش سودای سیمرغ شرکت دادند. در این پیوند، هیات انتخاب جشنواره متشکل از «محمد احسانی»، «شهرام اسدی»، «فریدون جیرانی»، «محمد باقر قهرمانی»، «حسین کرمی»، «علیرضا شجاع نوری» و «رضا مقصودی»، سه فیلم «ابد و یک روز» به کارگردانی «سعید روستایی»، «ایستاده در غبار» به کارگردانی «محمد حسین مهدویان» و«من» به کارگردانی «سهیل بیرقی» را برای حضور در بخش سودای سیمرغ انتخاب کردند.
قرار گرفتن نام چهره هایی چون روستایی در فهرست نامزدهای بهترین کارگردانی و نیز «نوید محمد زاده» بازیگر فیلم «خشم و هیاهو» در میان نامزدهای بهترین بازیگر نقش اول مرد از همین نگاه ناشی می شود.

*** غلبه محتوای اجتماعی و خانوادگی در جشنواره امسال 
جشنواره فیلم فجر که بسیاری از آن به عنوان نمایه ای مهم در عرصه فعالیت های هنری- فرهنگی کشور یاد می کنند، در سال های گذشته با افت و خیزها و چالش های فراوانی همراه بود؛ چالش هایی که به باور برخی اهالی سینما به ویژه در 2 دولت قبل، آن را به رویدادی فرمایشی و دولتی تبدیل کرده و به آن رنگ و بوی سیاسی پاشیده بود.
امسال اما برگزاری سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر از ابتدا با امیدهای فراوانی در خصوص محتوای فیلم ها همراه بود؛ امیدی که با اظهارات «محمد حیدری» دبیر این جشنواره در دومین نشست مطبوعاتی اش پررنگتر شد. وی در این نشست، جشنواره فیلم فجر را جشن مردمی سینمای ایران دانست و گفت که این جشنواره سیاسی نیست. حیدری افزود: انتخابات در زمان خودش انجام می شود و ما را با سیاست، کاری نیست. 
محتوای فیلم های حاضر در بخش های جشنواره سی و چهارم مهر تاییدی بر این گفته ها است و نشان می دهد که در جشنواره امسال، فیلمسازان بیش از هر چیز بر آسیب های موجود در حوزه های فرهنگی و اجتماعی جامعه متمرکز شده اند. در بخش سودای سیمرغ، 22 فیلم به رقابت می پردازند که از میان آن ها تنها چهار فیلم «بادیگارد» ساخته «ابراهیم حاتمی کیا» (نامزد دریافت جایزه در 6 رشته)، «نفس» ساخته «نرگس آبیار»، «رسوایی2» ساخته «مسعود ده نمکی» و «ایستاده در غبار» ساخته «محمدحسین مهدویان» دارای محتوای سیاسی و پیام های هنجاری- ارزشی است. این در حالی است که بیش از نیمی از فیلم های جشنواره سی و چهارم چالش های جامعه امروز ایران را به تصویر می کشد.
در فیلم هایی مانند «آبنبات چوبی» به کارگردانی «حسین فرحبخش»، «امکان مینا» به کارگردانی «کمال تبریزی»، «آخرین بار کی سحر را دیدی» به کارگردانی «فرزاد موتمن»، «به دنیا آمدن» به کارگردانی «محسن عبدالوهاب»، «بارکد» به کارگردانی «مصطفی کیایی»، خشم و هیاهو به کارگردانی «هومن سیدی»، «دختر» به کارگردانی «سید رضا میرکریمی»، «دلبری» به کارگردانی «سید جلال دهقانی اشکذری»، «زاپاس» به کارگردانی «برزو نیک نژاد»، «سیانور» به کارگردانی «بهروز شعیبی»، «عادت نمی کنیم» به کارگردانی «ابراهیم ابراهیمیان»، «کفشهایم کو» به کارگردانی «کیومرث پور احمد»، «لانتوری» به کارگردانی «رضا درمیشیان» و «ابد و یک روز» به کارگردانی «سعید روستایی» (نامزد دریافت جایزه در 10 رشته) دوربین فیلمسازان به میان جامعه و خانواده های ایرانی رفته است تا از نزدیک معضل ها، ابعاد و شیوه های زندگی اجتماعی و فرهنگی ایرانیان را روایت کند.

*** حاشیه ها، همراه همیشگی جشنواره
در کنار رضایتمندی ها از تغییر در نحوه سیاستگذاری ها در فیلم فجر امسال، این جشنواره به مانند سال های گذشته با حاشیه ها و برخی واکنش های منفی همراه بود.
یکی از نخستین حاشیه ها، انصراف «شهاب حسینی» بازیگر پرطرفدار سینما از سمت مشاور دبیر سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر به دنبال کنار گذاشته شدن فیلم «آشغال های دوست داشتنی» از جشنواره بود؛ فیلمی که حسینی در آن به ایفای نقش پرداخته است.
حسینی در نامه ای سرگشاده درباره استعفای خود از سمت مشاور جشنواره فیلم اینگونه توضیح داد: پذیرش سمت مشاور دبیر جشنواره سی و چهارم فیلم فجر در خلال مشغله کاری ام، به این دلیل بود که تصور می کردم در این دوره، وجود نگاهی نو و اندیشه ای تازه موجب عدم تکرار اشتباهات گذشته و رفع نواقص دوره های قبل خواهد شد چرا که در دوره های پیشین، وجود نواقص و اشتباهات بود که آن مهم را از ذات جشنواره بودنِ خود دور کرده و عملا آوردگاه حواشی بعضا تاسف بار نموده بود. اما متاسفانه، موضع گیری دبیر جشنواره سی و چهارم فیلم فجر در قبال فیلم آشغال های دوست داشتنی و اطلاق اصطلاحِ معضل به این اثر که با مجوز قانونی وزارت محترم ارشاد ساخته شده و طی چند دوره گذشته در محاق بدبینی و سیاه نگری قرار گرفته، امری قابل تامل بوده و نشانگر بطلان تصورات پیشین بنده است.
این موضع گیری حسینی سبب ساز حاشیه ها و حرف و حدیث های زیادی در خصوص ممیزی ها در جشنواره امسال شد و عده ای را در خصوص فرایند انتخاب های آتی در جشنواره سی و چهارم نگران ساخت؛ اگرچه برای قضاوت درست در این زمینه باید منتظر سوت پایان جشنواره بود.
حاشیه بعدی، واکنش «پرویز پرستویی» بازیگر مطرح سینمای ایران به طراحی پوستر جشنواره، دربردارنده عکسی از «خسرو شکیبایی» بازیگر فقید ایران بود. اگرچه بسیاری از اهالی سینما از ایده چاپ چهره شکیبایی روی پوستر جشنواره استقبال کردند و آن را کاری متفاوتی دانستند اما پرستویی در انتقادی در این باره گفت: اگر خسرو زنده بود، چنین لباسی تن اش نمی کرد. روحیات و خصوصیات او را خوب می شناختم. در کویر با او زندگی کردم و در کنار هم شب و روز گذراندیم و مطمئن بودم اگر امروز بود، اجازه نمی داد اینچنین او را نشان دهند.
به باور شماری از ناظران، تا اندازه ای می توان به پرستویی حق داد. استفاده از چهره شکیبایی بازیگر محبوب سینما و تلویزیون که هواداران بسیاری در جامعه ایران دارد برای پوستر جشنواره فیلم فجر، اگرچه ایده و رویدادی تازه بود اما به گفته برخی طراحان تا اندازه ای ناشیانه طراحی شد و می توانست از این بهتر باشد.
از حاشیه های پیش از شروع جشنواره که بگذریم به حاشیه های مراسم گشایش جشنواره در محل «تالار وحدت» می رسیم. در مراسم گشایش جشنواره امسال به دلیل مدیریت ناصحیح جمعیت و گنجایش محدود تالار وحدت همه مهمانان جشنواره در این تالار جای نگرفتند که همین موضوع باعث ایجاد ناخرسندی هایی شد. پس از مراسم گشایش جشنواره سی و چهارم، تعداد زیادی از دعوت شدگان به مراسم، امکان ورود به سالن را پیدا نکردند و حتی «نیکی کریمی» بازیگر سینما که داور جشنواره است، پس از مدت های انتظار پشت در با ناراحتی محل جشنواره را ترک کرد.
گلایه های انتقادآمیز «محسن امیریوسفی» کارگردان فیلم آشغال های دوست داشتنی که در جشنواره پذیرفته نشد، حاشیه دیگر جشنواره امسال بود که جامعه رسانه ای به آن توجه نشان داد. امیریوسفی هنگام دریافت جایزه بهترین آنونس (آگهی تبلیغاتی) برای فیلم «خواب تلخ»، در خصوص حذف شدن فیلمش از جشنواره گفت: خیلی دوست داشتم در این جشنواره من و بازیگرانم با فیلم آشغال های دوست داشتنی حضور داشتیم که این اتفاق نیافتاد. من امیدوارم بودم در دولت تدبیر و امید مشکل این فیلم حل شود که باز هم این اتفاق نیفتاد.
همچنین در مراسم گشایش جشنواره، «مسعود رایگان» بازیگر سینمای ایران نیز جای «بهرام بیضایی» در سینمای ایران را خالی دانست و از وزیر فرهنگ و ارشاد درخواست کرد که در جشنواره سال آینده از این کارگردان برجسته سینما تقدیر شود.
از دیگر حواشی جشنواره امسال، حضور گشت ارشاد در محل برج میلاد تهران و تذکرهای ماموران این گشت به بازیگران و تماشاگران بود. البته بر اساس برداشت های اهالی رسانه، حضور گشت ارشاد در جشنواره امسال حضوری ملایم تر بود و ماموران کوشیدند تعاملی مناسب با مردم و حاضران روی فرش قرمز داشته باشند.
در این پیوند، دبیر جشنواره در نشست خبری پیش از برگزاری این رویداد هنری در پاسخ به پرسشی درباره حضور گشت ارشاد در کاخ مردمی جشنواره و در واکنش به این حضور، متذکر شد: جلساتی با نیروی انتظامی و پلیس امنیت داشته ایم. به هر حال نیروهای امنیتی در شرایطی که کشورهای همسایه ما قرار دارند به خوبی توانسته اند امنیت را در کشور برقرار کنند و قصد ما هم تعامل با آنان است، همچنان که آنان هم وظایف خود را انجام می دهند. همه ما قوانین را می دانیم و رعایت می کنیم و نیازی نیست که پلیس مسایلی را به ما تذکر بدهد.
در یک نگاه کلی می توان جشنواره فیلم فجر امسال را جشنواره ای دانست که با وجود حاشیه ها، از نقطه های قوت و نکته های مثبت و ویژه برخوردار است. فیلم های حاضر در این دور از جشنواره به موجب دارا بودن محتوای اجتماعی و روایت سوژه های روز جامعه، برای مخاطبان باورپذیرتر و ملموس تر خواهند بود. محتوای فیلم های حاضر در جشنواره امسال حاکی از آن است که جشنواره سی و چهارم تا اندازه زیادی از نگاه های تجویزی فاصله گرفته است یا دست کم مدیران آن سعی دارند با رویکردی فراجناحی فضای رقابت را برای ورود همه طیف های فکری فراهم سازند؛ رویکردی که می تواند آرام آرام جشنواره فیلم فجر را به عنوان مهم ترین رویداد هنری کشور از وضعیت پیشین که بسیاری آن را سفارشی می خوانند خارج و فضا را برای حضور فعال و اثرگذار فیلمسازان توانمند و برجسته فراهم سازد.