وزارت راه و شهرسازی با لغو تحریم ها، نخستین برنامه خود را اختصاص به نوسازی ناوگان هوایی ایران داد و در نخستین سفر اروپایی رئیس جمهوری به اروپا، در سفر به فرانسه قرارداد خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس منعقد شد؛ در این میان، برخی به بدون اطلاع از جزئیات، دولت را متهم به خرید گران این هواپیماها کرده اند.

 پس از 70 سال سابقه صنعت هوانوردی در ایران، هم اکنون شرکت های هوایی ایرانی بیش از 250 هواپیما در اختیار دارند که به دلیل نبود قطعه بیش از 100 فروند آن از مدت ها پیش زمینگیر شده اند و متوسط عمر 150 فروند دیگر به بیش از 22 سال رسیده است.

هرچند در زمان تحریم شرکت های هواپیمایی ایران، اقدام به خرید هواپیماهای دسته دوم می کردند اما تحریم سبب شده بود تا همین هواپیماهای با عمر چند ساله نیز با قیمت بالایی خریداری شود.

اکنون با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها، وزارت راه و شهرسازی در نخستین گام برای تحول در صنعت هوانوردی کشور و نوسازی ناوگان هوایی، اقدام به انعقاد قرارداد با ایرباس برای خرید 118 فروند هواپیما کرد.

در روزهای اخیر برخی، بدون اطلاع از جزئیات این قرارداد، دولت را متهم به گران خریدن این هواپیماها کرده اند؛ در حالی که پیش از این وزیر راه و شهرسازی درباره چگونگی خرید و قیمت این هواپیماها توضیحات کاملی داد.

به گفته کارشناسان صنعت حمل و نقل هوایی، قیمت خرید هواپیماها براساس امکانات و ویژگی های مورد نظر سفارش دهنده تعیین می شود.

در این رابطه «اصغر فخریه کاشان» قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل گفت: در زمان تحریم های ظالمانه شرکت های هوایی مجبور بودند برای خرید هواپیماهای دست دوم حدود 60 میلیون یورو پرداخت کنند، اما اکنون هواپیمای نو را با 44 میلیون دلار می خریم.

وی اظهارداشت: مبلغ کل قرارداد خرید 118 هواپیمای ایرباس 10.5 میلیارد دلار است، اما میزان دقیق آن به سفارش مشتری در آیتم های(ویژگی و امکانات) مختلف از جمله مشخصات موتور، نوع موتور، امکانات داخل کابین و صندلی های هواپیما(اکونومی، بیزینس کلاس یا فرس کلاس) بستگی دارد.

وی یادآورشد: در چند سال اخیر و در دوران تحریم، هواپیماهای کهنه و دست دوم 10 تا 15 ساله را با قیمت هایی بین 50 تا 60 میلیون یورو به شرکت های ایرانی عرضه می کردند، درحالی که در قرارداد با ایرباس، قیمت خرید هواپیماهای 320 و 321 ایرباس بیش از 44 میلیون دلار برای کشور هزینه نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه این مساله نشان می دهد که در دوران تحریم دلالان و واسطه ها چقدر در این معاملات سود می بردند، افزود: شرکت های هواپیماسازی معمولا دو قیمت برای هواپیماهای خود دارند؛ یکی قیمت کاتالوگ و دیگری قیمت واقعی که بر اساس آن، هواپیما را به خریداران عرضه می کنند.

به گفت وی، هرچه آیتم های سفارشی شرکت های هوایی برای خرید هواپیما کمتر شود، قیمت آن نیز کاهش می یابد.

وی تاکید کرد: با خرید هواپیما و قطعه به صورت مستقیم از سازندگان، هزینه خرید هواپیماهای دست دوم برای شرکت های هوایی کاهش می یابد، زیرا سازندگان با رعایت اصول تجاری کسب و کار، هواپیماهای خود را به قیمت مناسب به مشتریان خود عرضه می کنند.

وی یادآور شد: از سال ها پیش در بسیاری از هواپیماهای مسافری جهان سیستم سرگرمی های مختلفی نصب می شود، اما ممکن است برخی از شرکت های هوایی خواهان نصب سیستم های سرگرمی صوتی و تصویری در داخل کابین هواپیماها نباشند که در این صورت هواپیما با قیمت کمتری به شرکت های هوایی به فروش می رسد.

** چگونگی تامین مالی خرید 118 فروند هواپیما
پیش از این نیز وزیر راه و شهرسازی درباره روش تامین مالی 118 فروند هواپیما از ایرباس گفته بود که این هواپیماها به صورت اجاره به شرط تملیک برای هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران(هما) خریداری شده است.

به گفته آخوندی، بر اساس این مدل مالی 85 درصد مبلغ این هواپیماها توسط فروشنده تامین می شود تا این هواپیماها به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار ایران ایر قرار گیرد و منابع اولیه اعتباری توسط خود شرکت ایرباس و شرکت ای.تی.آر (ATR) به میزان 15 درصد تأمین شده است؛ از طرف دیگر برای خرید هواپیماها هیچ تضمینی از بانک مرکزی و دولت جمهوری اسلامی دریافت نشده و تضمین بازگشت منابع اعتباری همان عملکرد هواپیماهاست و دولت هیچ تضمین رسمی نداده است.

وی افزود: به تدریج که این هواپیماها در اختیار ایران ایر قرار می گیرد از محل درآمد حاصل از این هواپیماها و فروش بلیت، مبالغ اجاره تامین تا به شرکت ایرباس پرداخت شود، ضمن اینکه با این روش میزان تامین مالی خود را به شدت کاهش دادیم.

وی درباره اظهارات متفاوت مبنی بر تامین فاینانس این 118 فروند از محل صندوق های صادرات بین المللی، ایرباس یا منابع مالی دیگر، گفت: 20 درصد از 85 درصد منابع مالی را ایرباس از منابع داخلی خود تامین می کند و بقیه از محل اعتبارات صادراتی کشورهای اروپایی (EC export credit) تامین می شود که این اعتبارات صادراتی توسط شرکت های بزرگ تضامین اروپایی تضمین می شود.

این عضو کابینه دولت یازدهم اظهارداشت: مردم ما می بینند که صنعت هوانوردی ایران در وضعیت بسیار نابسامانی است به طوری که در حال حاضر 250 فروند هواپیما در ناوگان هوایی کشور وجود دارد که از این تعداد 100 فروند زمین گیر و از رده خارج هستند.

آخوندی افزود: میانگین عمر 150 فروند هواپیمای فعال در خطوط هوایی کشور بیش از 22 سال است و این نشان می دهد که متاسفانه در این بخش وضعیت مناسبی نداریم.

وزیر راه و شهرسازی افزود: ایران که سهم آن از صنعت هوانوردی با دارا بودن وضعیت مناسب جغرافیایی باید پیشتاز کل منطقه در صنعت هوانوردی باشد، از موقعیت بسیار ضعیفی در این بخش برخوردار است.

وی، درباره اعلام ارقامی مبنی بر 25 تا 27 میلیارد دلار برای خرید 118 فروند هواپیما از ایرباس گفت: این یک مدل قیمتی برای ایرباس است به طوری که یک قیمت اسمی (قیمت کاتالوگ) برای محصولات خود دارند که بر اساس آن هزینه محصولات خریداری شده ایران از ایرباس حدود 25 میلیارد دلار است، اما معمولا قیمت فروش محصولات از قیمت اسمی آن کمتر می شود که با این احتساب رقم قرارداد خرید این 118 فروند حدود 10.5 میلیارد دلار است.

آخوندی یادآورشد: از این تعداد، 45 فروند هواپیما از خانواده ایرباس 320 (اعم از 320 و 321) برای پروازهای داخلی و منطقه ای، 45 فروند هواپیمای ایرباس 330 برای پروازهای میان برد و میان برد نزدیک به دور برد، 16 فروند هواپیمای مدرن 350 و 12 فروند هواپیما پهن پیکر دور برد و قاره پیما هستند.

به گفته آخوندی، آنچه که در مرحله نخست صورت گرفت انعقاد یک پیش قرارداد است تا طرفین فرآیند و مراحل قانونی و حقوقی را در کشور خود طی کنند اما دو طرف 20 روز کاری فرصت دارند تا همه فرآیند قانونی طی و سپس قرارداد نهایی امضا شود.

براین اساس در دو روز گذشته، با حضور مدیرعامل ایرباس در تهران و دیدار و گفت وگو با آخوندی و فرهاد پرورش مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران(هما)، این قرارداد در حال نهایی شدن است.

مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز در این خصوص گفت: شرکت ایرباس تا پایان سال جاری میلادی، پنج تا هشت فروند از 118 هواپیمای خریداری شده از این شرکت را تحویل ایران ایر می دهد.

آمارها نشان می دهد که در سال 2015 شرکت هواپیمایی ترکیش ایرلاین با 299 هواپیمای ایرباس موفق شد بیش از 72 میلیون مسافر را در مسیرهای داخلی و خارجی جا به جا کند در حالی که شرکت حامل پرچم در ایران ( ایران ایر) سال گذشته چهار میلیون و 600 مسافر را جابه جا کرده است.

هرچند قیمت هواپیما در بازارهای جهانی بسیار بالاست، اما بسیاری از شرکت ها و موسسه های مالی در جهان با تامین منابع مالی مورد نیاز شرکت های هوایی خرید هواپیماها را تسهیل می کنند تا شرکت ها بتوانند به صورت اقساطی مبالغ خود را به سازندگان هواپیما پرداخت کنند.

به گفته وزیر راه و همچنین کارشناسان صنعت حمل ونقل هوایی، ایرانیان سالیانه پنج میلیارد دلار برای خرید بلیت هواپیما از شرکت های خارجی هزینه می کنند تا بتوانند از اقصی نقاط جهان برای ورود به کشورمان از خطوط هوایی خارجی استفاده کنند.

بدون شک استفاده از ناوگان مناسب در شرکت های ایرانی سبب خواهد شد که هموطنان ما در سراسر جهان نیز بتوانند با خطوط ایرانی به کشورمان سفر کنند و سود حاصل از آن نیز عاید شرکت های ایرانی بشود.

** تشکیل شرکت ملی «تامین و اجاره هواپیما»
با توجه به اهمیت نوسازی ناوگان هوایی کشور، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که شرکت ملی «تامین و اجاره هواپیما» در ایران در ماه های آینده تشکیل می شود تا با خرید یا اجاره هواپیما، ناوگان مورد نیاز ایرلاین های خصوصی و دولتی ایران را تامین کند.

برای تقویت ناوگان هوایی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، دوشنبه این هفته نیز، ایران ایر به عنوان پیشتاز در تامین ناوگان هوایی، قرارداد خرید 20 فروند هواپیمای سبک 70 نفره ای.تی.آر-72، با شرکت هواپیماسازی فرانسوی-ایتالیایی ای.تی. آر منعقد کرد.

ایران ایر این هواپیماهای 70 نفره را برای پروازهای کوتاه برد خریداری کرده است و قرار است دو تا چهار فروند از این هواپیماها در سال جاری میلادی تحویل ایران ایر شود.

هواپیمای ای تی آر-72 دارای دو موتور توربوپراپ است و توسط شرکت هواپیماسازی فرانسوی - ایتالیایی ای.تی.آر تولید می شود و این هواپیما ها با برد کم و سرعت زیر ۷۰۰ کیلومتر در ساعت مناسب و به دلیل مصرف سوخت و تعمیرات ارزان نسبت به موتورهای توربو فن دارای صرفه اقتصادی بوده و برای مسافت های زیر ۷۰۰ کیلومتر مناسب است.

ایران با جمعیت حدود 79 میلیون نفری و یک میلیون و 628 کیلومتر مربع وسعت نیازمند استفاده گسترده از پروازهای هوایی است و شرکت های ایرانی برای ارائه خدمات مناسب به مردم برای رفت و آمد در مناطق مختلف کشور، چاره ای جز استفاده از توانمندی شرکت های خارجی برای تامین هواپیما را ندارند.

در شرایط کنونی شرکت های ایرانی از نظر منابع مالی در سطح پایینی قرار دارند و نمی توانند سرمایه گذاری بیشتری را در تامین ناوگان هوایی داشته باشند، لذا صنعت هوایی ایران حداقل در کوتاه مدت باید از منابع مالی و فایناس خارجی و یا از توانمندی های شرکت های اجاره دهنده هواپیما استفاده کند.

با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم های ظالمانه غربی ها علیه ایران هم اکنون فضای بین المللی مناسبی برای شرکت های ایرانی فراهم شده تا بتوانند با مشارکت در سرمایه گذاری شرکت های خارجی در بخش های مختلف اقتصادی از جمله صنعت هوانوردی بار دیگر به جایگاه واقعی خود در منطقه دست یابند.

محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در این باره افزود: جمعیت تهران به دلیل تمرکز بسیاری از امکانات از دانشگاه‌ها گرفته تا کارخانجات، به 10 میلیون رسیده و برای همین شهروندان این کلانشهر، نه آب کافی برای نوشیدن و نه هوای سالم برای تنفس دارند.

وی با تأکید بر اینکه 80 درصد آلودگی هوای تهران، حاصل تردد 3 میلیون دستگاه خودرو و یک و نیم میلیون دستگاه موتوسیکلت است، عنوان کرد: اگر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درست داشته باشیم و اگر بازگشت به قانون و قرائت دقیق از قانون وجود داشته باشد، باید طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران را به درستی اجرا کنیم و در آن صورت، می‌توانیم به توسعه و تکمیل حمل‌ونقل عمومی با محوریت مترو امیدوار باشیم.

حقانی با تأکید بر انجام نشدن کمک دولت به متروی تهران، اعتبارات قطره‌چکانی مترو را به با ملاقه آب ریختن به دریاچه ارومیه تشبیه و خاطرنشان کرد: چشم‌انداز متروی تهران، شبکه‌ای به طول 750 کیلومتر  است، در صورتی که در حال حاضر، تهران تنها 170 کیلومتر مترو دارد و اگر همه عزم خود را جزم کنیم و تمام اهتمام و توان خود را جهت توسعه و تکمیل مترو به کار گیریم، در آن صورت آسمان آبی و هوای پاک در یک قدمی ما خواهد بود، چرا که توسعه مترو «کلید» هوای پاک است.

توانمندی باد در حل بحران آلودگی هوا به اندازه‌ای است که حتی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم به این توانایی قابل تحسین باد، معترف است. خانم ابتکار گفته است: «طولانی شدن آلودگی هوا کم‌سابقه بود و این اتفاق طولانی به خاطر این بود که پایداری هوا زیاد شد یعنی 17 روز باد نداشتیم». این باد گرامی با اینکه سرش شلوغ است و باید به همه جای دنیا سر بزند اما در شرایط بحرانی آلودگی هوا و درست زمانی که به «چه کنم؟ چه کنم؟» می‌افتیم، سوار بر اسب رویایی‌اش از راه می‌رسد و کاری می‌کند کارستان. باد، در نبرد با آلودگی هوای شهرهای ما بویژه پایتخت، بارها اثبات کرده است که: «یکی مرد جنگی، به از صدهزار». باد محترم، گاهی به تنهایی و گاهی به کمک ابرها و باران و خورشید خالصانه و انسان‌دوستانه تلاش می‌کند تا کمی هوای پاک به ریه‌های افسرده ما برساند! اینجاست که باید گفت: «ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند/ تا دمار از هوای آلوده در آرند». امروز روز هوای پاک است؛ هوای پاکی که این روزها برای ما بویژه برای پایتخت‌نشینان یک رویاست، همانطور که برای مثال در روز پزشک از پزشکان نمونه و در روز معلم از معلمان نمونه تقدیر می‌شود، در روز هوای پاک هم باید از نمونه‌ها و کارآمدی‌های عرصه رفع و کاهش آلودگی هوا تقدیر کنیم و این نمونه کارآمد، کسی و چیزی نیست جز «باد».

اما بیایید فرض و تصور کنیم که پدیده‌ای به نام «باد» به کلی وجود خارجی نداشت، آن وقت چه باید می‌کردیم؟! عزیزانی که به‌عنوان مدیران عرصه محیط زیست و کارشناسان دولتی حوزه کنترل و کاهش آلودگی هوا مشغول به کار هستند، اگر باد نباشد، چه طرح و تدبیری برای حل معضل آلودگی هوا دارند؟ نکند «باد»، خدای ناکرده این عزیزان را راحت‌طلب بار آورده باشد و با خودشان بگویند: «خب دیگر، باد که هست، لازم نیست ما کاری بکنیم!» شاید هم مدیران عزیز، طرح و ایده دارند اما حضور و ظهور «باد» باعث شده طرح‌ها روی دستشان «باد» کرده است یا شاید لطف «باد» آنقدر مکرر شده که از جانب ما به وظیفه مسلمش تبدیل شده است اما به هرحال، باد هم که به اعتراف رئیس محترم سازمان حفاظت محیط زیست، همیشه نیست و گاهی و حتی خیلی وقت‌ها، گرفتار است یا ناز می‌کند و به داد هوای مرگبار و آلوده ما نمی‌رسد! باد هم گاهی و حتی خیلی وقت‌ها، آمار مرگ و میر در اثر آلودگی هوا، سرطان، بیماری‌های تنفسی و اختلالات اعصاب و روان ناشی از هوای آلوده، برایش مهم نیست و به نشانه بی‌تفاوتی شانه‌هایش را بالا می‌اندازد و می‌گوید: «باانصاف‌ها، خودتان هم یک حرکتی کنید. باور کنید برای سلامتی خودتان است، من که همیشه زنده نیستم به دادتان برسم! از شما حرکت از خدا هم برکت». در چنین شرایطی، طبیعی است که عموم اقشار جامعه از مدیران محترم بویژه مدیران محیط زیستی انتظار دارند نه مثل باد بلکه به اندازه یک‌سوم باد، در کنترل، کاهش یا رفع آلودگی‌های بحرانی و نیمه‌بحرانی هوا، کوشا باشند و با ارائه طرح‌های کارآمد و تدابیر اجرایی کارشناسانه و جهادی، آلودگی هوا را از تخت حکمرانی ظالمانه و مرگ‌آفرینش به زیر بکشند. افکار عمومی

 انتظار دارند که نمایندگان مجلس، نهادهای قضایی و دستگاه‌های اجرایی نیز برای حل معضل آلودگی هوا، با مدیران محیط زیستی، دل یک دله کنند و بدون تسامح و مماشات، قوانین سختگیرانه، وضع و اجرا کنند و مسببان آلودگی هوا را که با جان مردم بازی می‌کنند، به محاکمه بکشانند.  آرزو می‌کنیم روزی برسد که روز هوای پاک در تقویم برای ما یادآور

هوای پاک و تدابیر مدبرانه مدیرانمان در دستیابی به این رویا باشد نه یادآور کابوس آلودگی مرگبار هوا!

این مشکل به دلایل مختلف ممکن است پیش بیاید. از اختلال در سیستم تولید گرفته تا عدم پخش استاندارد و قرار گرفتن دارو در گرما و سرما و شرایط غیراستاندارد که موجب فاسدشدن و خطرآفرین بودن دارو را فراهم می‌کند.

آمپول هپارین یکی از این داروهایی است که در هفته اخیر به‌اشتباه در بسته‌بندی آمپول رانیتیدین قرارگرفته و با این نام در بازار توزیع‌شده است.

صدور دستور جمع‌آوری دارو

در این‌باره روز گذشته حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت از صدور دستور جمع‌آوری آمپول هپارین با بسته‌بندی رانیتیدین از بازار خبر داد و گفت‌: دستور جمع‌آوری آمپول هپارین که در بسته‌بندی  جعبه‌های آمپول رانیتیدین قرارگرفته بود صادرشده است. لازم است گروه‌های بیمارستانی در استفاده از این دارو دقت و نسبت به برگشت اقلام اشاره شد اقدام کنند.

حریرچی تصریح کرد: شرکت‌ها نیز در اسرع وقت با مشتریان کالا تماس گرفته و نسبت به عودت و جمع‌آوری کالا اقدام لازم صورت پذیرد.

اتفاقات معمول و غیرعمدی که جان بیماران را به خطر می‌اندازد

اما ‌اکبر عبدالهی مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با معمول خواندن اشتباهات این‌چنین با اشاره به توزیع داروی هپارین (داروی ضد انعقاد خون) که به‌طور اشتباه در بسته‌های رانیتیدین از سوی یک شرکت دارویی صورت گرفته، گفت: این داروها مختص یکی از شرکت‌های دارویی بوده که به‌اشتباه، دارویی در بسته داروی دیگر قرارگرفته و جابه‌جایی دارویی صورت گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: این‌گونه خطاها از نوع خطاهای معمول در شرکت‌های دارویی بوده و عمدی در کار نبوده بلکه سهواً اتفاق افتاده است.

عبدالهی اصل ادامه داد: هنگام بروز این خطاها، نهادهای ناظری مانند سازمان غذا و دارو متولی هستند که این‌گونه اشتباه‌ها را اطلاع‌رسانی و با آن شرکت برخورد کنند.

مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو گفت: اگر تزریق اشتباهی این دارو برای بیماران صورت گیرد برای سلامت بیمار خطرناک است، بنابراین از طریق تمام مراجع اطلاع‌رسانی‌های لازم صورت گرفته و نسبت به جمع‌آوری این دارو از داروخانه‌ها، اقدامات لازم صورت گرفته است.

حال این سؤال پیش می‌آید که این جمع‌آوری دارو از سوی سازمان غذا و دارو چگونه و به چه صورت اتفاق خواهد افتاد و این سازمان با چه روشی می‌تواند دارو‌های توزیع‌شده در بازار را از دست مصرف‌کننده و به‌اصطلاح از وسط مصرف جمع کند.

شیوه‌های جمع‌آوری داروی غیراستاندارد از بازار مصرف

ریکال (Recall) یا فراخوان کردن دارو در نقطه توزیع یا عرضه یا حتی در زمانی که داروها به دست مصرف‌کنندگان رسیده است.

اما این داروها به دلایل مختلف ممکن است نیاز به جمع‌آوری داشته باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

نخستین دلیل خود کارخانه تولیدکننده و مبدأ دارو است که به دلیل مشکل کیفی، کارخانه ریکال می‌کند (به دلیل حفظ برند و انجام مسئولیت خود در مقابل سازمان‌های نظارتی و مردم)

دومین موردی که ممکن است منجر به جمع‌آوری دارو از بازار شود این است که در بازرسی‌های سازمان غذا و دارو، این سازمان متوجه هرگونه اشکال کیفی در دارو شود ریکال می‌کند (نظارت) که داروهای قاچاق و بی‌اصالت نیز از عمده این موارد به شمار می‌روند.

مشکلات اساسی در جمع‌آوری یا ریکال دارو

حال داروی مشکل‌دار شناخته‌شده و جهت اقدامات بعدی لازم است از بازار مصرف جمع‌آوری شود؛ اما در اینجا چند سؤال پیش می‌آید.

دقیقاً کدام داروها باید ریکال شوند؟

سازمان غذا و دارو از کجا متوجه شود کدام دارو در زمان ریکال در اختیار چه کسی است تا وی را مطلع کند؟ در تمام کشورهای پیشرفته دنیا سیستم ره‌گیری و نظارت دارو را به‌عنوان یک سامانه قدرتمند در امنیت دارویی کشور استفاده می‌کنند؛ اما در ایران سازمان غذا و دارو تنها بخشی از داروها را در این سامانه ثبت و شناسه گذاری می‌کند، پس چگونه مصرف‌کننده یا داروخانه فروشنده این دارو شناسایی می‌شود؟

مطلب مهم‌تر اینکه کسانی که دارو را در اختیار دارند چطور متوجه شوند که این دارویی که در اختیارشان است، داروی ریکال شده است؟ که این مورد نیز با استفاده از سیستم ره‌گیری و شناسه گذاری دارو قابل‌پیگیری و انجام است که متأسفانه این طرح با کندی از سوی وزارت بهداشت در حال پیگیری و انجام است.

سازمان غذا و دارو چطور مطلع شود که تمامی داروهای دارای اشکال کیفی را جمع‌آوری کرده است؟ وقتی آماری از داروهای فروخته‌شده و داروهای مصرف‌شده در دسترس نیست و معلوم نیست کدام داروخانه به چه میزان از این دارو موجودی دارد.

چه تضمینی وجود دارد که پس از جمع‌آوری کامل داروها، مجدداً این داروها وارد بازار نشود؟ این هم مشکلی است که از سوی برخی افراد سودجو ممکن است صورت بگیرد که طرح شناسه اصالت دارو جلوی این مورد را نیز خواهد گرفت.

چنانچه فردی از داروی دچار مشکل کیفی آسیب ببیند، چطور باید اثبات کند که آسیب وارده حاصل از دارویی است که مصرف کرده است؟ در حال حاضر این قضیه تقریباً قابل‌اثبات نیست.

شرکت‌های دارویی، شرکت‌های پخش، داروخانه و بیمارستان مدعی هستند که داروی بدون اشکال به بیمار داده‌شده است و از سوی دیگر بیمار مدعی است که دارویی که برای وی مصرف‌شده است، دچار مشکل کیفی است و عوارض پدید آمده ناشی از مصرف این دارو است. این امر به‌دلیل شناسه دار نبودن دارو و عدم ثبت خریدار و فروشنده در سامانه به‌هیچ‌وجه قابل‌اثبات نیست.

این مورد یکی از مشکلاتی است که خیلی از بیماران با آن مواجه هستند؛ یعنی شما چه طور ثابت می‌کنید که این دارو را از کدام داروخانه خریداری کرده‌اید؟ آیا مثل تمام کشورهای پیشرفته دنیا، شناسه داروی فروخته‌شده به شما در سامانه ثبت و بعد تحویل‌شده است؟ آیا داروخانه در صورت مشکل‌دار بودن دارو آن را پس خواهد گرفت؟ آیا می‌توانید از داروخانه یا شرکت داروسازی برای ارائه محصول بی‌کیفیت شکایت کنید؟

پاسخ تمام این سؤال‌ها «نه» است. چون شما هیچ مدرکی برای خریدی که انجام داده‌اید، ندارید.

راهکار حل مشکلات حوزه دارو چیست؟

راهکار طرحی که چند سالی است از سوی فعالان و دلسوزان حوزه سلامت پیگیری می‌شود و تاکنون پیشرفت‌های خوبی نیز داشته است.

طرحی که البته مخالفانی از جمله قاچاقچیان، تاجران بی شناسنامه و سودجو، دلالان سلامت مردم و حتی برخی مدیران دارد. کسانی که کمر به تجارت بر سر سلامت مردم بسته‌اند و سنگ‌اندازی در شناسه گذاری محصولات سلامت‌محور و سعی در سود بیشتر و رونق کسب‌وکار خودشان را دارند.

الصاق برچسب اصالت یا چاپ شناسه اصالت بر روی بسته‌بندی تمامی اقلام دارویی باهدف شناسایی کالاهای اصیل و سلامت از کالاهای دچار مشکلات کیفی و غیر اصیل مناسب‌ترین راه‌کاری است که می‌تواند شناسایی، ره‌گیری کالاهای سلامت‌محور را برای همه مردم میسر کند.

اجرای طرح ردیابی و ره‌گیری فرآورده‌های سلامت‌محور باهدف شناسایی دقیق مالکیت داروها در زمان ریکال به‌راحتی مالکیت تمام داروها مشخص خواهد شد و بدون ایجاد تنش اجتماعی می‌توان دارو را از سطح توزیع، عرضه و حتی مصرف جمع‌آوری کرد.

تاریخچه وعده‌های مسئولان

اجرای طرح شناسه اصالت کالا‌های سلامت‌محور به سال‌های گذشته برمی‌گردد و صحبت امروز و دیروز نیست.

بهروز جنت معاون وقت غذای سازمان غذا و دارو در سال 91 در مصاحبه ای از اجباری شدن برچسب اصالت برای تمامی فرآورده‌‌های آرایشی و بهداشتی و دارو خبر داده و گفته بود: در چند روز گذشته تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت صنعت و تجارت امضا شد تا طرح برچسب کنترل اصالت و سلامت فراورده‌های آرایشی و بهداشتی به شایستگی اجرا شود.

وی ادامه داد: محصولات سلامت‌محور جدای از اینکه جعل و تقلبش اقتصاد را مختل می‌کند، سلامت مردم را هم تحت‌الشعاع قرار می‌‌دهد به‌طوری‌که در قانون جمهوری اسلامی ایران تقلب و قاچاق فراورده‌های آرایشی جرم شناخته‌شده نه تخلف.

جنت افزود: چراکه تخلف تنها شامل جریمه می‌شود اما جرم شامل مجازاتی مانند زندان و محکومیت‌های قضایی هم می‌‌شود.

شناسایی فقط از طریق یک سامانه واحد

اکبر عبداللهی اصل مدیرکل نظارت بر داروی سازمان غذا و دارو نیز در آذرماه امسال گفته بود: کالای سلامت‌محور اصیل، باید دارای برچسب یا شناسه اصالت باشد و همچنین شناسه آن را باید از سامانه «20008822» استعلام کنیم تا تائید اصالت دریافت شود، در غیر این صورت کالا فاقد اصالت و سلامت است.

عبداللهی در خصوص زمان این امر اظهار داشت: 5 ماه به آن‌ها فرصت داده‌شده است که یک ماه آن سرآمدهاست یعنی ما بلافاصله اگر طرح جدیدی رخ ندهد، طرح خودمان را عملیاتی می‌کنیم.

شرکت‌ها فقط تا پایان سال برای شناسه گذاری مهلت‌دارند

اما دیناروند رئیس فعلی این سازمان هم‌بارها از اجرای این سامانه و استفاده از آن برای ره‌گیری و شناسایی اصالت دارو و کالاهای سلامت‌محور سخن گفته است و در مصاحبه اخیر خود از تعیین مدت سه‌ماهه یعنی تا پایان سال 94 برای شناسه گذاری تمامی این کالا‌ها خبر داد.

شاید با اجرای این طرح بسیاری از مشکلات حوزه سلامت حل شود و مصرف کنندگان دارو و تجهیزات بهداشتی و همچنین آرایشی و بهداشتی بتوانند با خیال آسوده نسبت به مصرف کالاهای سلامت محور اقدام کنند.

حال باید دید که این مهلت که بارها به دلایل گوناگون که به آن خواهیم پرداخت؛ تمدید شده است؛ دوباره تمدید خواهد شد یا خیر؟

 شکسته شدن محاصره حدود چهار ساله دو شهرک نبل و الزهرا ، قطع راه های امدادی تروریست های تکفیری به ویژه با ترکیه و فروپاشی نظام فرماندهی و کنترل گروه های تروریستی تکفیری، علاوه بر واردن کردن ضربه شدید روحی، فضا را برای آنها تنگ تر کرده است.

مقاومت سرسختانه اهالی دو شهرک نبل و الزهرا و تحمل سختی ها ناشی از محاصره شدید با عملیات قهرمانانه نیروهای ارتش عربی سوریه، کمیته های مردمی و همپیمانان آنها به ثمر نشست و اکنون فصلی جدید در منطقه حلب سوریه در حال رقم خوردن است.

رسانه های با انتشار خبرهای استقبال گرم مردم نبل و الزهرا و شادی زاید الوصف آنها تاکید کردند که کاروان های حاوی مواد غدائی و دارو توسط دولت سوریه وارد این دو شهرک شده است.

دو شهرک شیعه نشین نبل و الزهرا در ریف شمال غربی حلب که به پایتخت اقتصادی سوریه معروف است، واقع شده اند و جمعیت آنها که از توابع منطقه اعزاز این استان به شمار می آیند بالغ بر 70 هزار نفر است و به همین دلیل از اهمیت جغرافیایی و راهبردی بالایی برخوردار هستند.

شهرک نبل درغرب جاده بین المللی منتهی به ترکیه واقع و فاصله آن از حلب از مسیر جاده اصلی که حلب را به دو منطقه اعزاز و عفرین وصل می کند، حدود 20 کیلومتر است.

شهرک الزهرا نیز در 20 کیلومتری حلب در کنار شهرک نبل قرار دارد.

اهالی دو شهرک نبل و الزهرا که فصل زمستان بسیار سرد آنها معروف است، عمدتا به کار تجارت ، صنعت و کشاورزی اشتغال دارند.

این دو شهرک از سال 2013 تحت محاصره شدید گروه های مسلح تروریستی تکفیری قرار داشتند که آثار مصیبت باری برای مردم آنها برجای گذاشت.

تنها گاهی اوقات آن هم از طریق هوایی، امکان شکستن محاصره دو شهرک وجود نداشت و مواد غذائی و داروئی برای ساکنان آنها فرستاده می شد. تاثیرات سخت و دردناک محاصره بر مردم این دو شهرک به ویژه در خصوص مواد غذایی ، آذوقه ، دارو ، سوخت ، برق و آب بسیار زیاد احساس می شد.

محاصره طولانی سخت باعث افزایش بیماری ها در این دو شهرک شد و وضعیت بهداشتی بدی را در آن رقم زد، به گونه ای که کودکان و بیماران صعب العلاج امکان دسترسی به داروی مورد نیاز خود را نداشتند.

علاوه بر همه این ها، اهالی دو شهرک نبل و الزهرا با خطر گلوله باران های مکرر و بی هدف گروه های مسلح تروریستی قرار داشتند که به شهادت و زخمی شدن بسیاری از اهالی از جمله زنان و کودکان منجر شد.

در طول دوران محاصره، دانشجویان ،کارمندان و کارکنان این دو شهرک امکان رفتن به دانشگاه و محل کار خود را از دست داده بودند.

نبل و الزهرابه دلیل اهمیت موقعیت راهبردی آنها بارها مورد حمله با سلاح های سنگین قرار گرفت و گروه های مسلح چندین بار تلاش کردند به این دو شهرک حمله کرده و وارد آن شوند اما با سد مقاومت و پایداری مردم برخورد کردند و موفق نشدند.

مردم این دو شهرک با وجود شرایط بسیار دشوار، حدود چهار سال، محاصره و گلوله باران را تحمل کردند و کمیته های دفاع با مشارکت اهالی تشکیل شد. مردم نبل و الزهرا در مقابل گلوله باران های تقریبا همه روزه، مقاومت کردند تا این که ارتش عربی سوریه ، کمیته های مردمی و همپیمانان آنها توانستند با شکستن محاصره وارد این دوشهرک قرار گیرند و مورد استقبال باشکوه و گرم مردم قرار گیرند.

درحالی که مقامات سوری بلافاصله امدادرسانی به اهالی دو شهرک را آغاز کردند، نیروهای ارتش سوریه همزمان در جبهه باشکوی هم پیشروی های بزرگی را رقم زد که همچنان ادامه دارد.

نیروهای ارتش سوریه و همپیمانان آن در یک جنگ شدید و سخت موفق شدند با شکست دادن عناصر مسلح گروه های تروریستی تکفیری مانند جبهه النصره – شاخه القاعده در سوریه – و همپیمانان آن از جمله احرار الشام ، تحولاتی سریع را در میدان نبرد رقم بزنند و در روستای معرسته الخان ریف شمالی حلب با نیروهای کمیته های مردمی پیوند بخورند تا بتوان به طور رسمی و قطعی پایان محاصره دو شهرک نبل و الزهرا را اعلام کرد.

**آغاز محاصره
در تاریخ 8 آوریل 2012 (اواخر فروردین ماه ) یک گروه تروریستی موسوم به گردان نورالشهدا، 17 نفر از جوانان این دو شهرک را که در حال بازگشت از سرکار بودند، ربود و تهدید به کشتن همه آنها کرد.

اهالی دو شهرک هم برای اعمال فشار بر گروه های تروریستی چند تن از تروریست های تکفیری را به اسارت گرفتند تا مجبور به مبادله شوند.

درست دو ماه بعد در تاریخ 17 ژوئن 2012 (30 خرداد)، محاصره نبل و الزهرا آغاز شد و گروه های مسلح تروریستی مانع از ورود مواد غذایی و داروئی به این دو شهرک شدند و ارتش سوریه مجبور شد برای ارسال غذا و دارو و انتقال بیماران بدحال از بالگرد استفاده کند.

در طول مدت محاصره، تنها دو مرتبه، کمک های انسانی از جمله چادرها برای پناهجویان، کیسه های نایلون، مقادیر بسیار کم دارو که فقط قادر به تامین مایحتاج چند روز مردم بود، از سوی هلال احمر وارد دو شهرک تحت محاصره شدید شد.

اما شکسته شدن محاصره شهرک های نبل و الزهرا بعد از 1277 روز در نتیجه ایستادگی و مقاومت مردم، به منزله پیروزی راهبردی اهالی این دو شهرک و ارتش سوریه و همپیمانان آن بدر مقابل گروه های تروریستی تکفیری مسلح بود و ابعاد انسانی ، نظامی و راهبردی زیادی به دنبال داشته است.

با توجه به موقعیت نزدیک این دو شهرک ( 15 کیلومتری) به مرزهای ترکیه،شکست محاصره آن ضربه مهمی به طرح های این کشور در ایجاد به اصطلاح منطقه امن در شمال سوریه وارد کرد و برگ برنده ای در مذاکرات ژنو برای نظام سوریه به منظور حل سیاسی بحران تحمیلی بر آن شد.

این پیروزی، ضربه مهمی به روحیه گروه های مسلح تروریست زد و برخی ناظران پیش بینی کرده اند که درگیری داخلی این گروه ها و در نتیجه فاصله افتادن بین ریف شمالی حلب با ریف غربی و قطع خطوط امدادی بین گروه های تروریستی با ترکیه دور از انتظار نیست.

«امین حطیط »سرلشکر بازنشسته ارتش لبنان و تحلیلگر مسائل راهبردی تاکید کرده است: رفع محاصره از شهرک های بنل و الزهرا به معنی شکست ترکیه است چرا که این منطقه فقط 15 کیلومتر با مرزهای آن فاصله دارد.

وی با بیان اینکه برگه های برنده گروه های تروریستی مدام از دست آنها خارج می شود، تاکید کرد: این اتفاق به منزله برگ برنده نظام سوریه در میدان نبرد و در پشت میز مذاکرات است.

سرلشکر حطیط افزود: به دلیل ترکیب ترکیب جمعیتی خاص این منطقه، تصمیم برای محاصره نبل و الزهرا خارج از مرزهای سوریه و در اختیار ترکیه قرار داشت تا به زعم خود با این کار سوریه، حزب الله و ایران را تحت فشار قرار دهند.

وی خاطرنشان کرد: نیروهایی که موفق به شکستن محاصره این دو شهرک شدند بسیار حرفه ای بوده و توانسته اند در این منطقه بسیارخطر دست به عملیات بزنند.

این ژنرال لبنانی تصریح کرد: در درگیری ها، همه انواع سلاح به کار گرفته شد اما آسیبی به نیروهای مدافع دو شهرک وارد نشد، بنابراین عملیات آزاد سازی نبل و الزهرا را باید یک عملیات بسیار حرفه ای به ویژه در نحوه استفاده از سلاح دانست.

ژنرال حطیط اظهارداشت: نیروهایی که در این عملیات مشارکت کردند شناخت دقیقی از میدان داشتند و عملیات را به صورت کاملا دقیق و حساب شده پیش بردند به گونه ای که نیازی به طی مسافت زیاد پیش نیامد، وقتی منطقه ای در 15 کیلومتری مرزهای ترکیه رفع محاصره می شود.

وی تاکید کرد: پیام رفع محاصره دو شهرک نبل و الزهرا در نزدیکی مرزهای ترکیه این است که این نیروها قادر هستند محاصره همه مناطق سوریه را بشکنند.

« ترکی حسن» کارشناس راهبردی سوری نیز در این زمینه اظهار داشت: در طول 1277 روز محاصره شهرک های نبل و الزهرا، بیش از 15 هزار بمب و موشک و خمپاره بر سر اهالی این دو شهرک فرود آمد اما مردم دست از مقاومت و ایستادگی اسطوره ای خود برنداشتند چون به خداوند و به توانایی های ارتش و کشور خود ایمان داشتند.

وی با اشاره به اینکه خانواده های عناصر مسلح تروریست هم اکنون در حال فرار به سمت ترکیه هستند، گفت: این عملیات نقشه های ترکیه برای ایجاد به اصطلاح منطقه امن در نوار شمالی سوریه به عمق 30 کلیومتر و طول 110 کیلومتر از جرابلس تا عفرین را با شکست مواجه کرد.

« ولید سکریه » یک سرلشکر بازنشسته ارتش هم تاکید کرد: رفع محاصره نبل و الزهرا نشانه ای از پیشرفت راهبردی نظام سوریه در عرصه نظامی است که توازن نظامی را به نفع حکومت و ارتش سوریه پیش خواهد برد.

سکریه با اشاره به حمایت هوائی روسیه، آن را نشانه تصمیم مسکو برای بیرون راندن ترکیه از منطقه دانست و افزود: روسیه از همان ابتدای بحران ایجاد شده با ترکیه اقدام به قطع روابط سیاسی با این کشور گرفت و نقشه های آنکارا را به چالش کشید.

وی اضافه کرد: عملیات هوائی روسیه علیه گروه های تروریستی، پس از حادثه سرنگون شدن جنگنده سوخوی آن توسط ترکیه شدت بیشتری گرفت و موفقیت های زیادتری راه همراه داشت و به این ترتیب موجب افزایش سیطره سوریه بر همه مناطق از جمله در نزدیکی مرزهای ترکیه شد.

سکریه تصریح کرد: بعد از رفع محاصره نبل و الزهرا و تثبیت امنیت در این دو شهرک و اطراف آن، پایان دادن به رفع کامل محاصره شهر حلب پایتخت اقتصادی سوریه تا شمارش معکوس برای پایان بحران این کشور ادامه یابد و نظام سوریه برگ های برنده بیشتری برای شرکت در نشست های آینده ژنو با مخالفان داشته باشد.

ایرج حریرچی در سومین نشست خبری خود درباره ارزان شدن درمان ایرانیان پس از وضعیت پسا تحریم اظهار داشت: سیاست مهم دولت کاهش پرداختی از جیب مردم در حوزه سلامت است. بنابراین در وضعیت پسا تحریم مسلما شرایط اقتصادی دولت بهتر خواهد شد ولی این به معنای آن نیست که درمان ارزان خواهد شد. ولی سعیمان این است که پرداختی از جیب مردم کاهش یابد.

وی در توضیح اینکه چطور می‌شود درمان ارزان نشود ولی پرداخت از جیب مردم در حوزه سلامت کاهش یابد، گفت: مثلاً در طرح تحول ما برخی تعرفه‌ها را افزایش دادیم ولی با تعیین بسته‌های خدمتی پرداختی از جیب مردم در حوزه سلامت کاهش یافت.

بررسی پیشنهاد تورگردی خبرنگاران در بیمارستان‌ها

سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه پاسخ به پرسش خبرنگاران نسبت به ارائه پیشنهادی برای تورگردی خبرنگاران در بیمارستان‌ها و خانه‌های بهداشت برای احصای مشکلات بیماران و همچنین کادر پزشکی با مثبت دانستن این پیشنهاد بیان داشت: ما معتقدیم طرح تحول سلامت توانسته است بسیاری از مشکلات بستری بیماران و همچنین پرداخت از جیب آنان را کاهش دهد و واقعاً شرایط در بیمارستان‌ها در حوزه‌های بستری نیست و بهبود یافته است. بنابراین پیشنهاد تورگردی خبرنگاران برای بازدید از بیمارستان‌ها و خانه‌های بهداشت را بررسی می‌کنیم. البته اگر خبرنگاران پای آمدن دارند می‌توانند به صورت سرزده با بنده همراه وشند و در قالب برنامه‌های 24 ساعته از مراکز درمانی که اکثراً هم خارج تهران هستند بازدید به‌عمل آوریم.

بی‌اطلاعی از بازداشتی‌های تجمع رادیولوژیست‌ها

حریرچی در ادامه پاسخ به خبرنگاران درباره چرایی برخورد شدید و امنیتی با تجمع روز شنبه رادیولوژیست‌ها در مقابل وزارت بهداشت، که بسیار متفاوت نسبت به ده‌ها تجمع دیگر در مقابل بهداشت بود، توضیح داد: متأسفانه از مدت‌ها قبل روشی مرسوم شده بود مبنی براینکه در جلوی وزارت بهداشت تجمعاتی صورت پذیرد زیرا تصور می‌کردند این تجمعات در جلوی وزارت بهداشت بر تصمیم‌گیری‌های وزارتخانه تأثیرگذار است. کما اینکه برخی از این تجمعات نیز حداقل با مجوز یا مذاکره و یا طی نامه‌هایی صورت می‌پذیرفت ولی باید عنوان کنیم که هیچ تجمعی خللی در تصمیم‌گیری‌های وزارت بهداشت نخواهد داشت.

وی  ادامه داد: ولی گوش ما برای شنیدن مباحث کارشناسی باز است کما اینکه وزیر بهداشت نیز در گذشته حتی شخصاً با برخی از این منتقدان جلسات طولانی داشت. بنابراین دستگاه‌های امنیتی نیز در چنین مواقعی تحلیل‌های خود را دارد ولی در مجموع اطلاعی از دستگیر شده‌ها و بازداشتی‌ها مبنی بر اینکه چه تعداد هستند و یا چند بازداشت شدند را ندارم.