میدان رازی تهران که مجسمه بزرگ کاشف الکل حکیم زکریای رازی در آن خودنمایی می کند سالهای سال است که به بازار فروش موتورسیکلت، دوچرخه، لباس های نظامی و امدادی تبدیل شده که البته بخشی از این بازار را هم می توان در میدان حسن آباد و گمرک مشاهده کرد. اما آنچه در میدان رازی بیشتر به چشم می خورد فروشگاه های عرضه لباس های نظامی، امدادی و کوهنوردی است. در حالی که می طلبید به حرمت رازی این میدان بیشتر بورس کالای پزشکی باشد.
قدم زدن در بازار میدان رازی چندان دلچسب نیست مگر آنکه قصد و نیت خرید لباس نظامی یا امدادی، کوهنوردی و کتانی های ورزشی داشته باشید. قدمت برخی از این مغازه ها به بیش از ۵۰ تا ۶۰ سال می رسد اما تعداد زیادی از این صنف خداحافظی کرده اند و دلیل آن هم رکود بازار است.
در این بازار هرآنچه مرتبط با البسه نظامی باشد می توانید خریداری کنید از باتوم پلاستیکی و فلزی و جای کلت کمری تا درجه و کلاه و فانوسقه، حتی کیف حامل ماسک شیمیایی. اما نکته ای که قابل تامل است اینکه برای خرید این تجهیزات و وسایل نیاز به معرفی نامه یا کارت شناسایی نیست و به آسانی می توانید با پرداخت ۳۰ هزارتومان پوتین، ۲۰ هزار تومان درجه، ۵۰ هزار تومان لباس نظامی، ۱۰ هزار تومان کلاه، سرهنگ شوید!
پادگانها پاساژ شدند!
جرات می خواهد که وارد فروشگاهی شوید و سوالاتتان را به راحتی مطرح کنید چراکه فروشندگان این محصولات در برابر خبرنگار و ماموران گارد دارند. به هر نحوی گپ و گفتی داریم با برخی صاحبان فروشگاه های عرضه لباس های نظامی که شاید برای مسئولان قابل تامل باشد. یکی از فروشندگان می گفت: ۲۰ سالی هست که در این بازار کار می کنم اما نسبت به ۱۰ سال قبل وضعیت خوبی نداریم علتش هم این است که پادگانها تبدیل به پاساژ شده اند یعنی سرباز می تواند از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را در پادگان تهیه کند. برخی از سازمانهای نظامی هم خودشان لباس و وسایل را می فروشند و دیگر مشتری روانه بازار رازی نمی شود.
پوتین های نرم و طبی زیر پای سربازان
در مورد کیفیت کالاها سوال کردیم که گفت: پوتین های چینی و کره ای و آمریکایی بخشی از بازار را گرفته اما سایر وسایل نظامی ایرانی است. الان یک جفت پوتین از ۳۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد حتی پوتین طبی هم داریم که برای تبریز است و سرباز می تواند از پوتین طبی استفاده کند که قیمتش حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است. درجه ها هم قیمتهایش متفاوت است از ۵ هزار تا ۲۰ هزار تومان، قیمت لباس نظامی هم بسته به کیفیتش از ۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر است.
باتوم و جای کلت کمری ۸ تا ۳۰ هزارتومان!
نکته قابل تامل و جالب در این بازار پرطمطراق فروش باتوم های فلزی و پلاستیکی بود که می توانید با قیمت ۸ تا ۳۰ هزار تومان خریداری کنید. جای کلت کمری هم ۹ تا ۱۶ هزار تومان و جای گاز اشکاور هم ۱۰ هزار تومان است. از فروشنده ای سوال کردم تا حالا شده افراد غیرنظامی یا اصلا یک معتاد از شما این وسایل را خریداری کند که در پاسخ گفت: این صنف مشتری های عبوری دارد و پاتقی نیستند برای همین بخشنامه یا قانونی نداریم که مثلا با نامه یا کارت شناسایی لوازم و لباس نظامی بفروشیم.
در میان مشتری ها، سربازان بخت برگشته ای هستند که موجب تخریب امکانات پادگان شده اند و مجبورند آن را تهیه کنند. از تخت های فلزی ۷۰ هزارتومانی تا پتوی سربازی و حتی ماسک شیمیایی.
دختر و پسرهای جوان مشتری شوکر و گاز اشکاور
پرسه زدن در بازار میدان رازی تنها شما را با فروشگاه های عرضه لباس های نظامی آشنا نمی کند بلکه برخی از این فروشگاه ها در کنار کار اصلی خود تجهیزات و لباس های مرتبط با امداد و نجات و کوهنوردی و پیاده روی هم عرضه می کنند. فروشنده ها می گفتند: وقتی کاسبی نیست مجبوریم و چاره ای نداریم که با فروش لوازم غیرمرتبط امورات خود را بگذرانیم. اما با این اوضاع اقتصادی و کسادی بازار دیگر کمتر فردی برای یک پیاده روی یا کوهنوردی مثلا یک میلیون تا ۲ میلیون تومان عصا، کوله، کیسه خواب، چراغ قوه، ظرف و غیره می خرد و شاید افرادی که این لوازم را می خرند هم ترجیح می دهند این تجهیزات را از پاساژها و مغازه های پر زرق و برق خریداری کنند.
نکته دیگر در بازار نظامی دوزهای میدان رازی این بود که مشتری های خاص داشت. پسرها و دخترهای جوانی که به دنبال خرید گاز اشکاور و شوکر و حتی باتوم، بازار را زیر پا می گذاشتند.
به دنبال خرید تجهیزات غیرمجاز، میدان را زیر پا گذاشتیم اما با ظاهری که داشتم پاسخ درستی نگرفتمو فروشنده ها با دیدن من و شنیدن درخواستم با سرعت می گفتند برو آقا ... برو ....؛ اما یکی از قدیمی های میدان گفت: به دلیل حضور ماموران در بازار، خرید و فروش این تجهیزات کمتر شده. باید کمی خودی باشی و اگر بگردی می توانی همینجا پیداکنی ولی اگر نتوانستی میدان حسن آباد تهران چند مغازه هستند! البته که این موضوع کمی دلگرممان کرد به حضور ماموران و نظارت روی فروش برخی تجهیزاتی که دسترسی آسان به آنها می تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد.
هرچند نظارت بر این بازارها کمی مشکل است اما این نکته را نباید فراموش کرد که بازار نظامی دوزهای میدان رازی هم می تواند به تنهایی تولید جرم کند و پیشگیری از وقوع جرم برای این بازار قدیمی لازم و ضروری است. نکته دیگر اینکه به نظر می رسد اتحادیه ها هم کمی خودشان را به بی خیالی زده اند چون قطعا یک نظامی دوز نمی تواند هر تجهیزات و کالایی را بفروشد! مثلا هم لباس و پوتین داشته باشید هم لوازم کوهنوردی و حتی انواع کفش و کتانی!...
