با پایان جنگ جهانی دوم و حضور پرشمار یهودیان از طیف هایی گوناگون در آمریکا، گروه های یهودی برای تاثیرگذاری بر سیاست و اقتصاد آمریکا شکل گرفت. در اوایل دهه ی 50 میلادی بود که نخستین فرایندهای لابی گری، به ویژه لابی گری یهودیان در آمریکا به راه افتاد. این گروه به هم پیوسته از یهودیان آمریکایی که در سیاست و اقتصاد نقش پررنگی ایفا می کردند، شکل تازه یی از تاثیرگذاری یک اقلیت قومی - مذهبی را درون ساختار تصمیم سازی آمریکا سازماندهی کردند و با ورود به حوزه های سیاسی و اقتصادی کلیدی این کشور درصدد سیاست سازی برآمدند. نتیجه ی این روند را می توان در نام گرفتن جامعه ی سیاسی آمریکا به مهد لابی ها دید. «کمیته ی روابط عمومی آمریکا - اسرائیل» مشهور به «آیپک» در سال 1951 میلادی (1330 خورشیدی) به رهبری «آی .ال.کنن» شکل گرفت. نخستین قدرت نمایی آشکار آیپک در سال 1984 بود. در آن سال، آیپک توانست با بسیج امکانات خود، «چارلز پرسی» سناتور پرقدرت آمریکایی که ریاست کمیته ی روابط خارجی سنا را بر عهده داشت و از مخالفان آیپک بود، از صحنه ی سیاسی خارج کند. نفوذ آیپک حاصل کمک مالی اعضای این سازمان به ستادهای انتخاباتی سیاستمداران آمریکایی از رییس جمهوری گرفته تا اعضای کنگره است. برای دهه ها، تلاش آیپک بر این بود که پشتیبانی هر 2 حزب دموکرات و جمهوریخواه برای حضور در عرصه ی سیاست آمریکا را به دست آورد. آیپک طی 8 دهه حضور در عرصه ی سیاست آمریکا توانسته است به مهمترین هدف خود یعنی بهره گیری از کمک و پشتیبانی آمریکا برای بقای رژیم صهیونیستی دست یابد. اکنون به نظر می رسد 2 تحول مهم باعث شده تا اتحاد و ائتلاف همیشگی دولت آمریکا و لابی یهودیان تا حدودی متزلزل شود و به صف آرایی این 2 بر سر موضوعی چون توافق هسته یی بیانجامد. نخست این که، دموکرات ها تا دهه ی 80 میلادی به دلیل پشتیبانی گسترده تر دولت های دموکرات از صهیونیست ها در جلب پشتیبانی و همکاری آیپک دست بالا را داشتند اما این وضعیت از زمان روی کار آمدن «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا به آرامی به نفع جمهوریخواهان تغییر کرده است. این تغییر آن چنان بوده که آیپک به متحد جمهوریخواهان و پشتیبان منشور و بینش سیاسی آنان تبدیل شده است. طبیعی است که در چنین شرایطی، طیفی از دموکرات ها از آیپک فاصله گیرند و این گروه را صدای جناح تندرو و افراطی حزب جمهوریخواه بدانند. دگردیسی دوم، حضور بلندمدت «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر افراطی رژیم صهیونیستی در صدر دستگاه اجرایی این رژیم است. نتانیاهو از زمان روی کار آمدن، ورای موضوع هسته یی، در حوزه ی مهم دیگر سیاست خارجی آمریکا یعنی «روند سازش» در خاورمیانه، موضعی سختگیرانه و حتی در مقابل سیاست دولت اوباما اتخاذ کرده است. پیامد این وضعیت، برخورد آیپک با هسته یی پرقدرت در حزب دموکرات به رهبری اوباما و همگرایی کامل آیپک با حزب جمهوریخواه آمریکا است. به این ترتیب، روند «پشتیبانی دو حزبی» که برای سال ها الگوی موفقیت آیپک در صحنه ی داخلی و سیاست خارجی آمریکا بود، لرزان شد و در ادامه ی این روند، به دلیل وجود شکاف های عمیق بر سر پذیرش توافق هسته یی ایران و گروه کشورهای 1+5 این گروه و حامیان آن شکست کم سابقه یی را پذیرا شدند. از دیگر سو، دستیابی ایران و گروه 1+5 به راهکاری در زمینه ی حل و فصل اختلاف های هسته یی سبب شد تا چهره ی متفاوتی از آرایش و کنش لابی های یهودی و رویکرد این گروه ها در قبال دولت اوباما بروز یابد. در این زمینه، لابی یهودی «جی استریت» و آیپک 2 گروهی به شمار می روند که بر سر برجام در مقابل هم ایستاده اند. جی استریت لابی یهودی - آمریکایی است که در سال 2008 تاسیس شده است. مهمترین هدف و فعالیت جی استریت در زمینه ی به نتیجه رسیدن صلح خاورمیانه و جلوگیری از افزایش مناقشه میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی است. این گروه مدعی است دیدگاه اکثریت جامعه ی یهودیان آمریکا را نمایندگی می کند. در نظرسنجی سال 2013 میلادی موسسه «پیو»، جی استریت از جمله «لیبرال ترین» گروه های دموکرات در سیاست آمریکا معرفی شد. دوسوم یهودیان پرسش شونده در این نظرسنجی خود را دموکرات یا متمایل به دموکرات معرفی کردند. نظرسنجی های تازه ی لابی جی استریت نیز نشان می دهد که 60 درصد آمریکایی های یهودی از توافق با ایران پشتیبانی می کنند. به این ترتیب می توان گفت تاکتیک عملیاتی این 2 طرز تفکر حتی برای دستیابی به اهداف مشترک، با یکدیگر تفاوت دارد. بر مبنای این تفاوت در روزهای آینده، جریان های دست راستی لابی های یهودی به رهبری نتانیاهو و جریان های لیبرالی به رهبری اوباما رییس جمهوری آمریکا برای چندمین بار در برابر هم صف آرایی می کنند. در این میان، برجام به عنوان دستاورد گفت وگوهای ایران و گروه کشورهای 1+5 سبب شده است تا در میان خود لابی های یهودی در داخل آمریکا شکافی عمیق ایجاد شود. این در حالی است که پیش از این، یهودیان از انسجام و هماهنگی ویژه یی برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی امریکا برخوردار بودند. همچنان که گفتیم این شکاف به نوبه ی خود به شکافی بزرگتر میان دموکرات های یهودی و بزرگترین لابی یهودی در آمریکا یعنی آیپک نیز منجر شده است. به نظر می رسد که برجام توانسته در حوزه ی داخلی آمریکا کارکردی فراتر از یک تحول عادی را ایجاد کند. به رغم ائتلاف و اتحاد طولانی مدت دولت های دموکرات و لابی آیپک، در جریان رای گیری های سنای آمریکا مشخص شد دموکرات های یهودی سنا، راه خود را از لابی یهودی آیپک جدا کرده اند. با توجه به پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 میلادی آمریکا، بسیاری از ناظران در انتظار محک دوباره ی کنشگری آیپک و دیگر لابی های یهودی و تاثیر آن در کشاکش رقابت 2 حزب مهم سیاسی در جریان انتخابات هستند. اکنون، ورای پیامدهای مستقیم برجام و میزان تاثیرگذاری آن بر روندهای داخلی آمریکا، شکافی در حوزه ی لابی گری و ارتباط های این گروه ها با کانون های قدرت و احزاب سیاسی ایجاد شده که می تواند تا حد قابل توجهی بر تحولات آتی اثرگذار باشد.