امروز شنبه هشتم اسفند ماه (27 فوریه)، نخستین روز اجرای طرح آتش بس در سوریه است که با موافقت و همکاری روسیه و آمریکا طرح ریزی و ارایه شد. 
حدود 2 هفته پیش قدرت های بزرگ در حاشیه نشست امنیتی مونیخ بر سر برقراری آتش بس موقت به توافق رسیدند. هرچند زمان دقیق و نحوه اجرایی شدن آن مشخص نشد، اما در هفته ای که گذشت، آمریکا و روسیه در بیانیه مشترکی شرط های ترک مخاصمه در سوریه از بامداد امروز و چگونگی نظارت بر آن را اعلام کردند. 
دولت سوریه نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که آتش بس را به شرط تداوم عملیات نظامی علیه گروه های تروریستی «داعش»، «جبهه النصره» و سایر گروه های تروریستی مرتبط با آنها می پذیرد. گروه های مخالف نیز آمادگی خود را برای آتش بس اعلام کردند. 
اجرای آتش بس و پایبندی به آن در جلوگیری از گسترش بحران در فضای کنونی سوریه بسیار موثر است. آتش بس در فضایی اجرایی می شود که برخی طرف های منطقه ای از جمله عربستان و ترکیه، پس از آنکه شاهد پیشروی های ارتش سوریه بودند، آمادگی خود را برای اقدام نظامی در این کشور اعلام کردند و حتی ترکیه مناطقی از شمال سوریه را بمباران کرد. از این رو طرح موضوع آتش بس گام مهمی در مهار کردن وضعیت متشنج کنونی و آرام کردن فضا بود. 
آتش بس به طور موقت می تواند تاثیر مثبتی بر از سرگیری مذاکرات صلح بگذارد؛ مذاکراتی که مدتی است دچار وقفه شده است. بدیهی است در فضایی که جنگ و خونریزی در جریان است، صحبت از صلح ثمربخش نخواهد بود. همانطور که شاهد بودیم مذاکرات ژنو 3 هم در ماه گذشته بدون نتیجه متوقف شد. آتش بس کنونی اما می تواند دست کم به ایجاد فضای تنفس و بازگشتن 2 طرف درگیر در سوریه به میز مذاکره، کمک شایانی کند. 
راه حل بحران در سوریه برای رسیدن به ثبات، تنها در چارچوب یک فرایند سیاسی امکان پذیر است. حدود پنج سال از شروع ناآرامی ها در سوریه، می گذرد و در این مدت بر اساس برآورد سازمان دیدبان حقوق بشر، بیش از 310 هزار تن کشته و هشت میلیون نفر دیگر آواره شده اند. پس برای همه مشخص است که ادامه این جنگ و در کل گزینه نظامی نتیجه ای جز غرق شدن بیشتر این کشور در ورطه ناامنی و خشونت فزاینده نخواهد داشت. 
البته اینکه طرح ترک مخاصمه یا همان آتش بس موقت، شامل حال گروه های تروریستی همچون داعش و جبهه النصره نمی شود، می تواند یکی از نقاط قوت آن باشد. تروریسم، مشکل امروز سوریه و کل منطقه خاورمیانه است و طبیعی است که هر نوع فرایند ترک مخاصمه و کاهش تنش نباید آسیبی به فرایند مبارزه با تروریسم بزند. یکی از ویژگی های مهم بحران در سوریه این است که گروه های تروریستی خود را پشت خواسته ها و مطالبات به حق مردم این کشور قرار داده اند و سعی دارند خود را با آنان پیوند دهند، در حالی که خواسته ها و اقدام های این گروه ها هیچ نسبتی با مردم سوریه ندارد و نتیجه رفتار آنان چیزی جز تخریب و کشتار نبوده است. اینکه تروریست ها نباید حاشیه امنی در فرایند آتش بس داشته باشند یکی از مسایل مهم در این زمینه است. 
همچنین آتش بس در شرایط کنونی بیش از هر طرفی، به نفع دولت سوریه و متحدانش است چرا که در فضایی انجام می شود که ارتش سوریه با همراهی متحدانش در هفته های گذشته، پیشرفت های قابل توجهی در خاک سوریه داشت و توانست بخش های مهمی از این کشور را از دست مخالفان پس بگیرد. اجرای آتش بس در این مرحله به معنای تثبیت موفقیت های تازه دولت است و موقعیت آن را برای ورود به مذاکرات صلح تقویت می کند، بویژه آنکه آتش بس تضمین کننده هیچ پیش شرطی از جمله خارج شدن نیروهای دولتی از مناطق درگیر یا مناطق بازپس گرفته شده، نیست. افزون بر این ها، قبول آتش بس از طرف «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه، وجهه قابل قبولی از وی را به نمایش می گذارد و این پیام را می رساند که دولت در پی جنگ و کشتار مردم نیست. 
البته اجرا و استمرار آتش بس با اما و اگرهای زیادی نیز روبه رو است که ممکن است آن را آسیب پذیر کند. از جمله مهم ترین مسایلی که باعث شکنندگی آتش بس می شود ابهام در موقعیتِ قرارگرفتن گروه های تروریستی و معارض است. موقعیت مکانی گروه های درگیر در سوریه از داعش و جبهه النصره گرفته تا کردها و مخالفان میانه رو، بسیار درهم متداخل است و به طور دایمی نیز در حال تغییر است. این مساله می تواند آسیب زا باشد چرا که در عین حال که طرح آتش بس در حال اجرا است، حمله ها علیه داعش و جبهه النصره ادامه خواهد داشت و این تداخلِ موقعیت مکانی ممکن است باعث اشتباه جنگنده های روسی و حمله دولت به مواضع دیگر گروه های معارض شود که در مصونیت آتش بس هستند. در این صورت، این تلقی به وجود خواهد آمد که دولت سوریه آتش بس را نقض کرده است. در نتیجه نیروهای معارض نیز مدعی حمله نیروهای دولت اسد علیه خود می شوند. 
یکی دیگر از نکته های آسیب زای آتش بس، نارضایتی عربستان سعودی و ترکیه از روند تحولات در این کشور است. تازه ترین پیشتازی های نیروهای دولتی، باعث نگرانی این 2 کشور و موضع گیری ها و تحرک های عجولانه آن ها شده است. به این ترتیب آتش بس در شرایط کنونی نمی تواند رضایت این 2 کشور را جلب کند چرا که مقام های آنکارا و ریاض می دانند، اکنون دولت اسد دست بالا را دارد و ترجیح می دهد به جای آتش بس، در عرصه نظامی فعالیت کند. همین نارضایتی 2 دولت مهم منطقه می تواند برای آتش بس آسیب زا باشد و آن را شکننده کند. 
اکنون با تمام این ها، باید منتظر ماند و دید آتش بس به چه سمتی حرکت می کند. امروز نخستین روز اجرای این آتش بس است و برای داوری کردن در مورد تاثیرهای احتمالی آن در آینده سوریه کمی زود است. امروز می تواند در تاریخ سوریه، یک روز بزرگ و نقطه عطف باشد. همچنین در صورت پایبند نبودن طرف ها به آتش بس، ممکن است بدون هیچ تغییری، شرایط به قبل بازگردد و جنگ خانمان سوز ادامه یابد.