کاربرد
کاربرد درزهای ساخت (درزهای اجرایی)
در هر توقف عملیات بتن ریزی که موجب سخت شدن بتن می‌گردد درز ساخت (درز اجرایی) بوجود می‌اید. بطور کلی هر گاه زمان قطع بتن ریزی از۳۰ دقیقه تجاوز کند باید ان نقطه را یک درز اجرایی بحساب اورد. مگر انکه حالت خمیری بتن با تدابیری به ان بازگردانده شود. درز ساخت ممکن است دارای وضعیت‌های مختلفی باشد ولی معمولاًقائم یا افقی است. معمولاًسعی می‌شود محل یکی دیگر از انواع درزها منطبق گردد. در تیرها و شاه تیرها درزهای ساخت باید تقریباًعمود بر محور این اعضا بوده وهیچگاه با محور عضو موازی نباشد. درز ساخت می‌تواند در اعضا وقطعات بتن ارمه در محل لنگر خمشی ماکزیمم قرار گیرد زیرا در این اعضا تنش‌های کششی توسط فولادهای کششی تحمل می‌شوند. درزهای اجرایی نباید در محلی که قرار است بتن تحمل برش نماید قرار گیرند. بنابراین در ساخت اعضای خمشی اگر قرار است بتن ریزی در بیش از یک مرحله صورت گیرد باید ترتیبی اتخاذ شود که قطع بتن ریزی در مجاورت تکیه گاه نبوده بلکه در نزدیکی وسط دهانه باشد.
تیرها ،شاه تیرها ،دالها، سرستونهاومانند آنهاهمگی قسمت هایی از یک کف بحساب می‌ایند که باید در یک مرحله بتن ریزی شوند. بتن ریزی ستونها اجباراًدر تراز هر طبقه در محل سرستون یا تیر متوقف می‌شود. درزهای ساخت عموماًدر ساختمانهای بتونی کاربرددارند. درزهای ساخت باید در محل های مناسب وزیر نظر دستگاه نظارت تعبیه شوند.
کاربرددرزهای حرکتی
درزهای انقباضی
این درزها معمولاً به منظور جلوگیری از بروز ترک‌های ناشی از جمع شدن بتن تعبیه می‌شوند. اگردر فواصل معین درز انقباض در نظر گرفته نشود روی سطوح پیاده روها یا دیوارهای بتنی ترک‌هایی پدید خواهد امد. ارماتورها درزهای انقباضی که محلشان بطور صحیح انتخاب شده باشد می‌توانند مانع بروز ترک شوند. عملکرد این درزها بصورتی است که انقباض طرفین درز در محل درز متمرکز می گردد. در حقیقت این درزها دارای نوعی عدم پیوستگی عمومی هستند لیکن شکاف اولیه‌ای بین بتن دو طرف درز وجود ندارد. در روسازیها جائی که دارای عرض بیش از ۷۵/۳ متر نباشد درزهای ساختمانی بین نوارهای مجاور جوابگوی نیاز برای جمع شدگی طولی خواهد بود. برای سنگدانه‌های گرانیتی واهکی فاصله درزهای روسازی معمولاًبین ۶ تا ۹ متر است. برای مصالح سنگی سیلیسی وروباره‌ها این فاصله ۸/۴ تا ۶ متر است. در صورت تردید باید فاصله درزها کمتر اختیار شود. در فاصله حدود ۳۰ متر از انتهای ازاد روسازی و۱۸ متر از هر درز انبساط، درمحل هایی که قفل وبست دانه‌ها کم باشد،درزهای انقباض پدید خواهند امد، در این نقاط باید زبانه هایی (که یک طرف آنهابه بتن پیوستگی کامل دارد وطرف دیگر در غلافی بدون اصطکاک حرکت میکند،یا هر وسیله دیگری که قابلیت انتقال بار در جهت عمود بر زبانه را داشته باشد)تعبیه شود.
درزهای انقباضی در پیاده روها ودال های کف که بصورت موزائیکی ساخته می‌شوند بطور معمول در فواصل ۲/۱ تا ۸/۱ متر ودر جان پناه هاونرده‌ها در فواصل ۳تا ۶ متر در نظر گرفته می‌شوند.
اگر اعضا وقطعات پیش ساخته ویا بصورت واحدهای مجزا ومستقل کار گذارده شوند وبدین لحاظ در آنهادرز انبساط تعبیه نشده باشد باید شرایط نصب چنان باشد که اعضا وقطعات مجاور هنگام انبساط مزاحمتی برای یکدیگر ایجاد ننماید.
درزهای انبساط
این درزها برای جلوگیری از خراب شدن روسازیها در اثر فشار بیش از حد فراهم ساختن امکان تعمیر قسمتی از جدول‌های بتنی پیاده روهاو نظائر ان تعبیه می‌شوند. بطور کلی این درزها برای تامین امکان انقباض وانبساط ناشی از تغییرات درجه حرارت بطوری مه در نقاط مختلف ساختمان ترک خوردگی ودر مقاطع سازه تلاشهای ثانوی زیاد، ایجاد نشوند، تعبیه می‌گردند.
عملکرد این درزهاباید بگونه‌ای باشد که انبساط وانقباض طرفین درز کاملاًهمساز شوند،لازمه چنین درزهایی این است که هیچگونه پیوستگی در طرفین درز برقرار نباشد، چنین درزهایی باید باکمترین مقاومت در مقابل اتقباض وانبساط قادر به باز یا بسته شدن باشند. عموماًاین درزهادرتمام قسمتهای سازه بطور پیوسته قرار گرفته واز کف تا سقف ادامه می‌یابند، برای حصول اطمینان از جدایی کامل دو قسمت مجاور رعایت این مسئله ضروریست.
درزهای کنترل
انسباط وانقباض بتن دراثر تغییرات رطوبت وحرارت دران تنش هایی رابوجود می‌اورند که گاه از مقاومت بتن بیشتر بوده وبه ترک خورده گی منجر می‌شود. برای حل این مشکل از درزهای کنترل که حرکت نسبی دال یا دیوار در صفحه خود را امکان‌پذیر می‌سازد،استفاده می‌شود.
برای جداکردن واحدهای عظیم مولد برِ از قسمتهای مجاوره به منظور جلوگیری از انتقال ارتعاش، منطقه‌ای کردن ومحدود ساختن احتمال خرابی در قسمت هایی از ساختمان ،جلوگیری از بروز ترک بعلت تمرکز تنش در محل هایی که تغییر مقطع قابل توجهی حادث شده است (نظیر باز شو دیوارها) جداسازی قسمتهای مختلف یک شالوده بعلت تفاوت باربری آنهاجداساختن بازوهای مختلف سازه هایی که شغل پلان آنها uhtl می‌باشد از دور کنترل استفاده می‌شود. محل درزهای کنترل به ملاحظات معماری ومهندسی بستگی دارد. با تکیه برتجربیات بدست امده بهتر است ساختمانهای بتنی بزرگ ،مستقل وبدون درز با طول بیش از ۱۸ متر ساخته نشوند.
درزهای نشست
این درزها برای جلوگیری از نشست‌های نا مساوی دو ساختمان مجاور که دارای دو نوع مصالح ،دو نوع پی یا دو ارتفاع متفاوت هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درزهای لغزشی
درزهایی هستند که امکان لغزش دو قسمت مجاور درز بدون انتقال نیروی برشی را فراهم می‌کنند،این درزها غالباًدر مخازن بویژه در مواردی که تغییرات درجه حرارت محیط زیاد است مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سایر درزها
مشخصات درزهای جدا کننده، مفصلی و…..که کاربردهای ویژه دارند طبق مندرجات مشخصات فنی خصوصی خواهد بود.
مصالح مصرفی دردرزهای ساختمانی
برای اجرای درزهای ساختمانی معمولاًمصالح زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصالح پر کننده درز (فیلر)
این مواد ممکن است در بردارنده الیاف گیاهی،لاستیک،ترکیبات اسفالتی،چوب پنبه ومانند آنهاباشند. مواد بکار رفته به عنوان پر کننده باید دارای ویژگی‌های زیر بوده ودر هر صورت از مشخصات مندرج در فصل مصالح تبعیت نماید. اهم ویژگی‌های مصالح پر کننده عبارتند از.
الف) برخورداری از دوام زیاد
ب) جاگیری وشکل‌گیری در درزها
ج)قابلیت ارتجاع وعدم ایجاد اتصال محکم با درز
مصالح اب بندی
مصالح اب بندی بمنظور نفوذ نا پذیری در مقابل باد وباران ورطوبت بکار میروند.
مصالح اب بندی باید طبق نقشه‌ها ومشخصات خصوصی وتأکید دستگاه نظارت بکار گرفته می‌شود ،مصالح اب بندی باید از نوعی باشد که به درز اسیب وارد نیاورده وسبب کم وزیاد شدن ابعاد ان نشود،برای اب بندی انواع مختلف مصالح فلزی ،لاستیکی ویاپلاستیکی بکار می‌رود.
مصالح پوشش
مصالح مورد استفاده در پوشش غالباًاز نوع مسی ،برنزی،الومینیومی،چوبی، لاستیکی ومانند اینهاست. مشخصات مصالح باید مطابق مندرجات فصل مصالح ومشخصات فنی خصوصی باشد. این پوشش‌ها باید طوری نصب شوند که بتوانند جدا از اسکلت فلزی یا بتنی ،مصالح دیگر منبسط ومنقبض گردند.
اجرای درزهای ساختمانی
درزها در تمام سطوح باید مطابق نقشه‌ها ومشخصات وبا عرض مناسب ایجاد شوند-باید دقت شود که درزها درعین اجرا بامصالح بنایی، ملات ومانند اینها پر نشده واجزای ساختمانهای مجاور به هیچ عنوان در هیچ نقطه‌ای به یکدیگر مربوط نشوند وکاملاً از یکدیگر جدا باشند.
اجرای درزهای ساخت
این درزها درساختمان‌های بتنی کاربرد دارند وان هنگامی است که بتن ریزی دو قسمت مجاور وچسبیده بهم در دو زمان مختلف صورت گیرد ،به سطح تماس بتن خمیری جدید وبتن سفت قدیمی سطح واریز با درز اجرایی گفته می‌شود. موقعیت وشکل باید از قبل پیش بینی شده باشد تعیین محل درز نباید به تصادف وپیشرفت کار بتن ریزی واگذار می‌شود بلکه باید قبل از شروع کار ودر هنگام تهیه برنامه زمان بندی بتن ریزی ،تغییر لازم در مورد درز اجرایی اتخاذ شده باشد.
دستیابی به پیوستگی کامل بین دو سطح بتنی در یک درز ساختمانی ضروری است. از این روع در درزهای ساختمانی معمولاًسعی می‌شود در حالی که بتن ریخته شده یک طرف درز نارس است یک لایه سطحی از ان برداشته شود بصورتی که دانه‌ها نمایان شده وسطحی ناصاف وزیر منظم حاصل گردد. این وضع را می‌توان با پاشیدن اب یا مخلوط اب وهوا،با فشار لازم واستفاده از برس سیمی ایجاد نمود تا زمانی که قرار است بتن طرف دیگر درز اجرا شود باید سطح بتن اولیه مرطوب نگه داشته شود. بجز سطح خود درز که باید چند ساعت قبل از عملیات مراقبت از ان قطع گردد بصورتی که نوعی خشکی سطحی وکم عمق در سطح درز پدید اید. در بتن ریزی‌های حجیم باید از سطوح واریز خیلی بزرگ اجتناب شود. این سطوح باید بصورت پلکانی یا شکسته احداث شوند، ایجاد سطوح واریز قائم باید بوسیله قالب موقت صورت پذیرد. بدین منظور می‌توان از توری با چشمه ریز که بوسیله یک شبکه محکم نگهداری می‌شود استفاده نمود. توری در توده بتن باقی مانده ویا به موقع کنده می‌شود ،به این ترتیب سطح خشنی بدست می‌اید .برای بتن ریزی وجه دوم درز باید سطح واریز کاملاً اماده شود. سطح واریز باید عاری از الودگی ،روغن ،گریس،رنگ ونظایر ان باشد. تمیز کردن سطح بتن تا انجا ضرورت دارد که دانه‌های ماسه مشخص گردد. بهترین روش برای تمیز کردن سطح ماسه پاشی مرتباًاستفاده از ابفشان است. البته روشهای دیگری نظیر اسید شویی استفاده از ابفشان یا استفاده از ابزار دستی ،هر کدام بسته به موقعیت درز کاربرد دارند. برای تأمین
پیوستگی بتن جدید وقدیم پس از زخمی کردن سطح واریز باید انرا به مدت طولانی خیس نگاهداشته وقبل از شروع بتن ریزی مجدد به کمک هوای فشرده اب سطحی را از روی بتن اندود برای تأمین پیوستگی بیشتر می‌توان با نظیر دستگاه نظارت بر مقدار کارایی بتن افزود این کار از طریق افزایش اسلامپ ،افزایش ماسه ویا کاهش تعدادی از درشت دانه‌ها صورت می‌گیرد برای حصول کامل پیوستگی بهتر است قسمتهای اولیه بتن جدید بخوبی وبا دقت کامل مرتعش گردد.
اجرای درزهای حرکتی
درزهای حرکتی در تمام سطوح باید برابر نقشه‌ها ومشخصات وبا عرض نشست ایجاد گردند. باید دقت شود که درزها در حین اجرا با مصالح بنایی وملات پر نشده واجرای ساختمانهای مجاور در حین اجرا به هم مربوط نشوند وکاملاًاز یکدیگر جداباشند.
درزهای حرکتی در ساختمانهای بتن ارمه یکپارچه
در این حالت درزها باید با بریدن سقف ،دیوارها وکف طبقات بطور کامل انجام شود. فاصله درزهای حرکتی در ساختمانهای بتن ارمه به کمک محاسبه تعیین می‌شود. این فاصله معمولاًبین ۳۰تا۶۰متراست با بکار بردن ارماتورهای طولی می‌توان فاصله درزها را تا ۹۰ متر افزایش داد. عرض درزها معمولاً بین ۱۳ تا ۳۷ میلیمتر است که از طریق محاسبه تعیین می‌شود.
درزهای حرکتی در ساختمانهای فولادی
در ساختمانهای فولادی باید درز انبساط، ساختمان را کاملاً به دو قسمت تقسیم نماید. اجرای درزها در ساختمانهای فلزی بسته به اینکه سقف بتنی یا فلزی باشد طبقه نقشه‌ها و مشخصات خواهد بود. فاصله درزها از یکدیگر بیش از ۶۰ متر نخواهد بود که در هر حال طبق نقشه‌ها ومشخصات ودر محل‌های تعیین شده اجراخواهند شد.
درزهای حرکتی در ساختمانهای ساخته شده از مصالح بنایی -در ساختمانهای ساخته شده از مصالح بنایی باید درزها در نقاط زیر تعبیه شوند .
الف) در خط باریک شدن عرض ساختمان
ب)در تقاطع دو دیوار در ساختمانهایی که به شکل HUTL یا ترکیبی از این شکل‌ها باشند.
پ)در دیوارهای طویل بسته به موقعیت دیوار ودرجه حرارت محیط.
ت)در مواردی که دیوارهای ساختمانهای جدید به ساختمانهای موجود متصل می‌گردند.
ث)در تقاطع چند ساختمان که بهم ارتباط دارند.
همچنین برای جلوگیری وکاهش خسارت وخرابی ناشی از ضربه ساختمانهای مجاور به یکدیگر باید ساختمان هایی که دارای ارتفاع بیش از ۱۲ متر ویا دارای بیش از ۴ طبقه هستند به وسیله درز انقطاع از ساختمانهای مجاور جدا شوند. حداقل عرض درز انقطاع در تراز هر طبقه ۱ ارتفاع ان تراز از روی شالوده می‌باشد. این فاصله را می‌توان با مصالح کم مقاومت که در هنگام زلزله به اسانی خرد می‌شوند پر کرد.
اجرای درزهای حرکتی در ساختمانهای خاص نیاز به مشخصات فنی خصوصی خواهد داشت. بطوریکه عرض وفاصله درزها متناسب با مقدار انبساط وانقباض باشند.
چاه‌ها
در شهرها واماکنی که سیستم جمع اوری اب‌های سطحی ،اب باران وفاضلاب بوسیله لوله وتصفیه وهدایت پساب آنهابه رودخانه ،مزارع ومانند اینها پیش بینی واجراع نشده ناگزیر از چاه‌های جذبی استفاده می‌شود.
بهره برداری از چاه‌های جذبی در مناطقی امکان‌پذیر است که سطح اب‌های زیر زمینی حداقل ۵متر از زمین طبیعی ،پایین‌تر باشد. در محلهایی که چاه‌های جذبی حفر می‌گردد بدلیل فضولات انسانی ومانند ان نباید در پیرامون ان چاهی برای مصارف اشامیدنی حفر شود. در مناطقی که سفره اب زیر زمینی بالا است استفاده از چاه جذبی مناسب نبوده وباید به روشهای دیگر نظیر احداث سپتیک تانک ویا لوله کشی وایجاد تصفیه خانه عمل نمود. از داخل کردن روغن ومواد حل نشدنی به داخل چاه‌ها باید خوداری نمود زیرا این قبیل مواد چشمه‌های چاه راپر کرده وپس از مدتی عدم نفوذ فاضلاب موجب پر شدن انبارها ،ریزش سقف انبارها و فروکش کردن چاه خواهد شد.
موقعیت ومشخصات
چاه نباید در زیر ونزدیک ستونها ویا دیوارهای بار بر قرار گیرد (مگر با بکارگیری تدابیر لازم) چاه باید در محل مناسب حفر گردد. بطوریکه بعد از بازرسی وباز نگری احتمالی چاه به سهولت امکان‌پذیر باشد. حفر انبارهای چاه نیز باید به نحوی صورت گیرد که حتی المقدور در زیر دیوارها وستون‌ها قرار نگرفته وبه حریم اراضی مجاور وغیر نیز تجاوز نشود. چاه‌های اب و فاضلاب باید حتی المقدور در محوطه‌های باز حفر شوند.
تقویت ستوح ریزشی
چنانچه میله چاه ریزشی باشد باید توجه کرد که یک رگه با ضخامت معین ریزش میکند ویا میله در تمام عمق ریزشی است، در هر حال باید با تهیه ونصب کول بتونی، سفالی ویا اجر چینی ریزش را مهار نمود.
تهیه در حین بهره برداری
برای جلوگیری از تجمع گازهای مختلف در داخل چاه باید از روی گلدان و طوقه چینی ،بوسیله لوله‌ای چاه را تهویه نمود. در محل هایی که لوله‌های اب باران به چاه وارد می‌شود عمل تهویه توسط این لوله‌ها انجام می‌شود. در سایر موارد باید بوسیله لوله جداگانه‌ای که تا مرتفع‌ترین قسمت ساختمان ادامه مییابد نسبت به تهویه چاه اقدام شود. باید با نسب زانویی در بالای لوله‌های تهویه از ورود اجسام به داخل لوله جلوگیری شود.
اجراع
میله زنی
قطر میله معمولاً۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر انتخاب می‌شود. هنگام حفر میله باید جای پا در جداره چاه پیش بینی شود تا بتوان وارد چاه شد ویا از ان خارج شد. در صورت امکان بهتر است عمق میله چاه ۱۰ تا ۲۰ اختیار شود تا چاه هنگام ایجاد انبار در تحمل نیروهای وارده، مقاومتر بوده ودر صورت ریزش احتمالی موضعی خطر کمتری را ایجاد نماید. میله باید کاملاًقائم وشاقولی‌بوده وانحراف نداشته باشد. چنانچه چاه مرطوب بوده ودم ویا گاز نداشته باشد باید بوسیله دستگاه‌های هوادهی ولوله کشی در حین کار ،هوای لازم را به درون چاه دمید تا مقنی بتواند به سهولت بکار خود ادامه دهد.
انبار کنی
انبار باید بصورت مخروطی حفر شود بطوریکه قاعده مخروط پایین و رأس ان بالا باشد. هرگز نباید انبار با مقطع مربع یا مستطیل حفر شود. کف انبار باید تراز و تخت باشد .
انبار را می‌توان در جهات مختلف حفر کرد. طول انبار را می‌توان به هر میزان انتخاب نمود ولی معمولاًدر طولهای حمل و خروج خاکهای حاصله از ان مقرون به صرفه نمی‌باشد.
طوقه چینی و نصب گلدان
پس از اینکه عملیات حفاری میله وانبار به اتمام رسید، محل و ارتفاع لوله‌های فاضلاب را از کف تمام شده کاملاًمشخص نموده ومحل طوقه در جداره چاه را تعیین می‌کنند. طوقه چینی با اجر اب دیده وملات ماسه سیمان (به عیار حداقل ۳۵۰ کیلو گرم) بصورت گنبدی اجرا می‌شود ودر رأس طوقه دهانه ان برای نصب گلدان سفالی ویا هر مصالح مقاوم مخروطی شکل دیگری باز نگه داشته می‌شود.
فاضلاب خروجی لوله‌ها بهیچ وجه نباید روی هم ریزش کنند. ریزش فاضلاب از دهانه تحتانی گلدان بداخل چاه باید بنحوی باشد که فاضلاب مستقیماًبه ته چاه ریزش کرده ،به جداره چاه برخورد نکند و موجبات شکستگی بدنه چاه رافراهم نسازد.
رعایت اصول ایمنی در حین اجرا
– هر روز پس از اتمام عملیات چاه کنی باید دلو وطناب از داخل چاه جمع اوری شود.
– پس از خاتمه کار روزانه باید دهانه چاه برای رعایت ایمنی با وسیله‌ای پوشانیده شود.
– اگر برای روشنایی داخل چاه از برِ استفاده می‌شود باید با انتخاب کامل مناسب و سالم ونیز چراغ بی خطر اصول اصول ایمنی را رعایت نمود.
-استفاده از چراغ‌های نفتی یا گازی هنگام حفاری مجاز نیست ،مگر انکه چاه کاملاًخشک وبدون خطر باشد.
باید از ریختن اب و خیساندن اطراف دهانه چاه پرهیز گردد. بطور کلی رعایت ائین نامه و مقررات حفاظتی حفر چاه‌های دستی مصوب شورایعالی حفاظت فنی وزارت کار وامور اجتماعی الزامی است.
می‌توان به صورت ازاد ویا به کمک رول پلاک وپیچ به دیوار نصب کرد. گنجه‌های دیواری را می‌توان با قرار دادن چهار چوبی در قسمت جلوی تورفتگی دیوار ونصب درهای مناسب، ساخت. روش دیگر ساخت گنجه‌های دیواری ،استفاده از دیوار عقب نشسته ونصب قسمت پیشین و درهای گنجه به ان است. دیوار تقسیم در این حالت هم به عنوان تقسیم کننده اتاِ وهم به عنوان دیوار گنجه عمل میکند.
طبقه بندی
طبقات یا جزئی از گنجه هستند ویا به طور جداگانه با پایه یا تکیه گاههای دیواری (گونیا)و با استفاده از رول پلاک و پیچ به دیوار متصل می‌شوند. برای طبقه بندی معمولاًاز چوب استفاده می‌شود وان را می‌توان به کمک انواع مختلف مواد پلاستیکی جدید روکش کرد. طبقه‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:طبقات یکپارچه و طبقات توفالی. نوع دوم از چوبهای باریک mm 20*45 ساخته می‌شود که در فواصل mmc/c 20 قرار گرفته‌اند و عمدتاًدر گنجه‌های تهویه‌ای و خشک کننده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کلمه اصطلاحاتی عمومی است که برای لوازم فلزی ساختمانی به کار می‌رود و اقلامی همچون میخ ،پیچ،پیچ مهره دار،قفل،دستگیره ولوازم در وپنجره را شامل می‌شود .
یراِ الات
میخ نوعی وسیله اتصالی است که به اتکای گیر حاصل از بدنه میله‌ای شکل و مقاومت برشی سطح مقطع خود ،انجام وظیفه میکند. بنابراین انتخاب نوع واندازه صحیح میخ برای هر وضعیت مشخص از اهمیت زیادی برخوردار است. میخها بر اساس نوع ،طول و مقیاس خود مشخص می‌شوند ،مورد اخر با مقیاس استاندارد انگلیسی سیم همخوانی دارد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که هر جه شماره مقیاس بالاتر باشد ،قطر میخ کمتر است. فولاد مهمترین ماده‌ای است که در میخ سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما میخها از مواد دیگری همچون الیاژهای مس و الومینیوم نیز ساخته می‌شوند.
میخهایی که برای کارهای معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند ،عبارتند از :
میخ تخت: از فولاد سیاه نورد شده ساخته می‌شوند و برای اسکلت بندی عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
میخ تخت کف :از فولاد سیاه نورد شده ساخته می‌شوند وبه خاطر مقطع مستطیلی شکل خود که از خطر شکاف خوردن تخته‌های نازک می‌کاهد، عمدتاً برای نصب تخته‌های کف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
میخ سر گرد: این میخها که به نام میخهای گرد سیمی نامیده می‌شوند ،در طولهای مختلفی ساخته شده وعمدتاً برای کارهای عمومی نجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند ،اما در قطعات نازک شکاف ایجاد می‌کنند.
میخ مقطع بیضی: این میخها برای کاهش خطر شکاف برداشتن چوب با مقطع بیضی شکل ساخته می‌شوند ودر مواردی مشابه با میخهای سیمی به کار میروند ،اما مزیت آنهااین است که آنهارا می‌توان تا پایین‌تر از سطح چوب فرو کرد. میخ مشابهی با سر کوچکتر نیز وجود دارد که میخ بی سر یا نامرئی نامیده می‌شود .
میخ گل پهن: این میخها که میخ لوح نیز نامیده می‌شوند دارای سری پهن و مسطح بوده و برای نصب کاشی و سنگ لوح نیز به کار میروند. میخ مخصوص نمد نیز مشابه این میخ است، اما سری پهنتر داشته و طول ان حداکثر به mm 38 می‌رسد.
میخ ریز نامرئی: میخهای سیمی ریزی هستند که سر کوچکی داشته و تا پایین‌تر از سطح چوب فرو میروند. این میخها عمدتاً برای اتصال تخته چند لایی وتخته‌های سفت به کار میروند.
میخهای مخصوص صفحات گچی: این میخها به واسطه داشتن سر خزینه‌ای و بدنه کنگره‌ای از قدرت نگهداری مناسبی جهت نصب صفحات گچی سقف و غیره برخوردارند.
پیچهای چوب رو
پیچ چوب رو نوعی وسیله اتصالی است که عمدتاً در نجاری به کار می‌رود و در مقابل خروج مستقیم مقاومت میکند. قدرت نگهداری این پیچها به طول و دنده‌های پیچ متکی است. برای انکه پیچ درستی انجام وظیفه‌مند باید از کوبیدن ان با چکش خودداری کرده وبا پیچاندن ان را کار گذاشت. در بیشتر موارد ایجاد یک سوراخ راهنما برای میله یا قسمت مرکزی پیچ ضرورت دارد. پیچهای چوب رو از سیمهایی که به روش سرد کشیده شده‌اند و از فولاد ،برنج، فولاد ضد زنگ، الیاژ الومینیوم، سیلیکا برنز و الیاژ مس -نیکل ساخته می‌شوند. علاوه بر مواد مختلف ،روکشهای رنگی و ابکاری‌های متنوعی همچون لعابی که به لاک سیاه مشهور است نیز در ساخت پیچها به کار میروند. پیچهای ابکاری شده عمدتاً برای نصب پوششهایی نظیر فولاد گالوانیزه ولوازم برنزی یا دارای ابکاری مس و نیکل مورد استفاده قرار می‌گیرند. پیچها با جنس ،نوع، طول و مقیاس خود مشخص می‌شوند. مقیاس پیچ در واقع همان قطر بدنه پیچ بوده و با شماره تعیین می‌گردد، اما بر خلاف مقیاس میخها هر چه شماره مقیاس پیچ بالاتر باشد، قطر بدنه ان بیشتر است. پیچها دارای سرهای مختلفی هستند که هر یک کاربرد ویژه‌ای دارند :
سر تخت خزینه‌ای: این رایجترین شکل سرپیچ است که در داخل کار قرار گرفته و سطحی صاف ایجاد میکند. برای این منظور محل نشستن سر پیچ در سطح کار خزینه می‌شود.
سر عدسی: عمدتاًبرای لوازم و اثاثیه دارای کیفیت عالی به کار میروند و قسمت گرد و شکافدار سر پیچ بالاتر از سطح کار باقی می‌ماند تا اچار پیچ گوشتی با سطح کار تماس پیدا نکرده و موجب زخمی شدن ان نشود.
سرنیمگرد: سر این پیچ کاملاًبالای سطح کار قرار می‌گیرد. این قبیل پیچها برای تجهیزات اتصالی نازکی مناسب هستند که امکان خزینه کردن آنهاوجود ندارد.
سرخزینه‌ای چهار سو: پیچهای دارای سر خزینه‌ای و شکاف طبیعی شکل باید با پیچ گوشتی مخصوص پیچانده شوند.
پیچهای ارابه سازی: این پیچها از فولاد نرم و با سر مربع شکل ساخته شده وبه کمک اچار پیچانده می‌شوند. این پیچها عمدتاً برای کارهای نجاری سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اتصالات مجوف
برای اتصال قطعات به مصالح نازکی همچون صفحات گچی و تخته‌های سفتی که مقاومت ساختمانی کمی دارند، وسایل اتصالی مختلفی وجود دارد. اتصالات مجوف طوری طراحی شده‌اند که بار را بر سطح وسیعتری از کار توزیع کنند. نمونه‌هایی از این اتصالات عبارتند از:
قلاب اتصال فنری: هنگامی که این قلاب در داخل سوراخ تخته کار گذاشته می‌شود، پره‌های فنری ان از هم باز شده و برروی دیواره‌های دو طرف سوراخ قرار می‌گیرند. قلاب اتصال فنری به خصوص برای وسایلی مناسب است که از سقف اویزان می‌شوند.
قلاب اتصال وزنی:هنگامی که به طور افقی در داخل سوراخ تخته وارد می‌شود۷ انتهای بلندتر مفصل رو به پایین می‌افتد وبا سفت کردن پیچ به سطح پشت تخته می‌چسبد.
اتصال مجوف لاستیکی: بوشی از جنس لاستیک یا نئوپرین که مهره‌ای در ان جای گرفته است به شکل افقی در سوراخ تخته قرار داده می‌شود. سفت کردن پیچ سبب پرس شدن و چسبیدن غلاف لاستیکی به سطح مقابل تخته می‌گردد. این وسیله اتصالی نوعی اتصال اب بندی و هوابندی ایجاد میکند که در مقابل ارتعاش مقاوم است.
لولاها
لولا وسیله‌ای است که درها ،پنجره‌ها و دروازه‌ها را طوری به چهار چوب، قاب درگاهی یا ستون متصل میکند که امکان چرخش آنهادر حلول یک لبه وجود داشته باشد. برای اینکه در ،پنجره یا دروازه به درستی کار کند ،انتخاب نوع و شماره صحیح لولا از اهمیت زیادی برخوردار است. لولاها بر اساس طرز کار ،طول برگه ،جنس و در برخی موارد روش ساخت خود دسته بندی می‌شوند. موادی که برای ساخت لولا به کار میروند عبارتند از:فولاد،برنج، چدن، الومینیوم و نایلون دارای میله‌های فلزی. نمونه لولاهایی که برای کارهای معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند ،عبارتند از:
لولای فرنگی فولادی :این لولاها بیشترین استفاده عمومی را داشته وبرای ساخت ان برگه‌ها از تسمه‌ای فولادی بریده شده ودر اطراف یک میله فولادی پرس می‌شوند.
لوله فرنگی فولادی با برگه مضاعف: این لولا مشابه لولای فرنگی فولادی است با این تفاوت که برای ایجاد مقاومت بیشتر از یک جفت تسمه فولادی ساخته می‌شود.
لولای فرنگی بالارو:درهایی که از این لولا استفاده می‌کنند، هنگام باز شدن در سطح بالاتری قرار می‌گیرند تا به فرش یا کفپوش مشابه دیگری گیر نکنند. این لولا گاهی اوقات لولای فرنگی مورب نامیده می‌شود ونیروی جاذبه، خود به خود سبب بسته شدن درهای مجهز به این لولا می‌گردد.
لولای پارلمان یا H شکل:این شکل از لولای فرنگی مفصل و میله‌ای برجسته داشته وبه در امکان می‌دهد که بدون گیر کردن به روکوب یا دیواره‌های باریک درگاهی، ۱۸۰ چرخش کند.
لولای T شکل: این نوع لولا که گاهی اوقات لولای نواری نامیده می‌شود عمدتاًبرای درهای تخته‌ای لولایی ودر مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که وزن در سطح وسیعی توزیع شده باشد.
لولای نردبانی یکطرفه: این لولا نوع مقاومتری از لولای T شکل است که از فولاد نرم ساخته شده و برای درها و دروازه‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. لولای مشابه دیگری به نام لولای دورو نیز ساخته شده است که میله ان از بالا وپایین یک تسمه بیرون امده وتوسط دو کلاهک بازدارنده که به ستون پیچ شده‌اند، مهار می‌گردد.
نمونه هایی از لولاهای معمولی در ش .۲۸-۳ نشان داده شده است .
قفلها وشب بندها
هر وسیله‌ای که در را به حالت بسته نگه دارد به عنوان قفل یا شب بند دسته بندی می‌شود. قفل با استفاده از کلید به کار می‌افتد، در حالی که شب بند توسط اهرم یا میله کار میکند. شب بندهایی که برای درهای سبک وزن مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب چفت نامیده می‌شوند. قفلهایی با زبانه فنری نیز وجود دارند که بدون نیاز به کلید در را به حالت بسته نگه می‌دارند. این قفلها گاهی اوقات قفل ورودی اپارتمان نامیده می‌شوند.
قفلها و شب بندها یا به همراه محفظه زبانه بر روی در نصب می‌شوند ویا چنانچه از نوع قفل و شب بند زهواری باشند، به چهار چوب متصل می‌گردند. در صورتی که قفل و شب بند در داخل در کار گذاشته شوند، به آنهاقفل و شب بند مغزی گویند. در مواردی که چنین قفل و شب بندهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، زبانه‌ها در سوراخهای پشت صفحه روبند که به چهار چوب متصل می‌شود قرار خواهند گرفت. قفلهای شب بندی به بائوی در متصل می‌شوند وبا چرخیدن کلید، میله اتصالی زبانه را به عقب می‌کشند. بیشتر قفلهای شب بندی در داخل خود وسیله‌ای دارند که چنانچه از بیرون کلید انداخته شود، جلوی عملکرد زبانه را بگیرند. دستگیره‌های در، پلاکها و محورهایی که برای تکمیل لوازم قفل وشب بند مورد استفاده قرار می‌گیرند، مجموعاً یراِ الات نامیده شده وبا مواد اشکال بسیار متنوعی تولید می‌شوند.
کشوهای پشتی در
وسایلی ایمنی هستند که به رویه داخلی در متصل می‌شوند و دارای زبانه یا کشویی هستند که به کمک دست در مکان ثابت خود در چهار چوب قرار می‌گیرند. این کشوها در دو نوع کلی تولید می‌شوند: کشوی میلگرد بلند که نوع ارزانتر محسوب می‌شود و کشوی میلگرد کوتاه که مقاومتر اما گرانتر است. در کشوی میلگرد بلند، زبانه به کمک بست در طول خود نگهداری می‌شود، در حالی که زبانه کشوی میلگرد کوتاه کاملاً محصور است.
یراِ الات پنجره‌های لولایی
لنگه‌های بازشو به دو وسیله نیاز دارند: شب بند که جنبه ایمنی دارد نگهدار یا دریجه تاشو که پنجره را در حالت باز نگه می‌دارد. شب بندها به دو صورت کار می‌کنند: یا به کمک تیغه‌ای که در سوراخ چهار چوب محکم می‌شود و یا به کمک تیغه‌ای که در پشت گوه یا پین برجسته نصب شده بر روی چهار چوب می‌گیرد. برای باز نگهداشتن پنجره در چند وضعیت ثابت می‌توان از پین‌های نصب شده بر روی چهار چوب و سوراخهای موجود در بازوی نگهدار پنجره استفاده کرد. در صورتی که پنجره کاملاً قابل تنظیم مد نظر باشد از پیچ نصب شده بر روی چهارچوب پنجره و بازوی نگهدار کشویی استفاده می‌شود.
دریچه نامه
اینها دریچه هایی لولایی هستند که برای پوشاندن شکاف محل تحویل نامه، بر روی قسمت بیرونی در نصب می‌شوند. حداقل ابعاد پیشنهادی اداره پست برای دریچه نامه mm 45*200 است. لبه پایین دریچه نباید از mm 750 لبه تحتانی در پایین‌تر و از mm 1450 ان بالاتر باشد. دریچه‌ها در طرحهای متنوع و از جنس فولاد ،الیاژ الومینیوم و پلاستیک ساخته می‌شوند وبر روی صفحه برخی از آنهازنگ پست نصب شده است.
BS1331 یراِ الات مربوط به خانه سازی را شامل می‌شود و مشخصاتی در ارتباط با جنس مواد، روکشها و ابعاد تعداد زیادی از آنهاارائه میکند که در هیچ استاندارد ویژه‌ای ارائه نشده است. این اقدام تجهیزاتی از قبیل پلاکها، قلابهای پشت بند، شب بندهای دروازه‌ای، چفتهای کشویی گنجه ودستگیره‌ها رادربر می‌گیرند.
عملیات خاکی
بطور کلی عملیات خاکی مشتمل است بر :تمیز کردن بستر وحریم منطقه مورد نظر از درختان وریشه گیاهان ،برداشت خاکهای نباتی و نامرغوب ،خاک برداری ،گود برداری، خاک ریزی و کوبیدن خاک وبالاخره کارهای حفاظتی به منظور اجرای عملیات فوِ .
خاک برداری و گود برداری
منظور از خاک برداری وگود برداری عبارتست از برداشت خاکهای محوطه ،گود برداری پی ساختمانها و محل ابنیه فنی تأسیسات ،برداشت خاک از منابع قرظه با وسائل، تجهیزات و ماشین الات مورد تأیید تا تراز و رقوم‌های خواسته شده در نقشه‌های اجرایی و دستو العمل‌های دستگاه نظارت. قبل از انجام هر گونه عملیات خاکی پیمانکار موظف است کروکی محل اجرای عملیات را دقیقاً با حضور نمایندگان دستگاه نظارت و کارفرما برداشت بصورت مجلس نماید و قبل از شروع عملیات و با توجه به برنامه زمان بندی پروژه و نحوه اجرای کار، نوع و تعداد ماشین الات را به تأئید دستگاه نظارت برساند، اجرای هر گونه عملیات خاکی بدون تأئید کلی و مرحله‌ای دستگاه نظارت به هیچ وجه مجاز نمی‌باشد. شروع و تداوم عملیات خاکی باید طبق برنامه زمان بندی پیش بینی شده بطور پیوسته ادامه یابد، به علاوه پس از انجام عملیات خاکی در هر قسمت، باید عملیات بعدی ساختمانی بلافاصله اغاز و بترتیب پیش بینی شده در برنامه زمانی ادامه یابد. تمامی مصالح مناسب حاصل از گود برداری‌ها و خاک برداری‌ها باید پس از تأئید دستگاه نظارت و عند اللزوم پس از تأئید ازمایشگاه معتبر و مورد تأئید کارفرما بمصرف خاک ریزی‌ها برسد. مصالح نامناسب باید از محل کارگاه خارج وبا نظر دستگاه نظارت در محل‌های مناسب تخلیه وبه فرم مورد قبول پخش و رگلاژ شود. در صورت وجود اب‌های زیر زمینی یا اب‌های روان سطحی، عملیات خاکی باید همواره با زهکشی وحفاظت بدنه و جدار گود به شرح مندرج در این فصل بطور همزمان انجام گردد. دستگاه نظارت می‌تواند هنگام بارندگی شدید یا مواقع اضطراری به منظور حفاظت عملیات کارهای اجرایی را متوقف نماید.
حفاظت و حراست تاسیسات موجود
هنگام عملیات اجرایی پیمانکار موظف است از تاسیسات و. ابنیه فنی موجود در محل پروژه بجز آنچه که تخریب آن در شرایط خصوصی پیمان یا نقشه‌های اجرایی پیش بینی شده، نظیر ساختمانها، تاسیسات جدید، لوله‌های آب و گاز و نفت، کا بل‌های برِ، تلفن، تاسیسات، ابنیه تاریخی و نظامی مجاور حفاظت و حراست نماید به نحوی که هیچ گونه آسیب و صدمه‌ای به آنها وارد نیاید تغییر و دخل و تصرف در موارد فوِ به هیچ وجه مجاز نبوده و در این موارد کار باید با تائید قبلی دستگاه نظارت و بسته به موارد با هماهنگی و تائیدات کار فرما و مقامات ذیصلاح صورت پذیرد .
پیمانکار موظف است به محض برخورد با این تاسیسات مراتب را به کار فرما و دستگاه نظارت کتباً اطلاع دهد .
قطع درختان موجود در محل اجرای پروژه به غیر از درختانی که قطع آنهادر پروژه پیش بینی شده مجاز نمی‌باشد و پیمانکار به هنگام اجرای عملیات باید نهایت دقت را به عمل آورد تا در اثر اجرای عملیات به سایر درختان اسیب وارد نگردد. مسئولیت صدمه دیدن اشجار و سایر تاسیسات و ابنیه در اجرای عملیات بدون مجوز قبلی کلاً به عهده پیمانکار بوده و علاوه بر مسئولیت رفع این صدمات پیمانکار باید جوابگوی مسائل حقوقی مرتبط با آن نیز باشد .
برداشت خاکهای فرسوده و یا نباتی سطحی
خاکهای فرسوده و یا نباتی سطحی به خاک هایی اطلاِ می‌شود که برای تحمل بارهای وارده از طرف سازه مناسب نباشند. لایه‌های خاک حاوی مواد الی شامل ریشه‌های پوسیده گیا هان و درختان و نظایر آن جزو خاکهای نباتی محصوب می‌شود .خاکهای فرسوده و یا نباتی برای خاک ریزها غیر قابل مصرف بوده و باید از تمام قسمتهای عملیات خاک برداری، گود برداری و محل قرضه‌ها جمع آوری و در محل‌های تعیین شده توسط دستگاه نظارت ریخته شوند .خاکهای نباتی معمولاً در نقاطی نظیر پایین دست شیب‌ها، رئوس سطوح شیب دار به منظور رویش گیاهان و تثبیت آنها یا در محل‌های دیگر به منظور ایجاد فضای سبز حمل و ریخته می‌شوند.خاکهای نباتی اضافی و بدون مصرف باید زیر نظر گروه نظارت به محل‌های تعیین شده حمل، تخلیه و فرم داده شوند.
در زمین‌های چمنی با پوشش نازک علفی برداشت با ۱۵ سانتیمتر خاک نباتی توصیه می‌شود ولی در زمین‌های جنگلی عملیات تا برداشت کامل ریشه و کنده درختان و رسیدن به بستر مناسب ادامه مییابد. در هر حالت میزان برداشت خاک نباتی باید در محل توسط دستگاه نظارت تعیین و برداشت آن قبل و بعد از شروع عملیات صورت مجلس گردد .
خاک برداری
منظور از خاک برداری برداشت هر گونه مصالح و مواد خاکی، مصالح قلوه سنگی، شن و ماسه و از مصالح سنگی ریزشی و لغزشی از بستر رود خانه‌ها، صرفنظر از جنس و کیفییت آنها به منظور تسطیح، شیب بندی و آماده نمودن پی ساختمانها، سازه‌های فنی، راه‌های ارتباطی محوطه و تامین خاک از منابع عرضه می‌باشد. تمامی عملیات خاک برداری باید مطابق با خطوط و تراز موجود در نقشه‌های اجرایی و دستور العمل‌های دستگاه نضارت صورت پذیرد. عملیات خاک برداری و رگلاژ سطوح بدون پوشش باید بطور همزمان صورت گیرد کارهای بعدی باید بلافاصله پس از خاک برداری صورت پذیرد و در هر حالت نباید سطوح خاک برداری شده پیش از ۷۲ ساعت در معرض عوامل جوی و باران قرار گیرند .
در صورتی که بر اساس برنامه زمان بندی شده یا به هر دلیل دگر عملیات بعدی بلافاصله انجام نشود کنترل لایه‌های خطی و در صورت لزوم اصلاح و نیز تسطیح و رگلاژ نهایی سطح کار باید قبل از اجرای مراحل بعدی صورت گیرد، چنانچه پیمانکار به عمد یا سهو اقدام به برداشت خاک تا ترازهای نهایی نموده و عملیات بعدی به مدت طولانی پس از آن موکول گردد، در صورت نیاز برداشت خاکهای رویه و آماده نمودن مجدد بستر با تراز مورد نظر برای ادامه عملیات باید مطابق نظر دستگاه نظارت و به هزینه پیمانکار صورت پذیرد .
در تمامی عملیات خاکبرداری باید دقت کافی به عمل اید تا از خاک برداری اضافی و از بین رفتن مصالح در کف و جداره‌ها خصوصاً در مقاطعی که بتن ریزی در آنهاانجام می‌گیرد جلوگیری شود. در صورت انجام خاک برداری اضافی توسط پیمانکار، باید محل تا تراز و رقوم نهائی خواسته شده با مصالح مناسب و یا بتن سازگار با خورندگی خاک و حداقل با بتن c15 به هزینه پیمانکار ترمیم و رگلاژ شود.
نحوه بکارگیری و محل و استقرار ماشین الات، ویا روشهای انجام عملیات بسته به نوع و طبیعت خاک محل اجرای کار باید با توجه به برنامه زمان بندی اجرای عملیات به تأئید دستگاه نظارت برسد. خاک برداری محل کانالها برای کارگذاری لوله و کابل باید طبق نقشه و مشخصات با ابعاد و رقوم‌های تعیین شده انجام شود،در صورت نیاز و پس از تأیید دستگاه نظارت اضافه خاک برداری در محل اتصالات لوله‌ها انجام خواهد شد. چنانچه کار کندن با ماشین صورت گیرد باید عملیات تا ۱۵ سانتیمتری عمق نهایی انجام و بقیه عملیات برای تسطیح و رگلاژ کف کانال با دست صورت گیرد.
پی کنی و گود برداری
منظور از پی کنی و گود برداری انجام عملیات خاکی برای کندن محل پی ساختمانها و دیوارهای حایل، لوله‌ها، پایه پلها در محوطه ساختمانها و نظایر ان با دست یا ماشین الات مناسب طبق رقوم‌های خواسته شده در نقشه‌ها و دستور العمل‌های دستگاه نظارت است، پی کنی محل ساختمانها در دیوار قائم ،محدود به سطوح خارجی پی‌ها ودر سطوح افقی محدود بین رقوم زیرین بستر پی و رقوم زمین طبیعی، زمین تسطیح شده یا محل‌های خاکریزی شده است، انواع پی کنی باید طبق نقشه، مشخصات و دستور العمل‌های دستگاه نظارت در ابعاد و اندازه‌های خواسته شده انجام شود.پی کنی بیش از ابعاد افقی و عمودی به هیچ وجه مجاز نمی‌باشد. چنانچه اشتباحاً پیمانکار مبادرت به انجام گود برداری بیش از ابعاد تعیین شده نماید باید فضای اضافی با بتن یا مصالح مناسب دیگر و طبق نظر دستگاه نظارت به هزینه پیمانکار پر وبرای ادامه کار اماده شود. شروع عملیات پی سازی قبل از انکه محل گود از طرف دستگاه نظارت تأیید، بازدید و برداشت شود، مجاز نمی‌باشد. بطور کلی عملیات گود بردلری باید با دیواره قائم صورت پذیرد مگر انکه نوع خاک حفاری جدار گود بصورت شیب دار را اجتناب‌ناپذیر سازد. در این صورت باید عملیات حفاری و شیب جدار گود با تأیید قبلی دستگاه نظارت تعیین و برای انجام کار به پیمانکار ابلاغ شود.
پی کنی و گود برداری در محل هایی که در ان پی سازی پیش بینی شده در صورت تأیید دستگاه نظارت می‌تواند طوری صورت گیرد که تا حد امکان به غالب بندی نیاز نموده و بتوان از جبهه خاک برداری شده با استفاده از پلاستیک یا روشهای مشابه تأیید شده استفاده نمود در صورتی که نتوان از جبهه خاک برداری شده برای اجرای کارهای بتنی استفاده نمود و بستن غالب اجتناب‌ناپذیر باشد. می‌توان با تأیید دستگاه نظارت به میزان مورد نیاز و حد اکثر تا ۷۰ سانتیمتر در پایین‌ترین نقطه به ابعاد پی کنی اضافه نمود .
پی کنی وگود برداری باید تا رسیدن به بستر مناسب ادامه یابد مگر انکه در مشخصات فنی خصوصی و نقشه‌های اجرایی یا دستورالعمل‌های دستگاه نظارت ترتیب دیگری مقرر شده باشد. بطور کلی باید مصالح نا مناسب وسست با مصالح مناسب و تأیید شده جایگزین شود. در صورتیکه اتفاقاً قسمتی از کف گود برداری شده سنگی و قسمتی دیگر خاکی باشد برای استقرار سازه باید بستر مناسب ساخته شود. در چنین مواردی پیمانکار موظف است مراتب را کتباً برای کسب تکلیف به دستگاه نظارت منعکس نماید .چنانچه عملیات گود برداری با ماشین انجام شود، گود برداری باید تا ۱۵ سانتیمتری رقوم نهایی انجام و ۱۵ سانتیمتر اخیر با دست برداشته و طبق رقوم و شیبهای داده شده در نقشه‌های اجرایی تنظیم و رگلاژ شود .
بطور کلی محل‌های پی کنی باید از نفوذ اب برف، یخ یاپر شدن یا هر گونه مصالح وضایعات مصون بماند. به منظور جلوگیری از نفوذ اب بسته به مورد باید از روشهای متداول نظیر احداث دیوار اب بند پلاستیک، سپر کوبی، انحراف مسیر اب زهکشی، پمپاژ وغیره استفاده نمود. ترتیب و روش اجرای کار باید قبل از اجرا به تأیید دستگاه نظارت رسیده باشد.
خاک برداری در زمین‌های لجنی
زمین‌های لجنی و ابدار، خاکهای اشباع شده از اب و حاوی مواد آلی بوده که تحمل وزن ساختمان را نداشته و در اثر بار گذاری گسیخته می‌شوند. وجود لجن در محل‌های خاک برداری مانعی برای اجرای کار به شمار امده و باعث فرو رفتن تجهیزات، از کار افتادن آنهاو نهایتاً تاخیر در اجرای بموقع عملیات و کاهش بازده کار می‌باشد. از این رو پیمانکار باید قبل از اجرای عملیات تدابیر لازم را برای انتخاب نوع و تعداد ماشین الات و روش کار به عمل اورده و پس از تأیید دستگاه نظارت اقدام به شروع عملیات نماید. در زمین‌های لجنی باید حتی الامکان از ماشین الات کوچک سبک و با سطح اتکاء زیاد استفاده شود تا عملیات با سهولت بیشتر انجام شده و اشکالی بیش نیاید. نظر به اینکه حفاری در لجن و حمل مواد کاری مشکل غیر اقتصادی است در مواردی که عمق و حجم لجن زیاد باشد پیمانکار باید بر اساس دستورات دستگاه نظارت ابتدا با روشهای مورد تأیید نسبت به پایدار ساختن لجن از طریق خشک کردن محل عمل نموده و پس از ان اقدام به عملیات خاکبرداری نماید.
