برای خلق یک فضای گرم و صمیمی، رنگ قرمز گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در اتاق های بزرگ محسوب می شود. برای اینکه از خفه شدن دکوراسیون پیشگیری شود.. استفاده از رنگ  قرمز در فضاهای بزرگی که با فضای غذاخوری مجاورت دارند بسیار توصیه می شود.



دکوراسیون آفتابی

استفاده از زرد لیمویی در اتاق بزرگ جلوه ای گرم و خوشایند به دکوراسیون می دهد. اگر در منطقه ای  زندگی می کنید که آب و هوایی سرد و بارانی دارد.با اجرای چنین دکوراسیونی می توانید فضای گرم و با نشاطی در خانه تان فراهم کنید. در اتاق های بزرگ امکان استفاده از شیوه هارمونی رنگهای مکمل وجود دارد.



اگر عاشق رنگ زرد هستید و از سوی دیگر تمایل دارید فضایی آرام و راحت طراحی کنید،دیوارها از زرد روشن استفاده کنید که در طرح پارچه رومبلی ها نیز از آن استفاده شده باشد ،هم چنین برای کفپوش و طبقات و میز از جنس چوب به رنگ گردویی استفاده کنید این اتاق نشیمن بزرگ در عین رسمی بودن بسیار راحت و آرام بخش است.



سبزهای شگفت انگیز

سبز چمنی تیره در دکوراسیون اتاق نشیمن ،تداعی گر بعدازظهر تابستانی است . این طیف از رنگ سبز یکی از شیک ترین گزینه ها برای استفاده در دکوراسیون فضای بزرگ است و سبکی معاصر را برای این فضای بزرگ به وجودمی آورد.



وجود مبلمان راحتی به رنگ سبز زیتونی سیر و روشن در مجاورت با دیوارهای بسیار روشن در یک قسمت از فضای بزرگ و دیوارهای زیتونی در قسمت دیگر،انسجام منحصر به فرد و بسیار حرفه ای را در این فضا به وجود می آورد. برای ایجاد هماهنگی بیشتر در دکوراسیون ،مقداری از این رنگ باید در عناصر دیگر موجود در اتاق از قبیل مبل ها،کفپوش و پرده نیز وجود داشته باشد.



اتاق  نشیمن

نکته مهم در چیدمان فضای کوچک استفاده از تعداد کمتر وسایل بزرگ تر،به جای تعداد بیشتری از وسایل کوچک تراست.

از آینه ها و شیشه ها به مقدار زیادی در فضا استفاده کنید تا نور در محیط انعکاس یابد. مثلا برای سطح روی میزها از شیشه استفاده کنید و در گوشه های خانه آینه های زیبا بر دیوار نصب کنید،زیرا هرچه بیشتر نور در فضا منعکس شود، فضا روشن تر شده و خانه بزرگ تر و بازتر به نظر می رسد.



درخصوص پرده ها چند نکته مهم را رعایت کنید:

1-    بهتر است پرده ها را  از زیر سقف بیاویزید نه از بالای پنجره زیر این کار سبب می شود ارتفاع سقف بیشتر به نظر برسد.

2-    هرگز پرده ها را داخل قاب پنجره نصب نکنید.

3-    پرده ها را به صورت متحرک نصب کنید تا بتوانید آن ها را هنگام روز کنار بزنید تا نور طبیعی بتواند به داخل راه یابد.

بکوشید عناصر عمودی در دکوراسیون زیاد به چشم بخورد،.برای مثال تابلوها، وسایل و حتی طبقات را از انواع عمودی و کشیده انتخاب کنید. این کار سبب  می شود چشم افراد به سمت بالا هدایت شود و دکوراسیون خانه کوچک شما بسیار باشکوه تر به نظر برسد.



از الگوهایی با مقیاس بزرگ و رنگ های تند و سیر برای پارچه های موجود در دکوراسیون استفاده نکنید.

تلویزیون صفحه تخت خود را روی پایه ای ظریف و متحرک قرار دهید.



آشپزخانه

در آشپزخانه کوچک خود حتما کابینت هایی بلند و کشیده که به سقف می رسند نصب کنید.

از کابینت هایی با رنگ روشن و طبقاتی فراخ استفاده کنید و ترجیحا برای چند عدد از آن ها درهای شیشه ای در نظر بگیرید.



کابینت هایی که از مواد تیره رنگ ساخته شده اند.سبب می شوند فضا کوچک تر به نظر برسد.

دسترسی آسان و افزایش ظرفیت شما می توانید این کار را با کمک نصب طبقات کوچک و آویزهای ظریف برروی دیوار انجام دهید.



موادشوینده ای را که برای نظافت تمام قسمت های خانه از آن ها استفاده می شود. در فضاهای ذخیره سازی دوراز دسترس در آشپزخانه (برای مثال کابینت بالای هود)  قرار دهید تا در فضاهای دیگر قسمت های خانه صرفه جویی شود.



اتاق کار

با انجام اقدامات و نصب تجهیزات ذخیره سازی، ازفضای دیوار برای آرشیو کردن پرونده ها و پوشه هایی که درحال حاضربه آن ها نیازی ندارید اما باید در دسترس باشند،استفاده کنید.



از وسیله ای چند منظوره که دربردارنده تخت خواب،میزکار و طبقات است در اتاق کار خود استفاده کنید تا بتوانید اتاق خواب واتاق کار بار به صورت تلفیقی داشته باشید.



سرویس بهداشتی

از قراردادن هرگونه سدبصری در سرویس بهداشتی اجتناب کنید. برای مثال اگر فضای سرویس بهداشتی دو قسمت توالت و حمام به صورت تلفیقی دارد. برای جداسازی این دوفضا،از درشیشه ای یا پرده حمام به جای دیوار استفاده کنید.



از روشویی هایی استفاده کنید که بر روی کابینت و تعدادی کشو قرار دارند تا بتوانیدفاز فضای داخل کابینت و کشوهای آن نیز برای قراردادن دستمال کاغذی های اضافه و حوله ها بهره مند شوید.



تعدادی طبقه کوچک بر دیوار سرویس بهداشتی نصب کنید . و وسایل دکوری کوچک را روی آن قرار دهید.


هال و ورودی

کاغذ دیواری تنها جنبه دکوری ندارد.بلکه می توان از آن به صورت کاربردی نیز استفاده کرد.در یک هال ورودی باریک و کم عرض می توانید برای پوشش دیوارها از کاغذدیواری هایی با خطوط افقی استفاده کنید؛ اما فراموش نکنید که فضاهای محدود و کوچک جای مناسبی برای استفاده از کاغذ دیواری هایی با رنگ های تند و متضاد نیست. در این گونه فضاها بهتر است از طرح های خلوت با رنگ ملایم استفاده شود.

برای وسایلی از قبیل جا کفشی و چوب لباسی،در هال و ورودی،از انواع ظریف و دو در یک آن ها استفاده کنید.

● رنگ
رنگ در واقع مکمل گچ است و اجرای آن روی دیوار شاید ساده ترین راه باشد. قیمت مناسب، اجرای ساده، تنوع، مقاومت در برابر گرد وخاک و داشتن قابلیت شست و شو از ویژگی های اصلی رنگ است. از ویژگی های منفی این پوشش، می توان به مقاوم نبودن آن در برابر دما، ضربه و صدا اشاره کرد. هرکدام از رنگ های پلاستیکی و روغنی ویژگی های خاص خود را دارند.


رنگ های روغنی: به دلیل قابلیت ترکیب رنگ های روغنی با تینر ، تا حد زیادی در برابر گرد و غبار مقاومت نشان می دهند، که این ویژگی موجب بالا رفتن عمر رنگ نیز می شود.


رنگ های پلاستیکی: این رنگ ها نسبت به رنگ های روغنی ارزان تر بوده ، راحت تر اجرا شده و با سرعت بیشتری خشک می شوند . 2 نکته مهم که باعث می شود تا این دسته از رنگ ها با استقبال روبه رو نشوند، اول سختی نظافت آنها است و دوم اینکه در برابر رطوبت مقاومتی ندارند. حلال رنگ های پلاستیک آب است و بوی بد رنگ های روغنی را هم ندارد.


رنگ های اکریلیک:  دسته ای دیگر از رنگ های پلاستیک محسوب می شوند که طیف رنگی وسیعی را شامل می شوند  و نمای بسیار زیبا و متفاوتی روی دیوار نمایان می کنند.

●  کاغذ دیواری
کاغذها در واقع پوشش دوم محسوب شده و بعد از رنگ، برای پوشش خانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. تنوع طرح و رنگ کاغذها که نظر گروه های سنی مختلف را تامین می کند و قابلیت شست و شو از اصلی ترین دلایل انتخاب کاغذها به عنوان دیوارپوش است.

● دیوارپوش چوبی
قدمت استفاده از چوب در نمای داخلی و بیرونی خانه ها برابر با قدمت ساخت کلبه ها و خانه های اولیه است ، با این تفاوت که آن زمان چوب جزء مصالح اصلی بنا بود و حالا چوب صرفا" برای زیباسازی و ایجاد حس طبیعت در خانه استفاده می شود. پوشش های چوبی عایق صوت و گرما بوده و در برابر ضربه مقاوم هستند و برای نصب نیاز به زیرسازی اساسی ندارند

دو دلیل اصلی در پیدایش انواع مختلف محصولات چوبی مصنوعی مانند  MDF و HDF، قیمت بالای چوب طبیعی و جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست بوده است .از دیگر اعضای این گروه می توان  دیوارپوش های P.V.C با روکش های مصنوعی یا طبیعی را نام برد.

● دیوارپوش های سنگی
سنگ هم مانند چوب حس زیبای حضور در طبیعت را می تواند برای شما در خانه به ارمغان بیاورد. سنگ ها به خصوص سنگ آنتیک به دلیل تنوعی که در بافت و رنگ دارند، اینروزها به یکی از پرکاربردترین مصالح برای استفاده در نمای داخلی خانه های مدرن تبدیل شده است.

● دیوارپوش های سلولزی
این دیوارپوش ها که با نام تجاری بلکا مطرح هستند ، از سلولز، الیاف مصنوعی و رزین های ساختمانی تشکیل می شوند و تنوع رنگی بسیار بالایی دارند. ویژگی اصلی این پوشش های سلولزی عایق بودن آنها نسبت به حرارت و صدا و سرعت بالای اجرای آنهاست.

فضای آموزش
اتاق خواب شخصی شما یا گوشه ای از پذیرایی ، قطعا فضای مناسبی برای آموزش نیستند اما اگر چاره ای ندارید شاید بتوانید بخشی از فضا را به نحوی جدا کرده و برای آموزش در نظر بگیرید. نکته بسیار مهم در این بخش این است که این جداسازی باید به گونه ای باشد که  عوامل مزاحمی مانند صدا و بو ، مزاحم بحث آموزش نشوند . چرا که این عوامل مزاحم باعث پرت شدن حواس دانش آموزان می شود و تمرکز را از آنها می گیرد.
در عین حال ، در بسیاری از منازل فضای درس خواندن در بخش هایی مانند زیرزمین و یا اتاق های اضافه قرار می گیرد که از نور کافی برخوردار نیستند. باید بدانید یکی از اصول انتخاب فضای مناسب برای تدریس در نظر گرفتن نور کافی در این فضا است.اما اگر فضای شما به میزان کافی نور ندارد یا به برگزاری کلاس های خصوصی به عنوان شغل دوم نگاه می کنید و در ساعات عصر کلاس ها را تشکیل می دهید، هنگام انتخاب فضا حتما تامین نور مورد نیاز را در نظر بگیرید.اگر فضای شما نور ندارد بهتر است از منابع نور مصنوعی به طور مناسبی در فضا استفاده کنید.
بنا به نحوه تدریس شما نحوه نورپردازی فضا متفاوت است.اما در کل اگر قرار است روی تخته آموزش دهید باید نور به حدی باشد که فضا برای دیدن تخته کاملا روشن باشد و اگر قرار است سر میز مقابل فردی که به او آموزش می دهید بنشینید باید فرد دید کافی روی برگه ها داشته باشد .در این حالت اگر تنها به نوری که ازلامپ بالای سر می تابد اکتفا کنید مطمئن باشید بعد از مدتی هم خودتان و هم دانش آموزی که به او آموزش می دهید از دیدن سایه خودتان روی برگه های کتاب خسته می شوید. در نظر داشته باشید که در هر حال نور طبیعی باعث سلامت و سرزندگی می شود و اگر امکانات شما اجازه می دهد بهتر است کلاس را در نقطه ای نورگیر انتخاب کنید.
البته سن دانش آموزان و تعداد آنها و نوع آموزش نیز مسایلی هستند که طراحی اتاق را تحت تاثیر قرار می دهند . مثلا اگر کودکان را آموزش می دهید طبیعتا باید محیطی شاد تدارک ببینید تا انرژی مورد نیاز آنها تامین شود و اگر بزرگسالان را آموزش می دهید نسبت به سن آنها فضا را جا افتاده تر دکور کنید تا کارایی بیشتری از آن به دست آید.

مبلمان
اندازه مبلمان در فضای آموزشی به نوع استفاده از آن بستگی دارد. اما بهتر است از مبلمانی ارگونومیک که با فرم بدن انسان تناسب دارد، استفاده کنید  تا آسیب های ناشی از خستگی را در پایان کار با خود به خانه نبرید .فراموش نکنید که اگر چه  این محیط در منزل شما واقع شده اما محل کار شما است و باید برای آن و مهم تر از همه برای سلامت خودتان سرمایه گذاری کنید.
استفاده از کتابخانه، قفسه های کتاب و یا قفسه هایی برای قرار دادن مجموعه ای از کتاب ها و منابع کمک آموزشی در کنار کتاب های کلاسیک دیگری که مورد علاقه خودتان هستند فضا را حرفه ای تر می کند .در عین حال در کنار این کتابها می توانید به مقدار کمی از تصاویر کاری یا گواهی نامه ها و مدارکی که در این زمینه دارید یا احیانا جوایزی که در این زمینه دریافت کرده اید کمک بگیرید.
 در کلاسهای هنری می توان از قفسه ها و یا استندها و پایه ها برای نمایش کارهای هنری برجسته شما و یا همکاران و شاگردانتان بهره بگیرید. ضمن حفظ سادگی در نمایش آنها، از تنوع رنگی و تنوع در شکل و فرم استفاده کنید و اجازه دهید در چشم هنرجویان شما تصویری حرفه ای بجا بماند.
از بکارگیری آثار هنری روی دیوار نهراسید و اجازه دهید شاگردان شما سلیقه شما را ببینند.اما این کار باید نحوی صورت گیرد که باعث اختلال در امر آموزش نشود. مثلا روبروی در ورودی جایی است که اولین تاثیر را بر بیننده می گذارد و مناسب است.

رنگ
رنگ ها گاهی می توانند محرک و انرژی زا و گاهی کسالت آور بوده و باعث از دست رفتن انرژی شوند. رنگ های تند و تیز مانند سبز فسفری، زرد و قرمز تند باعث حواس پرتی افراد شده و تمرکز دانش آموزان را برهم می زنند. از طرف دیگر رنگ های خیلی سرد و کم انرژی مانند آبی روشن یا آبی خاکستری نیز باعث کسالت، خواب آلودگی و از بین رفتن توجه و تمرکز می شوند که در هر دو حالت  آموزش مختل می شود. بنابراین در محیط آموزشی بهتر است از رنگ های نسبتا گرم و ملایمی مانند لیمویی و خردلی یا گلبهی روشن استفاده شود ، زیرا این رنگ ها به اندازه ای گرما دارند که به افراد برای آموزش دیدن و آموزش دادن انرژی دهند و از طرف دیگر ملایمت آن ها به حدی است که باعث آشفته شدن ذهن فرد نمی شود.
اگر فضای بزرگی در اختیار دارید به راحتی می توانید از رنگ های مختلفی برای دیوارها استفاده کنید اما دقت داشته باشید که این امر باید باعث زیباتر شدن محیط شده و منجر به شلوغ شدن فضا نشود.
استفاده از نقش ها بر روی دیوارها، صندلی ها و پرده نیز از همین اصل کلی تبعیت می کند. به این معنا که طرح ها و نقش های خیلی درشت و تند باعث پرت شدن حواس دانش آموزان می شوند و سادگی بیش از حد فضا نیز، محیط را کسالت بار می کند. استفاده از نقش های مناسب با فضای کار و موضوع آموزش در بخشی از فضا مثلا بر روی دیواری که تخته آموزش روی آن قرار دارد و دانش آموزان بیش از هر نقطه دیگری آن را می بینند تاثیر خوبی دارد و مانع یکنواختی محیط می شود.
استفاده از یک لوح که بتوان یادداشت هایی را روی آن نصب کرد، کارایی زیادی در کلاس درس دارد.این لوح می تواند از چوب پنبه و یا موادی شبیه به آن باشد تا بتوان یادداشت ها را با سوزن روی آن نصب کرد.

 مهمترین کار  این است که بدانید با مشکلات احتمالی و اشکالات رخ داده چگونه باید برخورد کنید یا با چه تکنیک هایی می توانید آنها را رفع کنید. برخی از این مشکلات ممکن است آنقدر بزرگ باشند که چاره ای جز کندن آن نوار و نصب نوار جدید نیست. برخی از رایج ترین مشکلات بعد از نصب کاغذ دیواری می پردازیم و نحوه اصلاح آنها را برایتان بیان می کنیم.

رفع حباب هوا زیر کاغذ دیواری
زمانی که مشاهده کردید زیر قسمتی از کاغذ دیواری حباب هوا وجود دارد،ابتدا باید در آن قسمت باکمک یک کاتر، دوبرش به شکل ضربدر ایجاد کنید و بسمت به آرامی کاغذ دیواری را از قسمت برش خورده برگردانید.

سپس با استفاده از یک قلم موی کوچک،مقداری چسب بر دیوار زیرین کاغذ دیواری بمالید و به آرامی و با دقت کاغذ دیواری برگردانده شده را سر جای خود روی دیواربخوابانید تا بچسبد.

اصلاح قسمت آسیب دیده
اگر پس از کاغذ دیواری مشاهده گردید که یک قسمت از کاغذ دیواری صدمه دیده است، به این طریق عمل کنید ابتدا با دقت قسمت آسیب دیده را از کاغذ دیواری جدا کنید. سپس از کاغذ دیواری اضافه ای که مانده، قسمتی را ببرید که طرح و الگوی روی آن با قسمتی که جدا کرده اید مشابه است،سپس پشت آن را آغشته به چسب کنید و با دقت ، دقیقا همان قسمت که جدا کرده اید بچسبانید.

برای تغییر دکوراسیون اتاق نشیمن روشهای مختلفی وجود دارد که در اینجا چند مورد از آنها ارائه می شود .
-  تغییر محل لوازم موجود در اتاق نشیمن
به عنوان مثال می توان نقطه ای را به عنوان مرکز اتاق در نظر گرفته و مبلها را مقابل آن چید (مثلا شومینه یا تلویزیون) . همچنین می توان به جای چسباندن کاناپه ها به دیوار ، آنها را کمی با فاصله از دیوار قرار داده و پشت آنها آباژوری زیبا یا یک گلدان گل قرار داد.

-  استفاده از رنگ های ملایم در اتاق نشیمن
رنگ ها تأثیر قابل توجهی در روحیه افراد دارند . با استفاده از رنگ های مختلف در یک محیط ، می توان آن مکان را به فضایی دلهره زا و آزار دهنده ، و یا برعکس به فضایی دلپذیر و آرامش بخش تبدیل نمود . انتخاب رنگ های ملایم و مناسب برای دیوارها ، مهمترین اصل برای تعیین دکوراسیون اتاق نشیمن است . یکی از رنگ هایی که در ایجاد فضایی گرم و دوستانه نقش بسزایی دارد ، رنگ سبز است . با استفاده از سایه های مختلف رنگ سبز می توان اتاق نشیمنی زیبا و دلپذیر ساخت.

-  استفاده از آینه برای بزرگتر به نظر رسیدن فضا
با نصب یک آینه بزرگ بر روی دیوار ، می توان تا حد زیادی فضا را بزرگتر جلوه داد . البته باید دقت شود که سمت مقابل آینه شلوغ نباشد.

-  استفاده از وسایل کوچک و زیبا برای تزیین اتاق نشیمن
به عنوان مثال می توان در کنار کاناپه میز گرد کوتاهی قرار داده و روی آن چند جلد مجله یا کتاب گذاشت . یا با استفاده از گلدان های گل در گوشه و کنار اتاق ،  فضایی نشاط انگیز ایجاد نمود .

-  استفاده از مجسمه در گوشه و کنار اتاق
مجسمه های زیبا ، نقش ویژه ای در آراستن اتاق دارند . گوشه های اتاق نشیمن و روی میزها بهترین مکان برای گذاشتن مجسمه ها هستند . البته اگر اتاق کوچک باشد ، بهتراست از مجسمه های کوچک به تعداد کم و یا تنها یک مجسمه بزرگ استفاده کرد .

-  استفاده از آباژورها و چراغهای رومیزی
- آباژورها و چراغهای رومیزی ، از لوازم دیگری هستند که نقش قابل توجهی در زیباسازی فضا دارند . بهتر است آنها را در گوشه های اتاق و کنار مجسمه ها قرار دهید .

-  نورپردازی مناسب
یکی از عوامل مهم دیگر در دکوراسیون اتاق نشیمن ، نورپردازی آن است . نورپردازی خوب ، احساس آرامش و شادی را به حاضرین القاء می کند . همچنین می توان با نورپردازی مناسب ، عیب و نقصهای اتاق را پوشاند .
یک روش بسیار مناسب برای نورپردازی یک اتاق ، بکارگیری نورهای غیرمستقیم است ، به ترتیبی که روی صورت افراد و اشیاء سایه های تند ایجاد نکند . بدین ترتیب ، ایجاد سایه های ملایم ، گرمی و صمیمیت خاصی به
فضا می دهد .
برای تکمیل نورپردازی در اتاق ، می توان علاوه بر لوسترها و لامپ های سقفی از چراغ های کوچک تزئینی با نورهای ملایم برای تزئین گوشه و کنار اتاق استفاده کرد .
بسیاری از مردم بر این عقیده اند که طرح های ساده آرامش بخش تر هستند و یا برای یک سرویس مبلمان حتماً باید از یک مدل پارچه استفاده شود . در حالی که می توان با استفاده از چندین مدل پارچه و رومبلی ، با قرار دادن مناسب هر وسیله را در کنار وسایل دیگر ، به طرح مناسبی دست یافت . بدین ترتیب با استفاده از طرح های شلوغ با رنگ های هماهنگ ، حتی می توان وسایل یک اتاق را با انواع پارچه ، اما با رنگ های هم طیف تزئین کرد.
همانگونه که ملاحظه کردید ، تزئین و تغییر دکوراسیون خانه و بویژه اتاق نشیمن به شما اجازه می دهد تا از ذوق و خلاقیت خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید . توجه کنید که وسایل تزئینی ، لزوما نباید گران قیمت باشند ، بلکه انواع ارزان قیمت آنها نیز با بکار بردن اندکی ذوق و سیلقه تاثیر زیادی در بهبود کیفیت محیط خانه خواهند داشت.

این مرثیه نه برای مرگ این معمار پرآوازه که برای موج مباحثی است که در جامعه تخصصی پس از مرگ وی ایجاد شد و موجب شد مسائل و مشکلات مبتلا به بخشی از بدنه جامعه معماری دوباره خود را به رخ بکشد.

خبر کوتاه بود: زاها حدید، معمارِ زن نام آشنای معاصر در گذشت. طبیعی است موجی رسانه ای پس از مرگ وی به منظور اطلاع رسانی از مرگ او به راه بیافتد و فعالیت های کاری وی به این بهانه مرور شود کما این که در مورد دیگر شخصیت های معروف نیز این امر در دنیای امروز چیز عجیبی نیست. اما آنچه بیش از همه در مباحث میان بخشی از جامعه معماران ایرانی و در فضای مجازی به چشم آمد، عوام زدگی، غرب زدگی، خودباختگی، سطحی نگری و نگاه التقاطی بود که به این مباحث شکل می داد. مطمئناً این مطلب مشمول همه معماران کشور نخواهد شد و این بحث معطوف به جریانی است که معماران زیادی در این کشور دامانشان از آن پاک است و احتمالاً این بحث مشمول شلوغ کاری عده محدودی می شود که بسیار بیش از تعداشان به چشم آمدند.

فارغ از اینکه زاها حدید به لحاظ شخصیت فردی که بود، به چه جریان فکری تعلق داشت، چرا اینگونه معروف شد، چرا رسانه های غربی اینچنین او و کارهایش را پوشش می دادند و تبلیغ کردند، که پاسخ به این سؤالات می تواند خط و ربط های خوبی در ربط با کارهای او بدهد، اکنون بحث بر سر نوع برخورد قسمتی از جامعه معماران کشور به خصوص تعدادی از معماران جوان و دانشجویان معماری پس از مرگ وی است که حکایت از حجم طرفداران وی در ایران و حامیان سبک کاری او داشت. در ادامه از باب تأمل به اجمال به مواردی اشاره می گردد.

الف- ما هنوز هم در حوزه تخصص و حرفه درگیر تعصبات جنسیتی هستیم 
یادم هست در لابلای شیطنت های سال های اول دانشجویی وقتی بحث این می شد که معماری رشته مردانه ای است، خانم های همکلاسی از زاها حدید به عنوان زن معمار موفق نام می بردند. هر چند آن شیطنتی در دوران کودکی حرفهای ما بود اما ساحت حرفه، از جمله معماری، فارغ از این مباحث است، اظهار تأسف برخی از دختران و خانم های معمار و اقداماتی چون سیاه کردن تصویر پروفالشان تا پوشیدن لباس مشکی و مطالب دال بر دریغ و افسوس به واسطه از دست رفتن اسطوره زن معماری جهان بدون توجه به این که او به لحاظ شخصیت حرفه ای که بود و چه می کرد، جای تأسف داشت. این عکس العمل ها را در موقع فوت اساتید به نام معماری این کشور که منشاء خدمات بوده اند، به نسبت کمتر می بینیم.

ب- معماری برای ما مقوله ای غیر واقعی است 
بعید می دانم زاها حدید در هیچ کجای دنیا به اندازه ایران، طرفدار داشته باشد. چرا که معماری هنوز برای ما، به نسبت، امری فانتزی، رمانتیک و غیر واقعی است که در فرم و جلوه های بصری خلاصه می شود. دانشجویان ما احتمالاً تعداد کارهای او را بیشتر از تعداد معماران صاحب نام این مملکت می شناسند. چرا که او قواعد بازی با فرم را ظاهراًخوب بلد بود و ما که از رنگ و لعاب معماری بیش از هر چیز دیگر آن خوشمان می آید، کارهای او را دوست داشتیم. به راستی کارهای او به طور نسبی واجد فضاهای معمارانه خوبی هم بودند؟ آیا معماری او مکانی برای زیستن بودن یا تابلویی سه بعدی برای دیدن؟ ایا معماری او، کاربردی ترین هنر یعنی معماری را به عرصه هنر غیر کاربردی و هنرهای نمایشی تنزل نداده بود؟ ولی این ها مهم نیست، ما او را دوست داشتیم، همانگونه که فیلم های هالیوود و بالیوود را هم که غیر واقعی اند، دوست داریم. نکند که ما دنیای مجازی را بیشتر از دنیای واقعی دوست داریم؟

ج- شناخت ما از معماری غرب، هالیوودی است 
همانگونه که تعدادی از ما تصویری که از غرب داریم، هالیوودی است، تصویری هم که از معماری روز دنیا داریم، ژورنالیستی و حاصل ورق زدن بیش از حد مجلات معماری خارجی و دیدن صفحات اینترنتی کارهای غربی است، کارهایی که کسر کوچکی از معماری غرب را به خود اختصاص می دهند، تازه اگر ساخته شده باشند، که در بسیاری از موارد فقط نقاشی پر رنگ و لعابی هستند که هیچ وقت فرصت ساخته شدن پیدا نمی کنند. کارهای حدید، ستاره های هالیوود معماری غرب بودن و به نظر می رسد ما این سوپراستارها را دوست داریم.

مگر جامعه غربی آرنولد، مرد عنکبوتی، ترمیناتور، سوپرمن، جیمزباند دارد؟ ولی در سینمایش شکل می گیرند، وقتی این شخصیت های تخیلی در معماری ترجمه می شوند یاد کارهای زاها حدید می توان افتاد؛ کارهایی که در صحنه نمایش معماری هالیوودی غرب اجرا می شوند، منتها به چه قیمتی و با چه توجیهی؟ و همانطور که بچه ها ترمیناتور را باور می کنند ذهن های کودکانه حرفه ای برخی از ما هم معماری زاها حدیدیسم را.

د- ما کار متفاوت دوست داریم نه لزوماً کار خوب 
سال هاست که جریان های مختلف دوره جدید شعار این را سر می دهند که "متفاوت باش" گویا تفاوت به هر قیمتی خوب است هر چند بدنه جامعه غربی امروز اساساً این مسأله برایش حل شده است اما گویا هنوز برای برخی از ما متفاوت بودن، ارزش است. جریان مد و مدگرایی از این پدیده ارتزاق می کند. مد اساساً متفاوت است، روزی تنگ است و روزی گشاد، روزی بلند است و روزی کوتاه، روزی یکرنگ است و روزی هزار رنگ. در معماری امروز ما متفاوت بودن، جای خوب بودن را گرفته است و به همین خاطر است که شهرهای ما اینقدر آشفته اند.

کارهای حدید، موجد مد معماری برای بخشی از جهان که مقلد بود و نه مولد، بودند. او اصلاً طراح مد بود و کفش و کیف و سایر کالاهایی که طراحی کرده، کمتر از کارهای معماریش معروف نیستند. زاها حدید معماری ای داشت که از لندن تا ریاض یک سبک داشت، فارغ از اقلیم، جامعه، تاریخ و همه آنچیزی که اتفاقاً معماری واقعی غرب امروز بر اساس آن شکل می گیرد. او به دنبال طرح یک مد بود و جوامع مدگرای مصرفی، بهترین بازار مصرف معماری او. همانطور که هالیوود بازار مصرف لباس، لوازم ارایش و سبک زندگی ما را هدف قرار می دهد او هم بازار مصرف جامعه معماری ما را. در این سال ها چه تعداد از دانشجویان و معماران را دیدم که تقلا می کردند، مثل او باشند نه مثل خودشان و هدف هم همین بود.

ه- تمسک به غرب، ژست روشنفکری است 
ما هنوز خودمان را پیدا نکردیم، معماری ما مقلد است نه مولد و این چیز بدی است. همانطور که استفاده از کلمات انگلیسی در صحبت کردن نشانه روشنفکری تلقی می شود، تمسک به معماران غربی و اظهار نظر در مورد زندگی و مرگ آن ها و نقل قول از آن هم ژست روشنفکری محسوب می شود.

علم به جغرافیا متعلق نیست و هر جای دنیا کسی حرف خوبی زده یا کار درستی کرده قابل احترام است اما حجم اظهار نظرها و اظهار وجودها در مورد این بانوی معمار، بیش از حد انتظار بود، مگر چند درصد جامعه اصلاً می توانند از یک معمار که کارهای چالشی دارد، حمایت کنند، دریغ از شنیدن سازهای مخالف. معمارانی که در کوچک ترین موضوعات معمارانه اختلاف نظرهای بزرگ دارند، در تقدیس او و کارهایش گوی سبقت را از هم می ربودند. آنقدر نقل قول های بدیهی و معمولی از وی، که هر روز معلمان معماری در سر کلاس ها تکرار می کنند، در فضای مجازی، رد و بدل شد که انسان شک می کرد که آیا بدیهیات معمارانه فراموش شده است، فقط به واسطه اینکه این جملات متعلق به این بانوی معمار بود. مرثیه سرایی برای زاها حدید ژست روشنفکری روز بود و تمسک به معماری که معماریش نسبتی با معماری ایرانی و حتی معماری اصیل غربی نداشت، برای جامعه ای که باید به خود و داشته هایش افتخار و تکیه کند، زیبنده نیست.

و- التقاط گرایی بیداد می کند 
همین دوستانی که عکس العملشان، دغدغه نوشتن این متن را فراهم اورده است، وقتی به پای صحبت هایشان مینشینی، اتفاقاً حرف های خوبی هم درباره معماری می زنند، به معماری ایرانی علاقه و حتی تعصب دارند. رابطه معماری و بوم را بدیهی می دانند و پایندی به سنت های سرزمینی را لازمه تکوین و تکامل معماری می دانند.

معماری را کالایی نمیدانند که هر روز برای آن مد جدیدی طراحی شود، در مذمت معماری تکنولوژی زده و حس خوب معماری گذشته صحبت می کنند، از کار با دست حمایت می کنند و از تولیدات ماشینی تبری می جویند. از حجاب و حریم در معماری صحبت می کنند و مقیاس انسانی را در معماری تأیید می کنند. آن وقت من نمی فهمم چگونه هم این حرف ها را می زنند و هم از معماری زاها حدیدیسم که همه این ها را ندارد، حمایت می کنند. زاها حدید قواعد معماری را به مدد نرم افزار های پیچیده ای که برایش طراحی می شد، در هم ریخت و ماکت هایی، بعضاً هم در مقیاس یک یکم ساخت که جذاب بودند، چگونه جامعه ای که معماری را آنچنان تفسیر می کند، اینچنین مسحور این معماری می شود؟ نام این را جز "التقاط" چه می توان گذاشت که دو گونه معماری نه تنها متفاوت بلکه متناقض، را تأیید می کند.

فارغ از سلایق و سبک های معمارانه در چارچوب منطق معماری، که همواره بحث و جدل در باب آن در حوزه معماری بوده و خواهد بود و کاملا طبیعی و لازمه رشد معماری است، موج ایجاد شده در حمایت از این بانوی معمار ساختار شکن که اصول و منطق معماری را در کارهایش به سخره می گرفت و حتی فارغ از آن حداقل ارتباطی به معماری ما خیلی پیدا نمی کرد، آنچنان غیر قابل انتظار بود که بهانه ای شد برخی از مسائل مبتلا به معماری را که در سال های اخیر در فضای حرفه ای و دانشگاهی با آن کم و بیش دست و پنجه نرم می کنم، نگاشته شود.

مطمئناً زاها حدید و کارهای او فراموش میشوند همانطور که خیلی دیگر از سوپراستارهای غربی فراموش شدند و جای نگرانی نیست اما تفکری که این پسند را در کشور دارد، باید اصلاح شود و به خود بیاید که این سطح از التقاط گرایی و خودباختگی معمارانه جای نگرانی دارد. باید همه همت کنند تا معماری که رسانه فرهنگی و تمدنی جامعه است، کمر راست گیرد. مطمئنا معماران فرهیخته و با اصالت زیادی در این کشور وجود دارند که می توانند کمک کنند، جلو اینگونه جوزدگی ها را بگیرند و نگذارند درخت کهنسال معماری ایرانی بخشکد.