در دکوراسیون مغازه ساعت فروشی Xylys فناوری و تکنولوژی در دکوراسیون داخلی و نحوه ی ارائه و فروش محصول طوری گرد هم آمده تا برای مشتریان تجربه خریدی بدون دخالت فروشنده فراهم کنند.

مشتری در بدو ورود به مغازه با یک کانتر(پیشخوان) ارتباطی که در ادامه به کانتر آزمایشی متصل می شود روبه رو می شود.

این ساعت فروشی تلاشی برای خلق تجربه فروشگاهی بدون کمترین نظارت و یا هیچ دخالتی از سوی فروشنده می باشد.

ارائه کننده برند جدیدی از ساعت سوئیس از بزرگترین تولیدکنندگان ساعت هند،(تیتان). طراحی دکوراسیون مغازه فرصتی برای طراحی فروشگاهی خودکفا برای ارائه تنها یک برند در اختیار قرار می دهد.

این طرح نیازمند ایجاد فضایی است که تعداد محدودی ساعت را در خود جای دهد.محیطی که مشتریان در فضای آن با فرصت کافی و بدون هیچ جبر محیطی به بازدید بپردازند.

کانتر ارتباطی- همانطور که مشتری در حال ورود به مغازه هست از او با نمایش عکس ها و فیلم هایی مربوط به برند و نمایندگی آن استقبال می شود.

عکس هایی به وسیله یک پروژکتور که در بالای کانتر قرار دارد به نمایش گذاشته می شود.

هر ساعتی دارای ریدرکارت مخصوص به خود می باشد که مشتری می تواند با علامت زدن آن کارت ساعتی را انتخاب یا رد کند.

ساعتها در درون گنجه هایی که در دیوار اصلی دکوراسیون داخلی تعبیه شده قرار دارند که باعث می شود در درون یک قاب مشخص و تعریف شده دیده شوند.

فضای بالا و پایین گنجه ها در دکوراسیون مغازه با شیشه لمینت روکش شده است.

شیشه فشرده سه میلیمتری در سطح و درقسمت پشت آن آینه کارشده است.

قسمتی از شیشه به کار برده شده در فضا رفلکس است در حالیکه  فضایی که در امتداد گنجه ها قرار دارد شیشه مات استفاده شده.

ساعت های انتخابی از گنجه اصلی طراحی شده در دکوراسیون مغازه خارج می شود و برای تست در اختیار مشتری قرار می گیرد.

به هر مشتری که در حال بازدید از مغازه است یک کارت فولاد ضد زنگ Xylys داده می شود که از طریق آن مشتری می تواند لیست کوتاهی از علاقه مندی هایش را علامت بزندو با ارائه کارت به کانتر ،ساعت های انتخابی برای تست در اختیارش قرار می گیرد.

رویکرد معماری ارگانیک بر اساس نگاهی دوباره به محیط طبیعی و بازگشت به عناصر و بافت های اصیل و بی آلایشی است که در دل طبیعتِ بدون انسان وجود داشته؛ در این حیطه، فضای داخلی ، دکوراسیون و ساختار بنایی که به دست انسان و برای زندگی او ساخته می شود در هماهنگی نمادین با طبیعت و مجذوب نمادهای اصیل آن شکل می گیرد. در طراحی ارگانیک گوشه های تیز و قائم و خطوط صاف طولانی دیده نمی شود و بیشتر خطوط، منحنی و پیچیده و زاویه ها، منحنی های حسی و نرمی هستند که ظاهرا چنین به نظر می رسد که از قواعد هندسی خاصی پیروی نمی کنند. گویا خانه بدون نقشه و با تکیه بر ذوق ذاتی و غریزی انسان ساخته شده است.

 طرح های ارگانیک اولین بار در دوران باروک ایتالیا توسط فرانچسکو بورومینی اجرا شد. پس از آن در جنبش آرنووُ و آثار معمار فرانسوی، هکتور گیمار، و بالاخره در پایان مدرنیزم توسط آلوار آلتو دوباره ظاهر شد.

آخرین اجرای طراحی ارگانیک فضاها در طراحی دکوراسیون داخلی در اوایل قرن بیست و یکم بود و به عنوان سبک غالب در آن دوران شناخته شد. سال ها بعد، ابزارهای کامپیوتری و نرم افزارهای معماری و طراحی صنعتی که در اواسط دهه ی نود در دسترس بودند، بسیار مفید واقع شدند. نام فرانک اُ. گِه­ ری به عنوان اولین کسی که از تکنولوژی های کامپیوتری به صورت گسترده در معماری مکان های عمومی (طراحی ساختمان موزه ی هنر فردریک.آر.ؤایسمن برای دانشگاه مینه سوتا در سال 1993) بهره برد، در میان هنرمندان معمار شناخته شده است. پس از آن به تدریج از تکنولوژی های کامپیوتری به عنوان ابزاری برای طراحی ساختمان ها و بناهای مسکونی نیز استفاده شد.

سطوح منحنی غالب  در نشیمن خانه­ ی n ، اثر هیتوشی آبِه که در سال 2000 در توکیوی ژاپن ساخته شد، بیشتر نشان از کوچک شدن و محدودیت تحمیل شده از طرف محیط دارد تا اینکه بخواهد پاسخی به ویژگیهای طبیعی بستری باشد که در آن قرار گرفته است. این خانه برای زوجی طراحی شد که مایل بودند برای خودشان و هر یک از فرزندان، اتاقی بادکوراسیون داخلی و حریم خصوصی جداگانه ای داشته باشند. دکوراسیون منزل با نشیمن رویایی در زیر سقفی کمانی قرار گرفته است که یک جفت پنجره ی سقفی دارد و خطوط آبشاری سقف با وجود پلکان سرسرا، شاعرانگی لطیفی پیدا کرده است.

فن آوری دیجیتال و استفاده از برنامه ها و ابزارهای کامپیوتری معماری نظیر اتوکد و 3d max روند طراحی و ساخت فضاهای پیچیده و خاص را بسیار آسان کرده است. تب فراگیر شدن این موضوع تا به آن حد بود که حتی افرادی با اندکی تخصص، دانش و ذوق هنری و معماری، در صدد یادگیری این نرم افزارها بر آمدند. در این میان کم نبودند کسانی که با ذوق و پشتکار، و البته مشاوره با معماران ماهر، اقدام به ساخت یا بازسازی ساختمان کردند. از اواخر قرن بیستم به بعد بر تعداد خانه های دست ساز و طرح های منحصر به فرد افزوده شد. انبوه برنامه های مختلف کامپیوتری این امکان را فراهم کردند که فرمهایی که پیشتر به آسانی نمی شد با دست طراحی کرد یا توضیح داد، به راحتی تصویر شوند. اجرا توسط افرادی با شناخت تجربی باعث شد تا دوباره مهارت و هنرهای دستی اهمیت پیدا کند و خانه های مقاومی ساخته شدند که با محیط پیرامون خود سازگار بودند.

در مقالات بعدی به بررسی نمونه های موجود از معماری ارگانیک خواهیم پرداخت.

بوستن، ماساچوست، امریکا، 2008

نیازهای برنامه و دکوراسیون داخلی این رستوران 325 متر مربعی تنها شامل یک اتاق غذاخوری خصوصی بود که میتوانست محصور باشد. بخشی از فضای دکوراسیون داخلی با نیمکت های طویلی با قابلیت جادهی 20 نفر اشغال شده و اتاق مخصوص نوشیدنی و یک فضای استراحت / کافه ی مجزا نیز در طراحی داخلی پیش بینی شده است.

طی بازدید از فضای اولیه و ملاقات با مشتریان، معماران و طراحان دکوراسیون داخلی دریافتند که بنا از سیستم های سازه ای و مکانیکی ای بهره مند است که امکان ترکیب با فضاهای داخلی را دارد. شاید ساده ترین  راه حل میتوانست این باشد که سقف، داکت ها و لوله کشی را به رنگ سیاه در آورند تا به این ترتیب محو و از دیدرس پنهان شوند، ولی هزینه ی ساخت و ساز تقریبا 5/1میلیون دلاری ( به جز تجهیزات آشپزخانه ) به آنها اجازه داد تا دست به اقدام جالب تری بزنند. نادر تهرانی می گوید سوالی که برای تیم دِآ مطرح شد این بود که "چطور همه چیز را به سمت جلو پیش برده و چنان کنترل کنیم که هم از مزیت ارتفاع بهره مند شویم و هم بیشترین انعطاف پذیری را به پلان و دکوراسیون رستورانبدهیم؟"

وی پاسخ را هنگامی که در حال عبور از فرودگاه شیفول آمستردام بود یافت. او دید که سیستم فلزی سقف این فرودگاه به عنوان زورقی قابل رؤیت و پنهان کننده ی زیرساخت های پشت خود عمل می کند. به جای فلز، معماران و طراحان دکوراسیون داخلی سیستم عجیبی از تخته های چندلای درخت غان بالتیک را به روش CNC milling ساختند. به منظور به کار گیری تاسیسات به جای چشم پوشی از آنها، معماران آنها را تبدیل به بسته های کوچک کردند. حرکت موجی سقف کاذب ، هنگامی که پیرامون خود را می پوشاند و به ستون ها، اتاق نوشیدنی، سیستم آبپاش، داکت ها، پنجره ها و حتی علائم خروج می رسد، خود را بهتر نشان می دهد.

یکصد و شصت و هشت تخته سه لای شیاردار (هر یک مشتمل بر چهار تا ده جزء سازنده) توسط گیره های فلزی در طول سقف رستوران آویخته شده و از جلو به عقب اتاق ادامه می یابند. هیچ دو قطعه ای شبیه به هم نیستند. ضخامت این خطوط شیاردار از سه سانتیمتر در نزدیکی دیوارها تا 15 سانتیمتر در وسط و 45 سانتیمتر در اطراف اتاق نوشیدنی و ستون ها تغییر می کند. فضای میان این خطوط نیز از حدود 23 سانتیمتر در مرکز رستوران تا 5/7 سانتیمتر در اطراف ستون ها متغیر است و ریتمی از تراکم و گشودگی را در دکوراسیون داخلی به وجود می آورد. کفسازی ها، رومیزی ها و نیمکت ها هم زمینه ای راه راه در دکوراسیون رستوران و در طول اتاق غذاخوری به وجود می آورند و به طور بصری آن را از سالن استراحت جلوی ساختمان جدا می کنند. در سالن استراحت، بخش کافه، کفسازی و رومیزی ها از چوب تیره ی درخت گردو ساخته شده اند و جلوه زیبایی به دکوراسیون داخلی فضا می بخشند.

قسمت اتاق غذاخوری خصوصی رنگ سبز به بخش های چوبی داخلی و در دیواره ی مات اعمال شده و یک جداره ی رزین در جایگاه انتظار تعبیه شده است. در خلال آفریدن یک چشم انداز داخلی متمایز، سقف به عنوان نقطه ای مقابل به فضاهای خارجی در نظر گرفته شد. تهرانی در خصوص ارتباط میان سقف و نما می گوید: "بیشتر بر اساس ناهماهنگی است تا یکپارچگی."

دفتر معماری دِآ در ترکیب طرحی مجهز به امکانات مالی خوب با یک روح جسور توانست بیشترین کارکرد را از سیستم ساده ی ظریف موجود ببرد. معماران در اقدامی منحصر به فرد، طی فرایند پنهان کردن سیستم مکانیکی و تامین صفحه ی آکوستیک به منظور تقلیل صدا برای کاربران، هویت میژه ای به دکوراسیون رستوران بخشیدند، در حالی که زیرساخت را هم از دید پنهان کرده و به طرزی نمایشی حالتی از حرکت به آن دادند. رستوران بنکیو یک معماری توأم با دکوراسیون داخلی فوق العاده را پیش روی شما قرار می دهد که به اشتیاق در صدد جلب توجه شماست و هرگز به مهمانانش اجازه نمی دهد جایی که در آن هستند را فراموش کنند. این رستوران با ظاهری نمایشی دست به خلق فضایی زده که صرف غذا در آنجا واقعا تجربه ای لذت بخش باشد.

آن چه که در بازسازی ساختمان یک مغازه قدیمی مورد اهمیت قرار دارد، رسیدن به ترکیبی هوشمندانه و ظریف از عناصر و ابزار سنتی و مدرن  است . در ادامه قصد داریم به ارائه نکاتی کاربردی در زمینه چگونگی بازسازی هوشمندانه یک مغازه ساعت فروشی قدیمی بپردازیم.

*به گذشته نگاه کن ،به جلو حرکت کن: اهمیت توجه به گذشته از آن جهت است که نشانگر هویت و اساس کار ماست. ما در هر نقطه ای که باشیم باید به گذشته و تاریخچه اثر مورد نظر نگاه کنیم تا به درک درستی از نقطه آغاز و هدف آن دست پیدا کنیم. توجه به سیر تکاملی اثر- در این مورد خاص صنعت ساعت سازی- از آغاز تا امروز و تغییروتحولاتی  که در طول زمان داشته می تواند در تعیین جایگاه و هدفی که باید به آن برسیم به ما کمک کند.

میراث و سنت به واسطه هویتی که به کار می دهند موجب تمایز یک اثر از دیگری می شوند و کاری منحصربه فرد را شکل می دهند.اما نکته ای که باید در بازسازی ساختمان به آن توجه کرد این است که تلفیق عناصر سنتی و مدرن  در بازسازی و طراحی دکوراسیون داخلی باید به گونه ای باشد که در نهایت نتیجه به دست آمده در جهت رفع نیازها و متناسب با سلیقه انسان امروز باشد.

صنعت ساعت سازی پیشینه تاریخی دارد و از زمان های گذشته به ما رسیده است ولی مشتری در دنیای مدرن زندگی می کند و محیطی را برای خرید می پسندد که انعکاسی از دنیای امروز باشد. دکوراسیون مغازه باید به گونه ای باشد که روح زندگی در آن جریان داشته باشد و این حس به مشتری القا نشود که به  دنیای مردگان پا گذاشته است.

یکی از مهمترین تغییراتی که در بازسازی ساختمان یک مغازه قدیمی باید انجام شود به روز کردن سیستم نورپردازی آن است. به طوریکه سراسر سالن باید نورپردازی شود نه فقط قفسه ساعتها. این کار باعث می شود فضا روشن تر و رنگ محیط مناسب تر شود و وقتی ساعتی از قفسه خارج شود در نور محیط بدرخشد.

در طراحی قفسه ها آنچه باید در نظر گرفته شود این است که قفسه ها با حفظ جلوه آنتیک و قدیمی خود ویژگی های خاص و کاربردی امروزی را داشته باشند.

نحوه فضاسازی: وقتی شما از فضای کافی برخوردار هستید، فضاسازی مغازه باید به گونه ای باشد که ترکیبی از فضاهای کاربردی بدست دهد. بعضی افراد تنها برای تماشا وارد مغازه می شوند و قصد خرید ندارند یا ممکن است مشتری فرصت کافی نداشته باشد و بخواهد چند سوال کوتاه بپرسد. پس دکوراسیون مغازه نباید به گونه ای باشد که مشتری برای صحبت با شما ناگزیر به نشستن روی صندلی باشد. باید فضای کافی هم برای قدم زدن و هم برای نشستن دور یک میز و گپ زدن با مشتری یا نوشیدن یک فنجان قهوه وجود داشته باشد.

طراحی دکوراسیون داخلی جدید برای یک ساختمان، با اهمیتی در حد خانه ی اپرای تاریخی پالس گارنیه نمی تواند به صورت ضعیف و بدون مهارت انجام شود. یک الحاق استادانه، محیط گردونه وار خانه ی اپرای پالاس گارنیه (Palais Garnier) را به یک پاتوق جذاب و در خور روح افسانه ای آن تبدیل می کند. این بنا در سال 1875 تحت حمایت اساسی و اصلاحات بارون هاؤسمان در پاریس بنا شد؛ یک ساختمان نئوکلاسیک 11240 مترمربعی باشکوه که در تقاطع خیابان های اوبر و اسکرایب در مرکز منطقه ی نهم شهر قرار دارد ولی این شرایط هراس آور، معمار و طراح دکوراسیون داخلی را مرعوب نکرد. او زمانی که برای بازسازی ساختمان و وارونه کردن ایوان با سقف گنبدی در نخستین رستوران ساختمان دعوت شد، در کمال زبردستی و ذکاوت، فضا را با پرده ی موج دار شفافی پوشاند و یک نیم طبقه ی سفید به آن الحاق کرد، چنان که شکل مارپیچی آن، فانتوم بدنام اپرای پاریس را به خاطر می آورد. (فانتوم به معنای شبح و تداعی گر نمایش موزیکال معروف شبح اپرا می باشد.)

رستوران لوپرا با مساحت تقریبی 1000 مترمربع و 170 صندلی، هم تراز خیابان و روبروی بانک ژاک روشه قرار دارد؛ زمانی واگن هایی که با اسب جا به جا می شدند و بلیط های برگزای مراسم و جشن ها را به مشتریان تحویل می دادند، از این مسیر عبور می کردند. امروزه مشتریان از داخل ساختمان و یا از ورودی اصلی رستوران واقع در جنوب شرقی به آنجا وارد می شوند. دکوراسیون داخلی و چیدمان فضایی به گونه ای است که در بدو ورود می بینیم که کافه و سالن استراحت سمت چپ و سالن غذاخوری اصلی در روبرو قرار دارد و پشت آن نیز، آشپزخانه واقع است.

اگرچه 136 سال طول کشید تا هدف گارنیه برای یک رستوران در ساختمان اپرا فهمیده شود، اما دِک (معمار) تنها دو هفته زمان داشت تا ایده ی خود را توسعه بخشد. در ابتدا کارفرما که فرد صاحب امتیازی در رستوران با یک قرارداد بیست ساله برای فضای پالس گارنیه بود، یک مسابقه برگزار کرد و طراح دکوراسیون داخلی دیگری را انتخاب کرد (که نام او فاش نشد)، ولی زمانی که وزیر فرهنگ به طرح برنده رأی مخالف داد، کارفرما با بی میلی، یک تماس با دِک گرفت و او نیز این کار را با وجود برنامه ی زمانی نامناسب و فشرده و محدودیت های سخت و متعدد آن پذیرفت.

در قیاس هوشمندانه با نمای خارجی بی روح ساختمان، شاهد هستیم که بدنه ی کشتی مانند نیم طبقه به طور شگفت انگیز و کاملی با رنگ قرمز آراسته شده و دیوارهای کوتاه نیم طبقه، نیمکت ها، صندلی ها و کف فرش ها با رنگ پوشش داده شدند. معمار طراح دکوراسیون داخلی در توضیح انتخاب رنگ ها می گوید: "قرمز اپرا، تیره تر است. رنگی که من انتخاب کرده ام، میان قرمز و نارنجی است." کفپوش با سرازیر شدن به پایین پله ها و ادغام شدن با کف طبقه ی پایینی، دو محدوده ی غذاخوری را به هم متصل می کند و تنها در فاصله ی کوتاهی از نمای ساختمان متوقف می شود.

نمای شیشه ای موج دار که شامل دو صفحه ی شیشه ای لایه ای با ضخامت حدود یک سانتیمتر می باشد، متناسب با ساختمان موجود مسیر خود را از کنار ستون های سنگی می پیماید، تا سقف موج دار صعود می کند و در محدوده ای از 8 تا 8/5 متر در ارتفاع تغییر میکند. به منظور ایجاد قابلیت مانور و اعمال تغییرات،دیوار به طور عمودی به دو بخش تقسیم شده که توسط یک نوار فولادی خمیده به پهنای 6 سانتیمتر واقع در بالای طبقه، دوباره با هم یکی می شوند. نوار به طور مخفی توسط میل بست های فولادی ضد زنگ به بالای ستون در دکوراسیون داخلی متصل شده، ولی به دلیل پروفیل موج دارش به خود متکی است. دِک می گوید: «شیشه بدون هیچ بست و اتصالات آشکاری در جای خود قرار گرفته، گویی نیروی سحرآمیزی آن را نگه داشته است.» در واقع اتصالات سیلیکونی، قسمت بالایی شیشه را به سقف متصل می کنند و نوار فولادی دیگری که در کف نصب شده، پایه های دیوار را نگه می دارد.

دِک در جایگزینی آجرفرش های اولیه ی بخش خارجی در بازسازی ساختمان ، از بتن سیاه نقطه دار با سنگریزه استفاده کرد و به دلیل اندکی اختلاف تراز میان فضای داخلی رستوران و تراس خارجی همجوار، این تعویض مجاز دانسته شد. اما اعمال تغییرات و بازسازی دکوراسیون داخلی ، تنها با دامنه ی محدود به سطح تراز زمین مجاز بود، در حالیکه فضاهای فنی در زیرزمین اپرا قرار دارند.

با این وجود معمار مجبور بود تا به منظور جا دادن صفحات فولادی به ضخامت 5 سانتیمتر که تقویت کننده ستون های نیم طبقه بودند، خاکبرداری کند. هر ستون شامل یک مجرای توخالی از شبکه ی فولادی پوشیده با اندود است. در مصالح بنایی این رستوران، محفظه هایی برای قرار دادن دیودهای نوری تعبیه شده تا نور را به سمت بالا بتاباند. کانل های لوله شامل محورهای تعبیه و کابل های الکتریکی است. دک در توضیح می گوید: «این دقیقا همان چیزی است که گارنیه در قرن نوزده انجام می داد؛ او در زمان خود معمار به غایت پیشرویی بود که اپرایی از سنگ ساخت، در حالی که اسکلت اصلی آن فولادی بود.»

اگر چه ستون های تو خالی میتوانند صدا را به تراز بالایی منتقل کنند، اما کیفیت موسیقی پخش شده در محیط، عنصر مهمی برای رستورانی است که در یک خانه ی اپرا واقع شده. برای جلوگیری از تداخل امواج در حین پخش و همچنین سطوح بسیار صلب موجود در فضا، اندود متخلخل جاذب صوتی برای پوشاندن دیوارهای کوتاه نیم طبقه و حوزه های آسیب پذیر مقعر به کار رفت. بلندگوهای به دقت تعبیه شده امکان تنظیم مطلوب شدت صدا را به کارکنان رستوران می دهند، ضمن آنکه کنترل و جلوگیری از پخش صدا به بیرون از ساختمان را نیز ممکن می سازند.

روکش مبلمان و دکوراسیون داخلی طراحی شده توسط دک برای رستوران لوپرا نیز در صدا و بهبود کیفیت صوت مؤثر است. صندلی های غذاخوری مدور با پشتی و دستگیره ها محل راحتی برای نشستن هستند. دک صندلی ها را با میزهای ذوزنقه ای که میتوانند که میتوانند به صورت سطوح مارپیچی واحد برای قفسه ها و نیمکت ها تبدیل شوند، ست کرد. او در سالن استراحت، جایی که مشتریان به هنگام تنفس یا انتظار گرد هم می آیند، یک نیمکت پیوسته ی موج دار گذاشته که نشیمنگاه کوسن دار آن در ارتفاعات متنوع طراحی شده و حس آسایش و راحتی فراوانی برای کاربران به همراه دارد. در این میاه شاهد هستیم که یک مبل چوبی سیاه هم به شکل نمایشی، حول یکی از ستون های مکعبی بزرگ ساختمان پیچیده است.

دک فضاهای داخلی دکوراسیون رستوران را با هماهنگی استادانه ای با اسیر جنبه های ساختمان، از جمله تاریخچه ی غنی، فضای مهیج شاهوار آن ایجاد کرده است و میبینیم که توأمان فضا با حرکات موزون خود، باعث تغییر ادراک ما می شود، همچنین فضای سازمان یافته ی مرکزی به طریقی پویا با ویژگی قوی معاصر تطبیق یافته است.

این پروژه مربوط به بازسازی ساختمان با عنوان «مهمان سرای کارخانه ی ذوب آهن» می باشد که محل اسکان مهندسین آلمانی بود. این بنا و سایر قسمت های کارخانه پیش از جنگ جهانی دوم و در سال 1318 احداث شد. محل فعلی اولین کارخانه ذوب آهن ایران در کرج، بلوار ذوب آهن، منطقه ی شیخ آباد، ضلع جنوبی میدان استاندارد قرار دارد، در حالی که اصل کارخانه در تاریخ 3 مرداد 1386 با شماره ثبت 19171 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 اسکلت و بنای اصلی پروژه توسط آلمان ها و در دوره ی پهلوی اول به اجرا رسید ولی بعدها و پس از توقف احداث کارخانه مدتی به فراموشی سپرده شد. سالها بعد بازسازی ساختمانبه صورت مختصری انجام شد و روی دیوارهای آجری آن مجددا با گچ پوشیده شد و به اسکان کارمندان شاغل در ذوب آهن اختصاص یافت.

در سال 1391 مجموعه ی شرکت های هارمونی و چوبشار تصمیم به بازسازی ساختمان و تبدیل این بنا به دفتر اداری جدید شرکت های خود گرفته و عملیات بازسازی را از سر گرفتند.

چالش های طراحی

1. حفظ  ساختمان به جا مانده از سال 1318 و ایجاد فضاهای با دکوراسیون اداری امروزی در آن
2. تعهد گروه طراحی در قبال پایبندی به بافت شاخص منطقه
3. بازیافت و استفاده مجدد از مواد و مصالح بناهای موجود؛ از جمله استفاده از آجرهای به جا مانده از تخریب ساختمان مجاور و ساندویچ پنل های موجود از ساخت سوله ی مجاور بنا
4. تعهد گروه معماری به کارفرما برای استفاده مجدد از تمامی مبلمان اداری مربوط به دفاتر قبلی چوبشار و هارمونی
5. ایجاد فضای اداری متناسب با نیازهای امروز دو شرکت به شکلی جداگانه و با هویتهای سازمانی کاملا مجزا
6. ایجاد فضاهای نوین اداری بر اساس فرهنگ رفتاری جدید

کانسپت های طراحی

یکی از چالش های پیش رو در بازسازی ساختمان ، بازگرداندن هویت از دست رفته ی آن بود به گونه ای که با اتمسفر اداری جدید نیز هماهنگ باش؛ بازسازی غیر اصولی اعمال شده در سال های قبل، هویت آن را مبهم ساخته و تشخیص بنا از یک ساختمان معمولی و جدید ولی فرسوده را ناممکن می نمود. در اینجا به باطن بنای تاریخی توجه شد، نه ظاهر آن، و امکان ایجاد چیدمان های دکوراسیون داخلی مدرن در عین داشتن فضایی با حس کاملا اصیل ممکن گشت.

در نزدیکی پروژه ساختمان مشابهی به تازگی تخریب شده بود و آجرهای قدیمی ولی سالم بسیاری از این جریان به جا مانده بود؛ مصالحی متعلق به زمان جنگ جهانی دوم و بسیار شیه به آجرهای پوششی ساختمان پروژه. آجرهای قدیمی به عنوان مصالح جدید برای بخش های الحاقی به کار رفتند که این اقدام موجب بازیافت مصالح، صرفه جویی در زمان، انرژی و مصالح و هزینه های حمل و نقل مصالح به سایت پروژه و نیز کمک به محیط زیست شد. رنگ و بافت زیبا و منحصر به فرد آجرها هویت و روح مفقود ساختمان را به آن بازگرداند و در ضمن موجب پیوستگی آن با محیط گشت؛ آجرهایی با رنگ های متفاوت و قدمتی بیش از 70 سال که شاهد رویدادها و تاریخ منطقه بوده اند.

مراحل بازسازی ساختمان

متاسفانه با وجود پیشینه غنی و قابل توجه ساختمان، نگهداری مناسبی از آن به عمل نیامده و برای مدت طولانی به دست فراموشی سپرده شده بود و حتا بازسازی جزئی بعدی نیز به طور غیر اصولی روی آن اجرا شد که در پی این سهل انگاری، جداره های با ارزش قدیمی با گچ پوشانده شدند تا برای اسکان کارمندان شاغل ذوب آهن مناسب باشد. در اثر چنین تغییراتی در معماری و دکوراسیون داخلی بنا هویت اصلی ساختمان از بین رفت، چنان که ساختمان قدیمی، دیگر تفاوتی با یک بنای مخروبه نداشت. با این وجود تصمیم به حفظ کامل بنای قدیمی گرفته شد و تغییرات معماری جدید با الحاق فضاهای جدید صورت گرفت نه با تخریب بنای قدیمی.

ساختمان قدیمی شامل طبقه ی همکف و بخش زیرزمین بود که طبقه ی همکف دو تراس جداگانه و مرتبط با فضای اصلی داشت. زیرزمین کم نور و غیر قابل استفاده تشخیص داده شد و برای جای گذاری تاسیسات و به عنوان انبار لحاظ شد. از آنجا که طبقه ی همکف برای نیازهای کارفرما کافی نبود، دو تراس همکف به ساختمان اصلی الحاق و طبقه ای دیگر به بنا افزوده شد. باکس پلکان از خارج به ساختمان الحاق شد تا ارتباط میان دو طبقه را برقرار کند. فضای شرکت های هارمونی و چوبشار به طور کامل از یکدیگر جدا و هر یک دارای مسیرهای دسترسی مجزا از بیرون شدند؛ شرکت هارمونی در طبقه ی همکف و شرکت چوبشار در قسمت جداگانه ای از ضلع جنوبی طبقه ی همکف جای گرفت.

سازه و تاسیسات

سازه ی اولیه بنا توسط آلمان ها اجرا شده که تلفیقی از دیوار باربر، فونداسیون، دیوارهای بتنی و بخشهایی به صورت طاق ضربی بود. طی محاسبات مشخص شد که با وجود قدمت طولانی بنا، سازه ی اصلی سالم و قابل استفاده بود و حتی از استانداردهای زمان خود برای ساختمان مسکونی یک طبقه نیز فراتر است. به این ترتیب قسمت های طاق ضربی بازسازیو تقویت شدند و اتصالات بنا مورد بازبینی قرار گرفتند. طبقه ی دوم نیز با سازه ای سبک به طبقه ی اول الحاق شد تا اسکلت اصلی، تحمل بار آن را داشته باشد.

تاسیسات قبلی بنا مربوط به سال 1318 و بسیار ابتدایی بود. سیستم گرمایشی بخاری نفتی بود و سیستم سرمایشی هم وجود نداشت. تاسیسات جدید در قالب احداث موتورخانه ی مرکزی در زیرزمین و کانال کشی برای کولر آبی لحاظ شد و به این ترتیب از شوفاژ (حرارت مرکزی) برای گرمایش و از کولر آبی -و در قسمت هایی که امکان کانال کشی وجود نداشت، از اسپیلت- برای سرمایش استفاده شد.

معماری بازیافتی

از جمله کانسپت هایی که در جریان کار همواره مورد توجه بوده، استفاده ی مجدد از امکانات موجود و بازیافت مصالح و وسایل در دسترس می باشد. استفاده از آجرهای قدیمی موجود در سایت –چنان که پیشتر توضیح داده شد- برای ساخت بدنه ی اصلی و جدا کننده های داخلی قسمت های الحاقی، علاوه بر کاربرد هویت بخش خود، مسائل مرتبط به بازیافت و استفاده ی مجدد از مصالح معماری را نیز مورد توجه قرار می داد.

برای پوشاندن دیواره های خارجی و سقف جدید و همچنین پوشاندن باکس پلکان هم از ساندویچ پانل های موجود در سایت استفاده شد که اینها نیز از احداث سوله ی مجاور به جا مانده و بی استفاده رها شده بودند.

با درخواست کارفرما مبنی بر استفاده از مبلمان و اثاثیه ی موجود در انبار شرکت های هارمونی و چوبشار، تمامی این وسایل وارد روند بازیافت شدند. از آنجا که دکوراسیون اداریدفتر قبلی شرکت هارمونی به رنگ تیره بود و روکش مبلمان و صندلی ها فرسوده شده و با دکوراسیون داخلی جدید هماهنگ نبود، تمامی مبلمان، میزها و اثاثیه از مشکی به رنگ سفید در آمده و همه ی روکش ها با پارچه و چرم های رنگین جایگزین شدند تا مجددا مورد استفاده قرار بگیرند. در مجموع حدود 95% از قسمت های الحاقی و جدید ساختمان از مواد بازیافتی ساخته شده و تنها سرامیک کف برخی از قسمت ها ، درها و پنجره های جدید مشمول مصالح بازیافتی نیستند که از این نظر می توان این را یک "ساختمان سبز" نامید.

طراحی در تعامل با کاربران

هر کدام از ما تا زمان بازنشستگی بیش از 68000 ساعت زمان را در دفتر کار خود سپری می کنیم. این کثرت ساعت های کاری گویای اهمیت نیازها و خواسته های کارمندان از محیط کار است؛ محیطی که اگر فاقد معیارهای استاندارد و مطلوب باشد، گذر زمان را دشوار ساخته و بازده کاربران (کارمندان و مراجعین) را کاهش می دهد. به همین دلیل معماری ودکوراسیون داخلی فضا در تعامل مستقیم با کارمندان دو شرکت که استفاده کنندگان نهایی و اصلی بنا هستند صورت گرفت.

در ابتدا طی مصاحبه با کاربران نیازها تعریف شد و بعد، با بررسی فرم های جابجایی میان واحدها و دیاگرام های ارتباط سازمانی، میزان تعاملات واحدها با یکدیگر مشخص شد. سپس با مشاهده ی رفتار سازمانی و مقایسه آن با دیاگرام های استخراج شده میزان تعاملات میان واحدها با یک معیار عددی بین 1 تا 5 تعیین و به نمودار انتقال یافت. نمودار حاصله هم با نمودار دیگری مبنی بر میزان تعاملات پرتعداد هر کدام از واحدها و در صد وزنی سطح بندی تعاملات آنها مورد مقایسه قرار گرفت تا در نهایت، بهترین ارتباطات ممکن میان واحدها از طریق محاسبات روی نمودارها به دست آید. در پایان این ارتباط های فضایی به دو قطب اصلی تعاملی تقسیم شد: یک قطب در طبقه ی همکف واقع شد و با یک درِ جداگانه به خارج ساختمان ارتباط پیدا کرد.

پس از جانمایی فضاها بر اساس نیازهای کارکنان، هر یک از افراد در طراحی دکوراسیون داخلی –انتخاب رنگ واحدها و تابلوهای متعلق به دفتر خود- مشارکت یافتند. برای قسمت شرکت چوبشار، رنگ سبز که رنگ سازمانی این شرکت بوده انتخاب شد و قسمت هارمونی با لوگوی این شرکت، رنگ قرمز و تابلوهای مورد علاقه ی کارکنان تزئین شد. در این طراحی هر کارمند به عنوان فردی با سلایق و علایق متفاوت و منحصر به فرد در نظر گرفته شد که قادر بوده تا حد زیادی تعیین کننده فضای کاری مطلوب خود باشد.

بازنگری محیط اداری

در روند طراحی و بازسازی ساختمان پروژه، تلاش بر آن بود تا دفتر اداری هر دو شرکت –تا حد امکان و با وجود محدودیت ها- با روندهای مدرن هماهنگ شود و با ایجاد بعضی از فضاهای جدید که قبلا کمتر در محیط ها و دکوراسیون اداری تجربه شده، حرکتی به سمت فرهنگ سازی محیط های اداری زنده آغاز شود. ثمره ی این تحولات، تغییر محیط کار از فضای سرد و بی روح به فضای کاری زنده و با نشاط بوده است. سپری کردن ساعات طولانی در محیط کار سبب پیدایش فضاهای چند منظوره و انعطاف پذیر شده است. در محیط دکوراسیون داخلی اداری پروژه جدید هم خلق فضاهایی مناسب برای ارتباط و تعامل کارکنان با یکدیگر مد نظر بود، به طوری که حتی پیش بینی طراحی وساخت پارک هایی برای تعاملات بین افراد در نظر گرفته شد. در طراحی دکوراسیون داخلی این پروژه مبلمان اداری از انواع گوناگون انتخاب شد تا هر فرد در طول روز بتواند بارها جای خود را تغییر داده و با سایر همکاران خود در ارتباط باشد. استفاده از لپ تاپ ها –علاوه بر کامپیوترها- نیز در راستای همین هدف و گاه رفتن به گوشه ای دنج و کار در محیطی آرام بود. همچنین ایده های رایج و قدیمی محیط کار مانند "کنترل، نظارت و استانداردسازی" کنار گذاشته و "فضای کاری سیال و منعطف" جایگزین آن شد.

ارزش های مورد توجه در فضای کاری جدید عبارت بودند از: تنوع، قابلیت جابجایی، تبدیل و تحول و تعامل اجتماعی؛ و در این راستا تغییراتی در فضای واحدها اعمال شد: میزهای متداول اداری به سمت دیوارها و عموما به پنجره ها منتقل شد تا فضای میانی واحدها برای میزهای چند نفره و فضاهای تعامل باز شود. حالا هر کارمند در طول روز می تواند به میل خود روی هر کدام از میزهای رو به دیوار و معمولی، میزهای تعاملی در وسط، میزهای تک نفره ی سالن ها یا مجموعه ی مبلمان (پارک) مستقر شود. همچنین میزهای وسط می تواند برای جلسات داخلی واحدها مورد استفاده قرار بگیرند. در طبقه ی همکف به دلیل مشخص بودن طرح فضا از قبل، شاهد اجزای کوچکتری هستیم ولی در تراس بزرگ الحاقی و طبقه ی اول، تمرکز بر ایجاد فضاهایی باز، شفاف و سیال بوده است.

از تنه ی درختان به عنوان جداکننده های فضا استفاده شده تا علاوه بر حفظ ارتباط بصری و شفافیت فضا، جلوه ای از حضور طبیعت در محیط کار نیز باشد. همچنین پاسیو ها و گیاهان و درختچه های طبیعی در فضای داخلی تعبیه شد که حضور و رشد آنها جلوه ای از زندگی در محیط کار را نشان می دهد.

فضاهای اداری پروژه بر اساس تامین راحتی و علاقه به محیط کار و افزایش تعلق خاطر و وفاداری کارکنان به محیط کار شکل گرفت تا در ارتقای بهره وری و رضایت افراد مفید و موثر باشد زیرا به هرحال این روح حاکم بر فضای اداری است که اتحاد و همبستگی کارمندان را به دنبال دارد، و موجب شکل گیری هویت سازمانی برای هر دو شرکت خواهد بود.