شب گذشته فراخوانی خودجوش در شبکه های اجتماعی شهر بابل و شهرهای پیرامون آن دست به دست شد که حکایت از نیاز مبرم خانم بیماری به خون داشت و در آن از مردم تقاضا شده بود به یاری وی بشتابند؛ فراخوانی که موجب به صف شدن اهدا کنندگان خون در نیمه های شب شد و تا صبح امروز ادامه یافت تا صحنه های دلپذیری در این خطه رقم بخورد.
آن گونه که در این فراخوان آمده بود، مشکل از آنجا نشأت گرفته بود که زائویی بعد از وضع حمل دچار خونریزی شده بود و نیاز به دریافت گروه خونی AB- داشت؛ موضوعی که برای آنهایی که اندک آشنایی با بحث گروه های خونی دارند، عجیب به نظر می‌رسد، زیرا گروه خونی یاد شده می‌تواند از همه گروه های خونی منفی، دریافت خون داشته باشد؛ اما این نکته هم نتوانست مانع از حضور پر رنگ اهالی منطقه در پایگاه های انتقال خون برای یاری رساندن به این خانم شود.
استقبال از این فراخوان و تلاش برای پیوستن به صف اهدا کنندگان خون آنقدر زیاد بود که گفته می‌شود برخی از شهرهای مجاور هم در نیمه های شب خود را به بابل رساندند. اتفاق کم سابقه‌ای که به مدد ارتباطات گسترده و استفاده از شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای ارتباطی موبایلی رقم خورد تا برگ زرینی در نوع دوستی در این خطه به ثبت برسد.
مازندرانی ها در این زمینه پیشرو هستند
البته این موضوع برای اهالی دیاری که بسیار در خون دادن کوشا هستند و هوای بیماران دیارشان را در این خصوص دارند، طبیعی به نظر می‌رسد. این را می‌شود از سخنان دکتر اسماعیل پوریانی، مدیرکل انتقال خون استان مازندران که به خبرنگار «تابناک» می‌گوید: به لطف خدا و همراهی چشمگیر اهالی نوع دوست استان مازندران و همچنین همکاری اصحاب رسانه، خدا را شکر تقریبا دو سال است که مازندران در تأمین خون مورد نیاز به خودکفایی رسیده است که اگر این گونه نبود، برای تأمین نیاز بیماران و مراکز درمانی با مشکل مواجه می‌شدیم، به ویژه آنکه ما دومین مصرف کننده خون در کشور هستیم.
او میافزاید: در استان مازندران، بالغ بر 4500 بیمار خاص زندگی می‌کنند که حدود 100 هزار واحد خون، یعنی 60 درصد خون های اهدایی به مصرف ایشان می‌رسد. علاوه بر آن، چهار مرکز جراحی قلب باز در استان فعالیت می‌کنند و همچنین تردد و اسکان حدود 20 میلیون گردشگر در سال به استان، موجب شده که نرخ تصادفات و نیازمندی ها به خون بالا برود. با نوع دوستی مردم است که می‌توانیم از پس این تقاضا برآییم و به یکی از رسالت هایمان که تامین خون و فرآورده های خونی سالم است، عمل کنیم.
اما واقعیت ماجرای شب گذشته چیست؟
پوریانی که صبح امروز برای بررسی ماجرای خانم بیمار از ساری راهی بابل شده و با حضور در بیمارستان، در این باره توضیحاتی دریافت کرده، در تشریح ماجرا می‌گوید: این خانم به دلیل بیماری که داشته، زودتر از موعد به بیمارستان منتقل شده و به شیوه سزارین وضع حمل کرده است که در ادامه به دلیل ابتلای به بیماری، دچار اختلال انعقادی می‌شود و مجبور می‌شوند به بیمار خون و فراورده‌های خونی تزریق کنند.
وی میافزاید: بیمار حوالی ساعت چهار عصر به اتاق عمل منتقل شده و بعد به دلایل دیگر، برای بار دوم در ساعت 20:15 تا 21:35 راهی اتاق عمل و جراحی شده است و در این فاصله، فرآورده های مختلف خونی را دریافت نموده است. به این صورت که 7 واحد FFP [پلاسمای تازه منجمد]، 8 واحد پک سل [مجموعه گلبول قرمزمتراکم] و 7 واحد کرایو [کرایوپورپلاسما ((Cryo Poor Plasma] گرفته است که مجموعا 22 واحد می‌شود.
تزریق این تعداد فرآورده خونی به بیمار، انتقاد برانگیز است
مدیرکل انتقال خون استان در ادامه با تأکید بر اینکه این میزان مصرف هیچ کمبودی در بانک خون فراهم نیاورده، در ادامه می‌گوید: علاوه بر اینها، از 11 شب تا 10 صبح هم بار دیگر 21 واحد محصول به بیمار تزریق شده است؛ یعنی بیمار 43 واحد محصول از ساعت چهار عصر روز گذشته تا صبح امروز دریافت کرده که احتمالا در دنیا کم سابقه است و اهل فن را شگفت زده خواهد کرد. بنده هم شخصا به مصرف این تعداد محصول برای یک بیمار انتقاد دارم، چون در هیچ کجا این گونه نیست، زیرا تزریق این تعداد محصول به بیمار به دلیل اینکه سیستم ایمنی بدن واکنش نشان می‌دهد، ممکن است مشکلاتی به همراه داشته باشد.
پوریانی با تأکید بر اینکه در کشورهای پیشرفته به این سمت حرکت می‌کنند که مشکلات انعقادی را نه با تزریق فوری خون، که با استفاده از فاکتور و دارو اصلاح نمایند، میافزاید: چه خوب است که بیمارستان ها و کادر درمانی و به طور کل، نظام درمانی کشور در این باره تخصصی تر عمل کرده و تزریق خون را نخستین راهکار در چنین مواقعی ندانند.
چرا برای دریافت خون فراخوان دادند؟
مدیرکل انتقال خون استان مازندران در پاسخ به این پرسش می‌گوید: ظاهرا پزشک بیمار درخواست «خون گرم» می‌کند و به این دلیل همراهان تصمیم می‌گیرند فراخوان دهند وگرنه کمبودی وجود نداشته است. به هر حال با استقبال مردم از این فراخوان، عده ای مقابل پایگاه انتقال خون صف می‌کشند تا خون اهدا کنند. البته فرایند توزیع خون 24 ساعته است و تعطیلی ندارد، ولی چون دریافت خون امر رایجی نیست، انتظار دریافت خون در نیمه شب نمی‌رفت و صف شکل گرفت.
وی میافزاید: در تمامی مراکز درمانی بانک خون هایی وجود دارند. بر اساس نیازهای اعلام شده و پیش بینی ها، ذخایری از خون و فرآورده های خونی در آنها نگهداری می‌شود. به این صورت که به اندازه نیاز یک هفته خون و فرآورده های خونی را در بانک خون نگهداری می‌کنیم که البته با توجه به موج سرمایی که در راه بود و نگرانی از وقوع حوادث غیر مترقبه، هفته گذشته تصمیم بر افزایش ذخایر بانک های خون استان گرفتیم و آنها را به حدود 9 روز ذخیره رساندیم تا مشکلی پیش نیاید. با وجود این، باز هم امروز که قصد بازدید از بابل و بررسی مورد اورژانسی شب گذشته را داشتم، به همراه خودم مقادیر دیگری فرآورده های خونی برای اطمینان بیشتر و تجدید ذخیره های شهر آوردم.
بیش از 100 واحد دیگر هم خون لازم باشد، هیچ مشکلی نداریم
پوریانی با اشاره به اینکه علاوه بر کادر درمانی، بر بالین بیمار حاضر شده و با خانواده هم گفت‌وگو داشته، می‌گوید: خدا را شکر وضعیت بیمار از دیشب بهتر شده است و امیدواریم این روند بهبودی به سرعت ادامه پیدا کند. باید اطمینان دهیم که نه تنها کمبودی وجود ندارد، بلکه ذخایر بانک خون استان بیش از استاندارد کشوری است. علاوه بر آن، مکانیزم دریافت خون در کشورمان به گونه‌ای است که در صورت نیاز به اهدا کنندگان، از طریق پیامک به ایشان فراخوان می‌دهیم و همواره بانک خون های شهرهای مجاور، به عنوان پشتیبان هم عمل می‌کنند.
وی در ادامه میافزاید: از همه این موارد مهم تر آن است که ما بخشی از شبکه خون رسانی کشور هستیم و در صورت نیاز به استان های همجوار مراجعه می‌کنیم؛ بنابراین، اگر برای درمان همین بیمار بیش از واحد دیگر خون هم لازم باشد، نه تنها مشکلی نداریم، که وظیفه داریم تأمین نماییم و هیچ مشکلی وجود ندارد.
تجهیزات روز دنیا را در اختیار داریم
مدیرکل انتقال خون استان مازندران در ادامه از تجهیز سازمان انتقال خون به تکنیک های روز دنیا اشاره کرده و می‌گوید: به کمک دستگاه «پلاکت فرزیس» که همگام با دانش روز دنیا خریداری شده و استان مازندران هم به آن تجهیز شده است، هرچند جز وظایف انتقال خون نیست، قادریم با دریافت پلاکت از یک اهدا کننده، به ميزان شش تا هشت برابر روش اهداي خون عادی، پلاكت تهيه کنیم. علاوه بر این، به «اشعه گاما سل» مجهز شده‌ایم که با کمک آن می‌توانیم خون بیماران پیوندی را در معرض اشعه قرار داده و احتمال پس زدن پیوند را کاهش دهیم. بر این اساس است که از متخصصان و جراحان هم انتظار داریم با علم روز پیش بروند.
وی در پایان می‌گوید: امیدواریم به آنجا برسیم که اگر فردی مبتلا به آنمی قرار است جراحی شود، پیش از آن که کمبود خون وی را اصلاح کنند یا حتی تلاش شود به سمتی برویم که به مانند کشورهای اروپایی و آمریکایی از خون همان فرد در اتاق عمل بهره برده شود. در سازمان انتقال خون تلاش ما بر این امر استوار است و به همین دلیل است که رتبه نخست را در زمینه انتقال خون در منطقه به دست آورده‌ایم.
