ظهور گروه های نوین تروریستی از پسِ بی ثباتی های سیاسی و ناآرامی های منطقه یی سرآغاز ایجاد الگوی نوینی از کنشگری خشونت آمیز و تروریستی بود که اینبار نه به شکلی پنهان و در مناطق دور از دسترس دولت ها بلکه در عرصه یی گسترده از قلمروی حاکمیت ملی کشورهای منطقه تسری یافت. از این رو، نه فقط امنیت شهروندان و دولتمردان بلکه موجودیت واحدهای ملی و دولت های منطقه هدف تهدید مستقیم گروه های نوظهور تروریستی همچون «داعش»، «جبهه ی النصره»، «احرار شام» و ... قرار گرفت. این پدیده ی نوین افزون بر تاثیرگذاری بر کشورهای پیرامون دایره ی بحران، حساسیت بسیاری از دولت های غربی دور اما متاثر از بحران های خاورمیانه را نیز برانگیخت و سبب افزایش نگرانی های سیاسی- امنیتی برای دولت هایی شد که سال ها با بی تفاوتی یا حتی حمایتی تلویحی شاهد گسترش گروه های تروریستی در کشورهای سوریه و عراق بودند تا شاید از این طریق به اهداف خاورمیانه یی خود دست یابند. افزایش نگرانی ها از گسترش تروریسم زمینه ساز رخدادهایی چون حمله ی هوایی فرانسوی ها به مواضع داعش در سوریه طی روزهای اخیر بود. مهمتر از این رخداد، ورود عملی روسیه به صحنه ی مبارزه با تروریسم در سوریه بود که به دلیل نقش بسیار مهم مسکو در عرصه ی بحران سوریه بسیار قابل تامل می نماید. جنگنده های روسی برای نخستین بار روز چهارشنبه هشتم مهرماه در آسمان سوریه دست به عملیات نظامی زدند و مواضع و پایگاه های تروریست ها در سه استان «لاذقیه»، «حماه» و «حمص» را هدف حمله قرار دادند؛ رخدادی که از منظر پیش زمینه های سیاسی و پیامدهای میدانی در عرصه ی بحران سوریه قابل بررسی است. روسیه در قامت یک بازیگر مهم جهانی، در صحنه ی تحولات سوریه تاکنون تلاش کرده ضمن حمایت تمام قد از دولت «بشار اسد» زمینه های گفت وگوی سیاسی دولت و مخالفان را در سوریه را پدید آورد. مسکو طی هفته های گذشته با هدف جلوگیری از پیشروی تروریست ها و پشتیبانی از دولت قانونی سوریه به دنبال زمینه سازی حضور در صحنه ی عملیاتی-رزمی این کشور بوده است. «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه روز ششم مهر در هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام کرد که روسیه همواره با تروریسم جنگیده است و امروز هم در این راه به سوریه و عراق کمک می کند. پوتین با اعلام پشتیبانی از دولت اسد تاکید کرد که هیچکس به جز نیروهای دولت سوریه به طور واقعی و جدی با تروریسم مشغول جنگ و مبارزه نیست. پیش از آن، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه ی روسیه در نشست های مشترکی درباره ی بحران سوریه با وزیران امور خارجه ی عربستان و آمریکا شرکت کرده بود. نشست سه جانبه ی «دوحه» با حضور عربستان، آمریکا و روسیه نیز در این چارچوب برگزار شد. به طور موازی با این پویش های سیاسی و دیپلماتیک به ویژه رایزنی روس ها و آمریکایی ها، مسکو دستورکار اقدام موثر نظامی علیه تروریست های سوریه را دنبال کرده است. البته این اقدام نظامی به دنبال درخواست کمک دمشق از کرمیلن برای مقابله با تروریست ها صورت گرفت. دولت سوریه روز چهارشنبه تایید کرد که اسد در نامه یی به پوتین درخواست دریافت کمک نظامی از این کشور را مطرح کرده است. به گفته ی آگاهان تحولات نظامی، ارسال تجهیزات نظامی روسیه از طریق دریای سیاه به بندر «طرطوس» در سوریه از مدت ها پیش بطور جدی آغاز و پیگیری شده است. در این زمینه به نظر می رسد عملیات روس ها از یک الگوی مشخص و منطقی نظامی پیروی می کند که این الگو شامل دستورکارهایی چون حفظ پایگاه ی هوایی لاذقیه و بهبود امکانات آن، ایجاد سامانه های دفاعی علیه حمله های هوایی احتمالی و ارسال جنگنده به این پایگاه بوده است. به گزارش برخی رسانه ها، هواپیماهای باری غول پیکر «آنتونوف» روسی طی ده ها پرواز اقدام به حمل تجهیزات به این پایگاه کرده اند. بنا بر این گزارش ها، تا سه شنبه ی گذشته، روس ها 28 جنگنده شامل 12 سوخو 24، 12 سوخو 25 و 4 سوخو 30 و همچنین 2 نوع پهپاد و 20 فروند بالگرد در پایگاه لاذقیه مستقر کرده اند. نیروهای روسی پیش از این در پایگاه دریایی بندر طرطوس در غرب سوریه مستقر شده بودند. این تحولات و حضور نظامی روسیه درسوریه در حالی رقم می خورد که آمریکا و متحدان غربی و منطقه یی آن سرگرم بررسی ایجاد منطقه ی پرواز ممنوع بر فراز خاک سوریه به بهانه ی اسکان آوارگان سوری بودند. در مورد چرایی حضور نظامی روسیه در سوریه در وضعیت کنونی باید گفت به نظر می رسد دولت پوتین به این نتیجه رسیده است که پشتیبانی از دولت قانونی سوریه درگروی مبارزه با داعش و تروریسم در منطقه خواهد بود. همچنین گسترش داعش خود چالشی جدی برای مسکو به شمار می رود که سال ها است با تهدید تروریسم رو به رو است. در سطحی کلانتر، دولت روسیه به این نتیجه رسیده است مسکو می تواند از طریق اقدام جدی در سوریه و زیر سایه ی کنشگری مشروعی چون مبارزه با تروریسم، البته با هماهنگی های کلی با غرب و بدون برانگیختن نگرانی جدی اروپا و آمریکا اعتبار و نفوذ سیاسی خود را احیا کند. از این رو، مقام های روسی به طور عملی پا به عرصه ی اقدام جدی نظامی در سوریه نهاده اند. به باور ناظران، حضور نظامی روسیه در صحنه ی عملیاتی سوریه پیامدهایی چندگانه و چند سطحی را به همراه داشته و خواهد داشت. نخستین پیامد، تقویت نیروهای سوری در صحنه ی عملیاتی- رزمی مبارزه با تروریسم است. دومین پیامد تغییر نگرش های سیاسی آمریکا و ائتلاف غربی نسبت به بحران سوریه است که این موضوع ناشی از شکست راهبردهای پیشین غرب در موضوع بحران سوریه است. آنچه طی روزها و هفته های گذشته از زبان مقام سیاسی در آمریکا و دیگر کشورهای غربی شنیده شده نشان دهنده ی ایجاد فضایی نو در مبارزه با گروه های تروریستی در همکاری با روسیه و ایران است. در این پیوند، «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا در سخنرانی خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در زمینه ی بحران سوریه ضمن اعتراف به شکست غرب در حل بحران سوریه تصریح کرد آماده ایم درباره ی سوریه با ایران و روسیه همکاری کنیم. نظیر این موضع گیری ها را می توان در سخنان اخیر مقام های انگلیس و فرانسه نیز دریافت. در این فضا مسکو تلاش می کند با تاثیرگذاری بیشینه بر حوزه های سیاسی و دیپلماتیک، یک ائتلاف و همکاری بین المللی را به شکل گفت و گوهای سیاسی برای مبارزه با تروریسم و افراطی گری در منطقه ی خاورمیانه شکل دهد. گفت وگوی پوتین با اوباما در حاشیه ی نشست مجمع عمومی سازمان ملل و رایزنی مقام های روسی با کشورهای تاثیرگذار در بحران روسیه را می توان در این چارچوب مورد ارزیابی قرار داد. به شکل همزمان، عملیات نظامی روسیه تکمیل کننده ی تلاش های دیپلماتیک مسکو برای تقویت مواضع این کشور در همکاری با قدرت های منطقه یی نظیر ایران است تا در نهایت راهکاری سیاسی برای برون رفت از بحران سوریه رخ بنماید.