«خودرو نمی خریم، تا ورشکست نشده اید قیمت ها را کاهش دهید و کیفیت را بالا ببرید»؛ این روزها، این جمله و هزاران نظرِ مشابه را می توان در فضاهای مختلف از جمله شبکه های اجتماعی گرفته تا کف بازار دید و شنید؛ حرکتی اجتماعی که در اعتراض به پایین بودن کیفیت و بالابودن قیمت خودروهای داخلی در قالب کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» شکل گرفته است. ابعاد روانی توافق هسته یی یک گام جلوتر از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رفع تحریم های اقتصادی آثار خود را نشان داده است؛ کاهش قیمت ها نخستین انتظار جامعه از توافق هسته یی است و به همین دلیل، با وجود اینکه هنوز شرایط خرید و فروش در بازار خودرو تغییر نکرده است، مردم برای خرید خودرو فعلا دست نگه داشته اند. برخی ها رکود بیش از پیش بازار خودروهای صفر و کارکرده را حاصل فعالیت کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» می دانند اما واقعیت این است که جامعه منتظر مانده است تا پای خودروسازان خارجی به ایران باز شود، قطعات باکیفیت وارد کشور شود، کیفیت خودروهای ساخت داخل افزایش پیدا کند و بالاخره قیمت خودروهای داخلی کاهش پیدا کند. به بهانه قهر مردم با خودروسازان داخلی، به نکاتی که جامعه ما سالها با آن دست و پنجه نرم کرده و امروز خود را در قالب کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» نشان داده است، می پردازیم: 1- خودروسازان باید قبول کنند که در بازار انحصاری که در اختیارشان گذاشته شده، تولیداتشان هم بی کیفیت و هم گران قیمت است؛ بنابراین اگر مردم مدتی از خرید این خودروها امتناع کردند، نباید «توهم توطئه» داشته باشند و قهر مردم را توطئه ی چین و ماچین بدانند؛ بلکه باید به انتقاد مردم احترام بگذارند و برای بهبود وضعیت گام بردارند. 2- خودروسازان نباید فراموش کنند که مردم همواره در دهه های اخیر هزینه های گزافی را برای خودروهایی که به اندازه پولشان ارزش ندارد، متحمل شده اند تا از خودروسازی های داخلی حمایت کنند. در این سالها امید داشتند که بعد از این حمایت ها، از خودروهای باکیفیت و مناسب برخوردار شوند نه اینکه به اسم حمایت از تولید داخل مورد اجحاف قرار گیرند. 3- بالا بودن قیمت تمام شده خودروهای داخلی منجر به گرانی قیمت خودروهای داخلی در مقایسه با خودروهای خارجی شده است. بالا بودن قیمت تمام شده، مانعی جدی در مسیر رشد و پیشرفت این صنعت و نیز نارضایتی مشتریان است؛ همان مشکلی که در حوزه های مختلف اقتصادی نیز شاهد آن هستیم. گران بودن خودروهای داخلی حاصل بهره وری پایین و هزینه های سربارِ فراوان از جمله نیروی انسانی مازاد، زیان انباشته و هزینه های نامتعارف جانبی است. بنابراین، مصرف کننده در عمل تنها هزینه های واقعی قطعات و ساخت خودرو را پرداخت نمی کند، بلکه به اجبار هزینه بهره وری پایین، نیروی انسانی مازاد و هزینه مدیریت نامناسب در مجموعه های خودروساز را نیز متحمل می شود. 4- مصرف کننده یی که به دلیل تعرفه های وارداتی دستش از خودروهای باکیفیت خارجی کوتاه است و ده ها میلیون تومان بابت خودروی صفرکیلومتر داخلی پرداخت کرده است، نباید از همان روز اول تحویل خودرو درگیر تعمیرگاه و نمایندگی های خدمات پس از فروش باشد. 5- خدمات پس از فروش نیز مساله دیگری است که وظیفه خودروساز است و در قرارداد فروش بر آن تاکید شد اما پس از فروش، فراموش یا دست کم مورد بی توجهی قرار می گیرد؛ مصرف کنندگان خودروهای داخلی در استفاده از خدمات پس از فروش با مسایلی از جمله کمبود یا نبود قطعات یدکی و قصه «امداد قطعات»، زمان بر بودن ارایه خدمات پس از فروش، کیفیت پایین خدمات و تعمیرات و همچنین دریافت هزینه بالا برای خدمات و قطعات روبرو می شوند. به هر حال، با حصول توافق هسته یی و باز شدن راه برای احیای روابط اقتصادی بنگاه های اقتصادی داخلی با شرکت های بین المللی، مردم انتظار دارند بجای بهانه هایی برای افزایش قیمت، اخبار ارتقای کیفیت و کاهش قیمت را از خودروسازان داخلی بشنوند و در صورتی که این امر محقق نشود، لاجرم خودروسازان باید منتظر رکود در بازار خودرو و در نهایت قهر مردم باشند؛ آنچه امروز در قالب کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» ظهور و بروز پیدا کرده است.