رویکرد معماری ارگانیک بر اساس نگاهی دوباره به محیط طبیعی و بازگشت به عناصر و بافت های اصیل و بی آلایشی است که در دل طبیعتِ بدون انسان وجود داشته؛ در این حیطه، فضای داخلی ، دکوراسیون و ساختار بنایی که به دست انسان و برای زندگی او ساخته می شود در هماهنگی نمادین با طبیعت و مجذوب نمادهای اصیل آن شکل می گیرد. در طراحی ارگانیک گوشه های تیز و قائم و خطوط صاف طولانی دیده نمی شود و بیشتر خطوط، منحنی و پیچیده و زاویه ها، منحنی های حسی و نرمی هستند که ظاهرا چنین به نظر می رسد که از قواعد هندسی خاصی پیروی نمی کنند. گویا خانه بدون نقشه و با تکیه بر ذوق ذاتی و غریزی انسان ساخته شده است.

 طرح های ارگانیک اولین بار در دوران باروک ایتالیا توسط فرانچسکو بورومینی اجرا شد. پس از آن در جنبش آرنووُ و آثار معمار فرانسوی، هکتور گیمار، و بالاخره در پایان مدرنیزم توسط آلوار آلتو دوباره ظاهر شد.

آخرین اجرای طراحی ارگانیک فضاها در طراحی دکوراسیون داخلی در اوایل قرن بیست و یکم بود و به عنوان سبک غالب در آن دوران شناخته شد. سال ها بعد، ابزارهای کامپیوتری و نرم افزارهای معماری و طراحی صنعتی که در اواسط دهه ی نود در دسترس بودند، بسیار مفید واقع شدند. نام فرانک اُ. گِه­ ری به عنوان اولین کسی که از تکنولوژی های کامپیوتری به صورت گسترده در معماری مکان های عمومی (طراحی ساختمان موزه ی هنر فردریک.آر.ؤایسمن برای دانشگاه مینه سوتا در سال 1993) بهره برد، در میان هنرمندان معمار شناخته شده است. پس از آن به تدریج از تکنولوژی های کامپیوتری به عنوان ابزاری برای طراحی ساختمان ها و بناهای مسکونی نیز استفاده شد.

سطوح منحنی غالب  در نشیمن خانه­ ی n ، اثر هیتوشی آبِه که در سال 2000 در توکیوی ژاپن ساخته شد، بیشتر نشان از کوچک شدن و محدودیت تحمیل شده از طرف محیط دارد تا اینکه بخواهد پاسخی به ویژگیهای طبیعی بستری باشد که در آن قرار گرفته است. این خانه برای زوجی طراحی شد که مایل بودند برای خودشان و هر یک از فرزندان، اتاقی بادکوراسیون داخلی و حریم خصوصی جداگانه ای داشته باشند. دکوراسیون منزل با نشیمن رویایی در زیر سقفی کمانی قرار گرفته است که یک جفت پنجره ی سقفی دارد و خطوط آبشاری سقف با وجود پلکان سرسرا، شاعرانگی لطیفی پیدا کرده است.

فن آوری دیجیتال و استفاده از برنامه ها و ابزارهای کامپیوتری معماری نظیر اتوکد و 3d max روند طراحی و ساخت فضاهای پیچیده و خاص را بسیار آسان کرده است. تب فراگیر شدن این موضوع تا به آن حد بود که حتی افرادی با اندکی تخصص، دانش و ذوق هنری و معماری، در صدد یادگیری این نرم افزارها بر آمدند. در این میان کم نبودند کسانی که با ذوق و پشتکار، و البته مشاوره با معماران ماهر، اقدام به ساخت یا بازسازی ساختمان کردند. از اواخر قرن بیستم به بعد بر تعداد خانه های دست ساز و طرح های منحصر به فرد افزوده شد. انبوه برنامه های مختلف کامپیوتری این امکان را فراهم کردند که فرمهایی که پیشتر به آسانی نمی شد با دست طراحی کرد یا توضیح داد، به راحتی تصویر شوند. اجرا توسط افرادی با شناخت تجربی باعث شد تا دوباره مهارت و هنرهای دستی اهمیت پیدا کند و خانه های مقاومی ساخته شدند که با محیط پیرامون خود سازگار بودند.

در مقالات بعدی به بررسی نمونه های موجود از معماری ارگانیک خواهیم پرداخت.