برجام و مذاکرات هسته ای، از امور اختلافی بین صاحب نظران و کارشناسان مختلف کشور است و موافقان و مخالفان و منتقدان، هر کدام، از زاویه نگاه خود به نقد و بررسی آن می پردازند. برجام، مساله ای نیست که همه کارشناسان به طور قاطع از آن حمایت کنند و آن را صد در صد مطابق خواست ایران و یا پیروزی صددرصدی ایران بدانند.
نکته دیگر اینکه درخصوص مذاکرات هسته ای و برجام باید منصفانه قضاوت کرد و با توجه به شرایط و مقتضیات زمانی و با نگاهی جامع و به دور از شعارهای جنجالی و اظهار نظر های مهیج و شتابزده و غیرواقعی، به بررسی همه جوانب آن پرداخت. حقیقت آن است که جمهوری اسلامی با تلاش شبانه روزی مذاکره کنندگان خود، امتیازاتی را داده و امتیازاتی را هم به دست آورده. به عبارت بهتر، نه باید آنرا شکست کامل جمهوری اسلامی در عرصه بین الملل دانست و نه پیروزی قاطع و تاریخی. برجام نهایت تلاش تیم مذاکره کننده ما با قدرت های جهانی بود و طرف ایرانی به بخش هایی از خواسته های به حق ملت ایران رسیدند. پس فتح الفتوح دانستن آن، یک دروغ بزرگ است.
با این حال، اظهارات گهگاه برخی سیاسیون از جمله شخص رییس جمهور درباره برجام، این سوال را مطرح می کند که آیا این افراد، از جمله شخص آقای روحانی با آن سابقه حضور در عرصه های مدیریتی کشور، حقیقتا از این مساله آگاه نیستند؟ ایشان واقعا برجام را پیروزی شگفت و قاطع ایران بر کشورهای غربی می دانند؟!
اگرچه پیش از این بارها شاهد اظهار نظرهای مختلف رییس جمهور در خصوص مذاکرات هسته ای، لغو تحریم ها و برجام بوده ایم، اما اظهارات اخیر ایشان در مجمع سالانه بانک مرکزی عجیب تر از همیشه بود. وی در این سخنرانی، برای اثبات پیروزی قاطع ایران بر کشورهای غربی، حتی به ادعاهای مضحک نتانیاهو هم استناد کرده و گفته است: «حتی یک کشور و یک صاحبنظر هم نگفت که ایران در این مذاکرات سرش کلاه رفته است. حتی آن رژیم منفور که علیه ما کار می کند می گوید که ایران سر ۱+۵ را کلاه گذاشته است! حتی کسانی که در آمریکا مخالف این توافق بودند نیز معتقدند ایران در این توافق سر ۱+۵ را کلاه گذاشته است!»
حال باید از آقای روحانی پرسید که آیا در این مدت، ایشان واقعا حتی یک اظهار نظر کارشناسی هم در نقد برجام و مذاکرات هسته ای ندیده و نشنیده و نخوانده اند؟! حقیقتا حتی یک صاحب نظر هم در این خصوص حرفی نزده است؟ یعنی معیار پیروزی یا شکست ما در مذاکرات، ادعاهای نتانیاهو است که در سال های اخیر با کارتون هایش به مضحکه خاص و عام تبدیل شده است؟!
این اظهارات عجیب آقای روحانی درحالی مطرح می شود که در این مدت، صاحب نظران مختلفی در نقد مذاکرات و برجام، اظهار نظر کرده و به برخی اشتباهات و یا امتیازات و هزینه های سنگین ایران در این مذاکرات اشاره کرده اند. اما متاسفانه آقای روحانی و تیم همراه او، با یک کاسه کردن همه منتقدان و متهم کردن همه آنها، به راحتی از کنار همه انتقادهای به حق صاحب نظران گذشتند و اکنون مدعی پیروزی کامل ایران و حتی کلاه گذاشتن بر سر آمریکا هستند!
سخنان آقای روحانی درخصوص مذاکرات و این ادعا که همه صاحبنظران این پیروزی قاطع را قبول دارند، در حالی مطرح می شود که رهبر معظم انقلاب در پاسخ به نامه وی درباره برجام، همگان را به پرهیز از غلو درباره سرنوشت مذاکرات دعوت کرده بودند. رهبرانقلاب فرموده بودند: «در تبلیغات توجه شود که در برابر آنچه در این معامله به دست آمده، هزینه‌های سنگینی پرداخت شده است. نوشته‌ها و گفته‌هائی که سعی می‌کنند این حقیقت را نادیده گرفته و خود را ممنون طرف غربی وانمود کنند با افکار عمومی ملت، صادقانه رفتار نمی‌کنند»
آیا هم اکنون رییس جمهور محترم به این تذکر رهبری عمل کرده اند؟ آیا ایشان به هزینه های سنگینی که در مذاکرات از سوی ایران پرداخت شده، اشاره ای کرده و می کنند یا اینکه تنها به پیروزی های ایران اشاره می کنند؟ آن هم با این حجم از غلو که به زعم ایشان حتی یک کشور و یک صاحبنظر هم نگفته که ایران در این مذاکرات سرش کلاه رفته است! آیا این شیوه بیان درخصوص مذاکرات هسته ای، رفتاری صادقانه است؟
البته این تنها بخشی از اظهارات عجیب رییس جمهور درخصوص مذاکرات هسته ای بود. وی مجددا با گره زدن حل مشکلات اقتصادی کشور و مردم به رفع تحریم ها، این نصیحت رهبر انقلاب را نادیده گرفتند که «به همه‌ی مسئولان دولتی تذکر داده شود که حلّ مشکلات اقتصادی کشور در گرو تلاش بی‌وقفه و خردمندانه در همه‌ی بخش‌ها در جهت اقتصاد مقاومتی است و رفع تحریم‌ها به تنهائی برای گشایش در اقتصاد کشور و معیشت مردم کافی نیست»
با این حال، این اظهارات شتابزده، گاهی به ضد خود تبدیل می شوند. اگر به قول آقای روحانی اثرات تحریم ها بر اقتصاد ایران و زندگی جاری مردم، تا این حد بوده که نزدیک بود ما را به پنجاه سال پیش ببرد، پس لابد حالا رفع تحریم ها باید مشکلات ما را حل کند. اما جالب اینکه آقای روحانی گاهی متوجه تبعات ادعاهای خود نیست. مخصوصا وقتی که در برابر انتظار و توقع به حق مردم درخصوص بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی بعد از رفع تحریم ها می گوید: «می‌گویند با برجام، دولت برای ملت رفاه بیاورد، مگر ما برجام را آورده‌ایم؟ ما خادم مردم هستیم، برجام را خدا آورد»
به هرحال این رفتار شتاب زده و غیرصادقانه با سرنوشت برجام، جای نگرانی دارد و مسئولان دولتی حتی در بالاترین رده آن، عمدا یا سهوا دارند واقعیات موجود را نفی می کنند و به نصایح و تذکرات رهبری دراین خصوص نیز توجه کافی ندارند. شکی نیست که دوره این قبیل شعارها و ادعاها تمام می شود و مردم و صاحب نظران کشور، منتظر تغییر و تحول در جامعه هستند. همچنین با گذشت زمان، بسیاری از واقعیات پشت پرده درخصوص هزینه های سنگینی که ایران در مذاکرات پرداخته، افشا می شوند. آن وقت همگان این سوال را از آقای روحانی می پرسند که چگونه ما بر سر آمریکایی ها کلاه گذاشتیم و بازی «برد برد» را سه دو به نفع خودمان تمام کرده ایم؟!
کاش آقای روحانی اظهاراتش را متناسب با واقعیات موجود بیان می کرد. منصفانه این بود که دولت و رییس جمهور محترم، به همان پنج بند و تذکر رهبر انقلاب در خصوص سرانجام مذاکرات هسته‌ای توجه می کردند و تا این حد به واقعیات سازی روی نمی آوردند!
