هنگامي که به طراحي نور و روشنايي در يک مکان و فضاي خاص ميانديشيد، به نکات زير توجه داشته باشيد:
فعاليتها: در اتاق چه کارهايي انجام خواهد شد و اين کارها در چه بخشهايي از اتاق انجام ميشوند؟
نقاط قوت: چه ويژگيهايي در اتاق بايد مورد تاکيد قرار بگيرند؟ ويژگيهاي خوب معماري، همانند طاقچهها يا سقف بسيار خوش ساخت، بايد از نورپردازي مناسبي برخوردار باشند تا بهخوبي نمايش داده شوند.
نقاط ضعف: چه ويژگيهايي بايد پنهان شوند؟ نواقصي مانند تزيينات معماري نامناسب يا ديوارهايي که بد گچکاري شدهاند نبايد مورد تاکيد قرار بگيرند.
محيط: چه فضايي خواسته شده است؟ فضايي نمايشي يا آرامش بخش؟ تجاري يا شاد و درخشان؟ اين انتخاب، تراکم و چيدمان منابع نوري را در اتاق تعيين ميکند.
تعادل: آيا کل اتاق بايد نور داشته باشد يا مجموعهاي از نورها و سايهها مورد نياز است؟ اگر گزينه دوم صحيح است مطمئن شويد که مجموعه نورها و سايهها در تعادل با يکديگرند و از کارآيي اتاق نميکاهند.
انعطافپذيري: براي تطبيق فعاليتهاي مختلف در اتاق، اطمينان حاصل کنيد که سطح کلي نوردهي کافي است و از منابع نوري غير ثابت استفاده کنيد تا در صورت نياز امکان جابه جايي آنها وجود داشته باشد.
سبک دکور: از منابع نوري مطابق با سبک و سياق آرايهاي اتاق استفاده کنيد. اگر منابع نوري بسياري عالي و تزييني باشد- مانند لوسترهاي تزييني و لامپهاي دستساز- ميتوان آن را در بخش اصلي اتاق قرار داد.
انتخاب ابزار مناسب:
وقتي از نوع نورپردازي مورد نياز يک اتاق آگاه شديد، ميتوانيد چراغها و ابزار مورد نياز را انتخاب کنيد. در اين بخش نيازي به محاسبات پيچيده نورپردازان حرفهاي نداريد و اندکي آشنايي با انواع لامپها و چراغها و پايههاي موجود به شما کمک خواهد کرد. کيفيت نوري، نما، ميزان استقامت و نوع نوري که هر يک از ابزار در اختيارتان ميگذارند را در نظر بگيريد. در ضمن به اين نکته توجه داشته باشيد که هيچ نوري نميتواند بهصورت تکي پاسخگوي همه نيازها و اهداف باشد.
در واقع، امکانات انتخاب در اين زمينه نامحدود است و چيزي به اسم انتخاب کاملاً صحيح وجود ندارد؛ اما ميتوان همه اين گزينهها را در سه دسته کلي عنوان شده تقسيم کرد. توجه داشته باشيد که در زمان نورپردازي يک فضا، بايد اغلب مجموعه ابزاري از يکي از اين گروهها را انتخاب کرد تا محيطي با نورپردازي متعادل و زيبا به دست آيد.
چراغهاي قابل جابه جايي
در اين نوع نورپردازي ميتوان از دامنه گستردهاي از چراغهاي سربالا تا آباژورهاي روميزي استفاده کرد. برخي اوقات اينگونه از چراغها، خود به نحوي يک اثر هنري محسوب ميشوند. جداي از اين امر ميتوان از آنها، بر حسب سبک و ويژگيهاي چراغ، براي هر گونه نورپردازي استفاده کرد. از چراغها و آباژورهاي سربالا ميتوان براي ايجاد نور محو استفاده کرد؛ در حالي که چراغهاي رو به پايين و آباژورهاي معمولي، اغلب سايه ايجاد ميکنند و همين امر آنها را براي ايجاد نور متمرکز و نور دقيقتر براي محل کار مناسب ميسازد. چراغهاي متحرک را ميتوان به سادگي جا به جا کرد و نصب آنها به ابزار و وسايل پيچيدهاي نياز ندارد، شما تنها بايد سيم چراغ را به پريز برق بزنيد.
چراغهاي سربالا را ميتوان در اتاقهايي با سقفهاي بلند استفاده کرد. اين نوع چراغها در چنين فضايي يک منبع نوري مناسب ايجاد ميکنند. با به کارگيري اين چراغها ميتوان از سقف به عنوان يک منبع منعکس کننده بزرگ براي ايجاد نوري پخش و محاط استفاده کرد. البته اين در صورتي است که سقف به رنگ سفيد يا رنگ روشن ديگري باشد، زيرا رنگهاي تيره نور را جذب ميکنند. بهطور کلي هر چه فاصله بين چراغ سربالا و سقف بيشتر باشد، نور گستردهتري ايجاد ميشود. زيبايي و تنوع لامپ به طراحي پايه و پوشش بستگي دارد، زيرا پايه و پوشش را ميتوان از انواع مواد و با فرمهاي متنوع ساخت و انواع تزيينات سبکهاي مختلف را در آنها بهکار برد.
پايههاي سقفي:
نوردهي از سقف يکي از روشهاي اصلي در نورپردازي اتاق است، و بسته به نوع جايگذاري منابع نوري و تراکم لامپها ميتوان از اين شيوه براي ايجاد نورپردازي پس زمينه (نورپردازي کلي) و يا نوردهي در محل کار و يا به شکل تاکيدي در يک اتاق استفاده کرد. روشهاي زيادي براي نصب پايههاي سقفي وجود دارد و بيشتر پايههاي سقفي از حبابهاي شفاف، حبابهاي منحني با طرح نوين يا حبابهايي با اشکال هندسي ساخته ميشوند که اغلب به سقف متصل و يا از آن آويزان ميشوند. آويزها از سقف يا بخش بالايي ديوار آويزان ميشوند و ميتوان بر طبق نوع نصب، از آنها براي نورپردازي کلي يا نورپردازي تاکيدي استفاده کرد. ميتوان براي توليد نوري پخش و يکسان، حباب را با مواد نيمه شفاف پوشاند تا شعاعهاي نور در تمام اتاق پخش شود و يا با ايجاد شکلي روي حباب، نور را به مسيري خاص هدايت کرد و نورپردازي تاکيدي ايجاد کرد. همچنين ميتوان آويزهاي کوچک را در نقاط مختلف سقف آويزان کرد و يا حتي چند آويز کوچک را در يک نقطه جمع کرد تا هم نور بيشتري ايجاد شود و هم ويژگي تزييني يا بصري بهتري به دست آيد. در اين روش، يا همه آويزها يک شکلاند و يا آويزهايي با رنگها و شکلها متنوع به کار برده ميشود.
پايههاي ديواري: ديوارها نيز همانند سقف سطوحي مهم و قابل استفاده براي نصب پايههاي مختلف هستند. پايهها و لامپهايي با طرح و سبکهاي بيشمار، از مدلهاي سنتي تا طرحهاي جديد و امروزي، براي نصب بر ديوارها طراحي شدهاند. برخي از آنها، مثل چراغهايي که حبابهاي گرد و يا توريهاي شفاف دارند، نوري گسترده توليد ميکنند و برخي ديگر براساس شکلشان به سمت بالا، پايين و يا نقطهاي نور ميدهند. روزگاري اينگونه چراغها شمعدانهاي تزيين شده قابل نصب به ديوار بودند، ولي اکنون اغلب آنها با لامپهاي الکتريکي روشن ميشوند.