چوب، یکی از بهترین و سودمندترین مواد خام در طبیعت است كه تاثیر بسزایی در پیشرفت ساخت و ساز داشته‌است.
چوب ابتدا ماده‌ای حیاتی برای ساخت ابزارهای اولیه، خانه و قایق برای حرکت در رودها بود. سپس، برای ساخت اکثر اشیاء و ابزارهای سودمندی که انسان قرنها برای پیشرفت زندگی خود به آنها متکی بود، به کار رفت و سرانجام به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و ابتدایی‌ترین مصالح ساختمانی موجود در طبیعت شناخته شد که بشر در طول تاریخ از آن بهره برده‌است. در واقع چوب تنها مصالح ساختمانی است که از منابع قابل تجدید به دست می‌آید و مصالح خوبی برای مناطق زلزله خیز به شمار می‌رود.
• برخی ویژگی‌ها چوب را به ماده‌ای بدون جایگزین برای استفاده در ساختمان‌سازی تبدیل کرده است:
1- قابلیت شکل‌پذیری و فرم‌گیری: چوب را می‌توان در حالت‌های گوناگون به راحتی فرم داد یا با ابزار و دستگاههای مختلف، شکل مورد نظر را بر روی آن ایجاد کرد. در سازه‌های بزرگ و پل‌ها، با استفاده از تخته‌های چند لایی می‌توان تیرهای گوناگون ایجاد کرد که نیازهای سازه‌ای را برطرف کند؛ همچنین در ساخت یک صندلی راحتی نیز می‌توان فرم مناسب برای استقرار بدن را ایجاد کرد.
2- ظرفیت حرارتی بالا: چوب دارای ظرفیت حرارتی بسیار بالایی است، بنابراین در برابر نور خورشید دمای سطح آن به راحتی بالا نمی‌رود. این خاصیت باعث می‌شود اعضای قطور چوبی در برابر آتش مقاومت زیادی داشته باشند به طوری که زمان زیادی طول می‌کشد تا قسمت‌های مرکزی آنها بسوزد. درهای ضد حریق چوبی، بر اساس همین خاصیت، بر درهای فلزی برتری یافته‌اند زیرا در زمان آتش‌سوزی زمان زیادی طول می‌کشد تا در چوبی به قدری داغ شود که دیگر قابل استفاده نباشد.
3- مقاومت حرارتی: براساس آنچه در بالا گفته شد، چوب مقاومت زیادی در برابر انتقال انرژی گرمایی دارد و می‌تواند به عنوان عایق مناسبی در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین چوب در مقابل تغییرات دمایی واکنش کمی داشته و تغییر طول آن بسیار ناچیز است؛ در حالی كه این موضوع در مورد فلزات و مواد پلاستیکی نتیجه‌ای کاملا متفاوت دارد.
4-آکوستیک: چوب خشک جاذب صداست و می‌تواند به عنوان عایق مناسب برای صدا در فضاهای گوناگون استفاده شود.
5- وزن مخصوص کم: چوب به عنوان مصالحی سبک در سازه ساختمان‌ها، می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه‌های ساخت، شرایط مربوط به آیین‌نامه‌های زلزله را رعایت کند. وزن هر مترمکعب چوب خشک بین 550 تا 850 کیلوگرم است. این كم‌وزنی همچنین باعث بالا رفتن سرعت و کاهش هزینه‌های ساخت می‌شود.
6- رنگ و بافت:
چوب دارای ظاهری زیباست كه اغلب دارای رنگ‌های آرامش‌بخش یا کلاسیک است و می‌توان از آن برای فضاهای مختلف استفاده كرد. به طوری که تنها نیاز به جلادهنده دارد و مانند سایر مصالح نیازمند پوشش رنگی نیست.
7- قابلیت بازیافت: قطعات چوبی به طور کامل قابل بازیافت هستند و هیچگونه ضایعاتی در طبیعت به جا نمی‌گذارند.
• چوب دارای معایبی نیز هست که روش‌های گوناگونی برای رفع آنها به کار می‌رود:
1-حمله آفات و حشرات: یکی از مشکلات اصلی چوب از قدیم، حمله آفات و حشرات به آن بوده که بسیار مخرب نیز هست. امروزه روش‌های مختلفی برای فرآوری و اشباع چوب وجود دارد که مانع از نفوذ حشرات در آن می‌شود. برخی از این روش‌ها در کارخانه‌های چوب‌بری استفاده می‌شود، مانند شناورسازی در مواد شیمیایی حاصل از قطران ذغال سنگ یا مواد مشابه. در کارهای ساختمانی و تزئینی، علاوه بر استفاده از چوب اشباع شده، از پوشش‌های گوناگون جهت افزایش مقاومت در برابر حشرات نیز استفاده می‌شود.
2- آتش‌سوزی: سطح چوب در برابر آتش و حرارت به راحتی می‌سوزد. هرچند مرکز چوب در امان است اما دود حاصل از این سوختن می‌تواند بسیار خطرساز باشد. امروزه روغن‌ها و رنگ‌های ضدآتش جهت پوشش سطوح گوناگون ساخته شده كه به راحتی قابل تهیه هستند. این پوشش‌ها مقاومت سطح چوب را در برابر حرارت تا چند ساعت زیاد می‌کند.
چوب و معماری پایدار
چوب به عنوان مصالحی مناسب در خدمت معماری پایدار قرار دارد. بناهای چوبی علاوه بر اینکه در زمان بهره‌برداری به علت کاهش مصرف سوخت، اثرات کمتری بر محیط زیست می‌گذارند، به راحتی قابل بازیافت بوده و ضایعاتی در طبیعت نخواهند داشت. قطعات ساختمان‌های چوبی تا 80 درصد قابل بازیافت و استفاده مجدد است.
سایر ضایعات ساختمان‌های چوبی نیز در ساخت کاغذ، تخته‌های فشرده و نئوپان استفاده می‌شود.
یادتان باشد، چوب از منبعی تجدیدپذیر تهیه می‌شود و این موضوع در مورد مصالحی چون سنگ و آهن صادق نیست. بنابراین به نظر می رسد چوب تنها ماده‌ای است که در آینده معماری و ساختمان‌سازی نقشی تعیین کننده خواهد داشت.
