شهر چیست؟
بسیار مشکل است که تعریف جامع از شهر پیدا کنیم. به هر صورت همگان معتقد هستند که شهر را نمى‌توان در مجموع ساختمان‌ها و تأسیسات آن خلاصه کرد، بلکه آنچه مهم است تجمع دائمى انبوه عظیمى از انسان‌ها در فضاى معینى است که به‌صورت یک مرکز زندگى اجتماعى بسیار پیچیده درآمده است.
مفهوم دهکده شهری در واقع در رد شهرسازی تک بعدی مدرنیستی (نوآورانه) به وجود آمد.
از آنجا که در شهر سازی نوآورانه فضاهای کار و تفریح و سکونت از یکدیگر تفکیک شده اند، محیطی سرد و بی روح بر این فضاها حاکم بوده و استفاده بیش از حد از اتومبیل نیز روابط انسانی را کاهش داده و آلودگی های زیست محیطی را نیز سبب می شود و در نتیجه منجر به کاهش پایداری در سکونتگاهها می گردد .

در حالی که ولیعهد انگلستان، دهکده شهری را به عنوان مکانی دارای مقیاس انسانی، صمیمیت، هویت و سرزندگی توصیف مینماید در این راستا وی، گروهی از معماران، طراحان و برنامه ریزان را گردهم آورده و گروهی تحت عنوان گروه دهکده شهری شکل می گیرد .
هد ف این گروه از مطالعاتشان به دست آوردن اصول حاکم بر محیط های انسانی و ارائه پیشنهادها و راهکارهایی برای چگونگی به کارگیری این اصول در توسعه های جدید بود.
برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

یافته های اعضای گروه دهکده شهری در سال ۱۹۹۲ در “گزارش دهکده شهری ۱” منتشر شد و در سال ۱۹۹۵ در گزارشی دیگر تحت عنوان “اقتصاد دهکدههای شهری ۲” موفقیت و زیست پذیری مفهوم دهکده شهری نشان داده شد و در سال ۱۹۹۷ نیز ویرایش دوم “گزارش دهکده شهری” به چاپ رسید.

دهکده های شهری:
به طرز کارامد و مؤثرتری از زمین استفاده میکنند و فشارهایی را که برای توسعه بر روی زمین های کشاورزی و فضاهای باز است ، کاهش می دهند .
آنها کیفیت هوای منطق های را با کاهش سفر با اتومبیل بهبود می دهند.

از منابعی مانند زمین و انرژی خیلی کار آمدتر و مؤثرتر نسبت به جاهایی که این منابع پراکنده اند ، استفاده میکنند.
دهکدههای شهری موفق قدرت جذب مردم را به سوی خود دارند و مکان های اجتماعی ، تفریحی و فرهنگی را فراهم می کنند و به همسایگان ، مناطق، ساکنان محلی و گردشگران خدمات می دهند . آنها میتوانند در مکان های شهری یا روستایی به وجود بیایند و میتوانند جمعیت کم یا زیادی داشته باشند.

ویژگی های دهکده شهری:
در گزارشی که در سال ۱۹۹۲ تحت عنوان گزارش دهکده شهری در انگلستان منتشر شد، ارکان اصلی نهضت به شرح زیر اعلام گردید:
توسعه فضای مناسب و توده کافی
محیطی پیاده مدار و جاذب عابر پیاده
اختلاط مناسب کاربری ها
وجود فرصت های اشتغال، معماری متنوع و پایدار
اختلاط بخش مسکونی
کاربری های اشتغال زا
امکان تامین نیازهای اساسی خرید
بهداشت و آموز
خود اتکایی نسبی

ویژگی های زیست محیطی:

خلق محیط زیستی سالم در دهکده های شهری با کاستن از سفرهای طولانی وکم کردن نیاز به وسیله نقلیه شخصی حمایت میگردد. پیاده روی و استفاده از دوچرخه نسبت به وسیله نقلیه شخصی اولویت داشته و در نتیجه آلودگی زیست محیطی کمتری تولید می شود . فناوری های جدید ساخت و استفاده از انرژی های نو، پاک و تجدید پذیر تا حد ممکن به کار گرفته شده است. تلفیق محیط های انسان ساخت با محیط طبیعی در اغلب فضاهای یک دهکده شهری به چشم می خورد . حداقل دخالت در محیط طبیعی در یک دهکده شهری صورت میگیرد. وجود فضاهای باز و سبز کافی تأثیر بسیاری بر ریز اقلیم داشته و کاهش آلودگی هوا را سبب می شود . کاهش مصرف سوخت و نیز بازیافت زباله و استفاده مجدد از آن از جمله مسائل مهم و قابل توجه در یک دهکده شهری است. تعادل بهینه بین طبیعت و منابع بر قرار می باشد.
ویژگی های اجتماعی:
برای این که پایداری در یک روستا یا هرگونه سکونتگاه دیگر، بتواند از ارزش و اعتبار لازم برخوردار باشد باید جنبه های اجتماعی را در برگیرد و به موازات توجه به مسائل زیست محیطی به مسائل اجتماعی و انسانی نیز توجه داشته باشد. عمده ویژگی های اجتماعی یک دهکده شهری به قرار زیر می باشد::
– جمعیتی حدود ۳ تا ۵ هزار نفر برای یک دهکده شهری پیشنهاد می شود.
– ایجاد و حمایت از محیط انسانی فعال و فضاهای ، جمعی زنده مدنظر است
– پیوندهای محکم اجتماعی برقراری تعاملات اجتماعی فراوان ساکنان از ویژگیهای یک دهکده شهری است.
– یک دهکده شهری در عین ارتباط با محلات پیرامون، جامعه ای است نسبتاً بسته با ویژگی ها و هویت خاص خود.
– حس تعلق به مکان زندگی در همه ساکنان وجود دارد.
– مشارکت ساکنان در فعالیت ها و فرایند های مختلف محلی دیده می شود. کیفیت زندگی بالا و در نهایت پایداری اجتماعی هدف اصلی ، یک دهکده شهری است.

ویژگیهای اقتصادی:
دهکده های شهری مکان هایی نسبتا خوداتکا بدین معنا که اکثریت، ساکنان در فاصلهای نزدیک به محل سکونت خود اشتغال دارند و برای تامین اغلب نیازهای روزانه و هفتگی خود نیاز به سفرهای طولانی به سایر محلات و روستاها ندارند. البته توجه به این نکته ضروری است که این خودکفایی نسبی است و نگریستن به یک دهکده شهری یا یک محله به عنوان واحدی کاملا خوداتکا نمی تواند منطقی باشد. «جین جیکوبز» فقدان خوداتکایی اجتماعی و اقتصادی کامل را طبیعی و ضروری میداند و تأکید بر در نظر گرفتن محلات و یا دهکده های شهری به مثابه یک کل را دارد .

منابع:
– جیکوبز ،جین. مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی . ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاط ونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۶٫
– پاکزاد، جهانشاه. مبانی نظری فرایند طراحی شهری . تهران : انتشارات شهیدی، ۱۳۸۵٫
– بحرینی ، حسین.مقایسه مفاهیم توسعه و توسعه پایدار ، مجموعه مقالات توسعه شهری پایدار گردآوری شده توسط بهناز . امین زاده ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۷۸
– پاپلی یزدی، محمدحسین و سناجردی، حسین. نظریه شهر و پیرامون، تهران : سازما ن مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی . دانشگاهها ، ۱۳۸۲٫
– مفیدی، سید مجید و یمانی، پریسا .دهکده شهری، الگویی، برای توسعه شهری پایدار. مجله آبادی، سال هجدهم، شماره ۶۰٫
– چپ من، دیوید .آفرینش محلات و مکان ها در محیط انسان ساخت .ترجمه شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۶٫
– طبیبیان، منوچهر. .شهر و معیارهای تحقق شهر پایدار به منظور کاهش پیامدهای زیست محیطی. مجموعه مقالات توسعه شهری پایدار گردآوری شده توسط بهناز امین زاده ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۷٫
– بحرینی،حسین و حاجی بنده ، مونا ،الگوی دهکده شهری رهیافتی کارامد در جهت تحقق پایداریسکونتگاه های روستایی ، مجله مسکن و روستا، سال سوم، شماره ۱۳۴، ۱۳۹۰٫
– لامپونیانی، ویتوریومانیاگولا، معماری و شهرسازی در قرن بیستم،ترجمه لادن اعتضادی،چاپ دوم،تهران:دانشگاه شهید بهشتی ،۱۳۸۶٫
– گیدیون ، زیگفرد، فضا،زمان، معماری ،ترجمه منوچهر مزینی ،چاپ ششم ، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی