مقدمه
حفظ، نگهداری و زندگی بخشی به پیشینه غنی به عنوان ثروت ملی و مبراثی گرانبها وظیفه ی خطیر بر دوش یکایک افراد جامعه گذاشته است.و مشارکت و همگامی کلیه اقشار را طلب میکند.لذا افرادی که به جایگاه آثار وابنیه پی برده بوده اند به عنوان پیشگامان امر مرمت با در نظر گرفتن کلیه ابعاد انسانی فرهنگی، مذهبی، اجتماعی به دفاع از آنها پرداخته اند و مبانی نظری مرمت و احیای ابنیه و بافت های قدیمی را تدوین کرده اند.
هدف ازاین تحقیق شناخت شهرگلپایگان وموقعیت قرارگیری ارگ تاریخی گوگد در این شهر وسپس طرح مرمت وتثبیت این بنا می باشد.
که در این پروژه قسمت های اسیب دیده بنا پس از مرمت ان که در سال های اخیر صورت گرفته را مورد بررسی قرار داده ایم و به دلیل محدودیت زمانی به بررسی مرمت قسمت های تخریب شده ایی که به تازگی رخ داده است پرداخته ایم.
در ۳۰۰ سال اخیر این بنا اسیب های فراوانی دیده وموجب متروک ماندن این بنا شده است.که درسال ۱۳۷۶ مورد بازسازی وتعمیر قرار گرفته است.
این ارگ تاریخی درشهر گوگد در فاصله ۱۵ کیلومتری از شهر گلپایگان قرار گرفته است.
برای دانلود ، مشاهده برخی اسلایدها و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…..
بخشی از مطالب:
فصل اول: معرفی و شناخت بنا
۱_معرفی گلپایگان
گلپایگان در نزدیکی شهراصفهان در مسیر قدیم جاده ابریشم در دامنه الوند که کوههای الیگودرز بختیاری وکوه شیخ احمد ان را احاطه کرده است.ضمن اینکه در اخرین نقطه از اصفهان ومابین استان مرکزی قرار گرفته است.از شمال به محلات از جنوب به خوانسار از شرق به میمه و از غرب به الیگودرز منتهی میشود.
این شهر جزء شهرهای غربی اصفهان بوده وفاصله ان تا این استان ۱۹۰ کیلومتر است.۱
۳_بررسی موقعیت جغرافیایی گلپایگان
این شهرستان در بین ۳۳ درجه عرض جغرافیا و۵۵ درجه طول شرقی نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.ارتفاع این شهرستان از سطح دریا ۱۵۲۵ متر است.با مساحتی حدود ۱۹۳۱ کیلومترمربع بخش عمده واصلی این شهرستان به صورت دشتی است که از شمال به کوههای الوند وحاج قارا از مغرب توسط کوه های هنگل و چمن سلطان احاطه شده است.
مرتفع ترین نقطه منطقه «قلی حاجی »نام دارد که دارای ۳۵۶۰ متر ارتفاع میباشد.۱
۴_بررسی اب و هوا
آب و هوای گلپایگان نسبتا معتدل و گاها متغیر است و ترکیبی از دو اقلیم مدیترانه ای و صحرایی است که دارای زمستانی سرد و تابستانی گرم و خشک می باشد.متوسط بارش سالیانه ۲۵۰ میلی متر میباشد که همواره دچار نوسان میباشد.گرم ترین ماه های سال خرداد- تیر و مرداد.گلپایگان جلگه ایست نسبتا وسیع و حاصلخیز که به وسیله کوه های نسبتا مرتفع محصور شده است.۱
۵-موقعیت طبیعی شهر گوگد
گوگد شهری است در بخش مرکزی شهر گلپایگان استان اصفهان با طول جغرافیایی ۲۱ و ۵۰ و عرض جغرافیایی ۲۸ و۳۳ و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۸۱۳ متر و دارای آب و هوای معتدل و خشک است.۲
۶_سیر تحولی و تاریخی شهر گلپایگان
در دامنه کوه های زاگرس در دامنه الوند شهر تاریخی ارمیده است.این شهر سابقه تاریخی به عمق حمله اسکندر مقدونی دارد.در حمله اسکندر مقدونی مقاومت کرده و ان را شکست داده است.
گویند اولین بار این شهر را چهر ازاد دختر بهمن کیانی بنا کرد و به نام خویش چهر ازادگان یا گلباذگان نامید.
در زمان هخامنشیان ,گلپایگان در کنار مقبره پرتیکان که از مناطق اباد بود قرار داشته است.
از اثار قبل اسلام در این شهر می توان قلعه گبری و پایه های پلی نزدیک ان را معرفی کرد.
گلپایگان در دوران بعد اسلام خصوصا دوره عباسیان از مناطق اباد و معتبر بوده است.ولی اوج شکوفایی و ابادانی ان در زمان حکومت محمد بن ملکشاه سلجوقی بوده است که از مجموع سنگ نوشته هایی (تصویر۳-۱ و ۳-۲)که در تنگه غرقاب مرز طبیعی بین دو شهرستان گلپایگان و خمین بر جا مونده مشخص میگردد منطقه تنگ مره , که بخش وسیعی از ایران کهن را در بر گرفته شامل شهر های خمین,گلپایگان,خوانسار,دلیجان,محلات ونیمور که بعدها به شهرهای گلپایگان,خمین و خوانسار بلادیات ثلاث نام گذاری شد.
۷_معرفی ارگ گوگد
قلعه گوگد در۶کیلومتری شهر گلپایگان در شهر گوگد در خیابان ایت الله گلپایگانی کوچه قلعه واقع گردیده است.بیمارستان ایت الله گلپایگانی در غرب قلعه بنا گردیده است.
قلعه گوگد یکی از بزرگترین بناهای خشت وگلی ایران به شمار میرود وبا استناد به مدارک تاریخی قدمتی ۲۰۰ساله دارد وبه اواخر دوره زندیه و اوایل قاجار برمیگردد.۱
۷-۱-_مشخصات کلی ارگ گوگد
قلعه ای است مربع شکل به ابعاد ۷۰*۷۰ متر ومساحت تقریبی ۵۰۰۰مترمربع .این بنا دارای چهار برج درچهار راس قلعه میباشد.قلعه گوگد در بعضی قسمت ها دارای دو طبقه است.
جرز پایه های برج ها حدود۲/۵متر وارتفاع برج ها ۱۱متر میباشد )تصویر۵_۱)ونمای خارجی ان ها دارای نقوش تزیینی است(تصویر ۵_۳).قبل ازبازسازی قلعه گوگد تنها برج ها ودیوار خارجی وبخشی از تالارهای ضلع غربی وبخشی ازخانه های داخل قلعه بر جای مانده بود.۱
و…….
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه
– شناخت اثر
۱-معرفی گلپایگان
۲-نقشه ها
۳-شناخت جغرافیایی گلپایگان
۴-بررسی اقلیم گلپایگان
۵-موقعیت طبیعی گوگد
۶-سیر تحولی تاریخی گلپایگان
۷-معرفی ارگ گوگد
۸-موقیعت ارگ گوگد در بافت
۹-را های دسترسی به ارگ گوگد
۱۰-همسایگی بنا
۱۱-معرفی فضاهای داخل قلعه
۱۲-مالکیت
۱۳- شناخت کالبدی بنا
۱۳-۱-جنس دیوارها
۱۳-۲-جنس و نوع سقفها
۱۳-۳ -پله ها وکف سازی ها
۱۳-۴-در ها وپنجره ها
۱۳-۵-تزیینات وملحقات بنا
فصل دوم
آسیب شناسی
۱-تعریف آسیب
۲-دسته بندی آسیب ها
۳-عوامل تخریب طبیعی
۴-عوامل تخریب انسانی
۵-موقعیت آسیب در بنا
فصل سوم
اسیب نگاری
فصل چهارم
۴- مبانی نظری و طرح مرمت
۴-۱ ارزشها و اصالت
۴-۲ تعریف هدف و استراتزی
۴-۳ منشورها و قطعنامه ها
۴-۴ قوانین موجود در ایران
۴-۵ معرفی آلترناتیو برگزیده
۴-۵-۱ حمایت
۴-۵-۱-۱ حریم ارگ گوگد
۴-۵-۲ حفاظت پیشگیرانه
۴-۵-۳ استحکام بخشی
۴-۵-۴ پاکسازی
۴-۵-۵ طرح مرمت
فصل پنجم
۱-احیا