توليد مبلمان در ايران چالشهاي بسياري همراه دارد كه تنوع پايين طراحيها، پارچه تكراري و يكنواخت، عدم توجه به ماده اوليه و كيفيت سازه از جمله آنهاست. شايد يكي از عمدهترين دلايل بروز اين مشكلات عدم رغبت سرمايهگذاران در اين بخش است. با وجود اين در كشورهاي ديگر به اين مقوله توجه ويژهاي شده و تا جايي پيش رفتهاند كه صادرات مبل در آن كشورها رونقي جدي گرفته است.
در اين مقاله سراغ يكي از واردكنندگان مجرب مبلمان و وسايل تزييني منزل رفتهايم تا تفاوت مبلمان خارجي و نمونههاي توليدشده در داخل كشور را دريابيم. وی كه از سال ١٣٨١ كار در زمينه واردات مبلهاي استيل، راحتي، سرويس خواب و وسايل روشنايي را آغاز كرده، راه حلهايي براي بهتر شدن اوضاع ارائه ميدهد و دليل تفاوت جنس ايراني با خارجي را بيان ميكند.
اصلی ترين نكته برای مشتری هنگام خريد مبلمان ، جنس محصول است.
جنس چينی درجه بندی ندارد
«برخي به اشتباه ميگويند مبلمان چيني درجهبندي دارد اما به دليل رقابت بالا و تيراژ زياد كار در زمينه مبلمان، عملا چنين چيزي ممكن نيست. ما در حال حاضر با دو گروه كارخانه كار ميكنيم؛ عدهاي كه قديميتر هستند و تجربه بيشتري دارند که از حدود سال ١٩٩١ ميلادي كارشان را شروع كردهاند و گروه دوم که از حدود سال ٢٠٠٦ ميلادي كار در زمينه توليدمبلمان را آغاز كردهاند و در اين زمينه تازهكار هستند. كيفيت هيچكدام بد نيست اما آنهايي كه قديميتر هستند، بالطبع كيفيت و قيمتشان بهتر است و محصولاتشان را با مسئوليتپذيري بيشتري ارائه می دهند حتي خدمات پس از فروش بهتري دارند.» وی ميگويد: «يكي از ضعفهاي بسيار جدي توليدكنندگان ايراني، عدم وجود خدمات پس از فروش است. اگر جنسشان خراب شود، ميگويند بد استفاده كردهايد و مسئوليت را نميپذيرند اما شركتهاي خارجي چنين برخوردي ندارند.
شايد به همين خاطر باشد كه اين روزها محصولات چيني در بازار مبلمان طرفدار زيادي دارند. ما در ايران به لحاظ طراحي ضعف داريم. طرحهايي كه الان مشتري دنبال شان است، طرحهايي هستند كه علاوه بر داشتن كيفيت، استحكام و خدمات پس از فروش، از مد نيفتند. به همين خاطر، مدلهايي مورد استقبال قرار میگیرند كه طرحهاي خاص داشته باشند يا توان توليدشان به هر دليلي در داخل كشور وجود نداشته باشد. مشتريهاي اين محصولات بومي هستند و اين محصولات را به خاطر كيفيتشان دنبال ميكنند. حرف من اين است كه ما در بين اجناس ايراني زياد به كيفيت توجه نميكنيم اما در كشورهاي ديگر، چون تيراژ كار بالاست و در اين زمينه تجربه دارند، كيفيت كار بهتري هم ارائه ميدهند.»
موقع خريد بايد حواستان به منطقه زندگيتان باشد
اگر بخواهيد واردكننده خوبي باشيد بايد حتي به زمان وارد شدن محصول هم دقت کنید. اين در كشوري مثل ايران كه كاملا چهار فصل مجزا دارد، نكته بسيار مهمي است. این مهندس یادآوری میکند: «يك واردكننده توانمند بايد به شرايط خاص كشورمان توجه كند؛ مثلا كالاهايي در چين توليد ميشود كه با وجود رطوبت بالاي آن كشور در آنجا دچار خوردگي و زنگزدگي نميشود ولي همين مبلمان در بخشهاي مرطوب كشور ما خراب ميشود يا به طور مثال ما در بخشهايي از كشور، مناطق بسيار خشكي داريم كه ممكن است چوب مبلمان در آنجا دچار ترک خوردگي شده و خراب شود. براي همين واردكننده بايد درباره جنسي كه مايل به وارد كردنش است، اطلاعات كافي داشته باشد. الان ما براي مناطق خشك از چوبهايي كه حدود ١٠ تا ١٢ درصد رطوبت داشته باشند، بهره ميبریم.»
خيلي از مبلهاي ايراني چوبي نيستند
اصليترين نكته براي مشتري هنگام خريد مبلمان ، جنس محصول است. خيليها هنگام خريد فكر ميكنند يك مبلمان تمام چوب ميخرند. اما آيا اين تصور هميشه درست است؟ «مبلهاي چيني چوبي هستند و كيفيت بهتري دارند اما در ايران به خاطر اقتصادي نبودن استفاده از چوب، كارخانههاي كمتري به اين سمت ميروند و به جاي آن از اجناس بيكيفيت استفاده ميشود. در ضمن لوازم يدكي هم وجود ندارد و اگر مبلي به هر دليلي خراب شود، شركتهاي ايراني معمولا نميتوانند خدمات پس از فروش خوبي ارائه كنند.»
يكی از مشكلات مبل سازی در ايران، عدم توجه به سرمايه گذاری در بخش مبلمان خانگی است.
چطور مبلي بخريم كه زود از مد نيفتد؟
يكي ديگر از مشكلات مبلسازي در ايران، عدم توجه به سرمايهگذاري در بخش مبلمان خانگي است. «كارخانجات مبلمان خانگي ايراني آنطور كه بايد پا نگرفتهاند؛ البته در زمينه توليد و عرضه مبلمان اداري خوب هستيم. در بخش اداري، يك صندلي ممكن است به تعداد هزار عدد توليد شود اما در بخش مبلمان خانگي حتي در بهترين حالت ممكن است به تيراژ هزار عدد هم نرسيم. دليل چنين امري اين است كه توليد مبلمان در ايران به صورت كارگاهي است و سرعت كمي دارد. در ضمن مبلمان خانگي زود از مد ميافتد ولي در كشورهايي مثل چين به خاطر بالا بودن بازار مصرف و تيراژ، مبلمان به مقدار زياد توليد شده و در عين حال كيفيتش را نيز از دست نميدهد.»
يكي ديگر از مشكلات مبلمان ايراني خانگي در حال حاضر، عدم توانايي طراحي درست است. «در كشورهاي خارجي، يك طراح به غير از سازه مبلمان، طراحي پارچه آن را هم بر عهده دارد؛ يعني يك نوع خاص پارچه براي نوع ويژهاي از مبلمان طراحي ميشود در صورتي كه در ايران، از پارچهاي كه در بازار موجود است براي پوشاندن مبل استفاده ميكنند. نتيجه اين است كه، همه مبلها – كه كيفيت پاييني دارند- قيافه شان به همديگر شبيه است.
در كشورهاي ديگر به خصوص چين كه ما با آنها كار ميكنيم به دليل اينكه تيراژ كار بالاتر است، توليد پارچه و ارائه محصول به اين شيوه صرفه اقتصادي دارد ولي در كشور ما، چون سرمايهگذار علاقهاي به خواباندن سرمايه ندارد، چنين اتفاقي رخ نميدهد.» او عدم استفاده از كاور در مبلمان ايراني را هم يكي ديگر از مشكلات اين صنعت ميداند و تاكيد ميكند: «در ايران عنصري به نام كاور به خاطر هزينه دوبرابر دوخت و دوز و پارچه، عملا وجود ندارد. اين كاور به صورت متحرك روي پارچه اصلي كه روي مبلمان ثابت شده قرار ميگيرد تا در صورت نياز شسته يا تعويض شود. در ضمن كارگر خارجي به خاطر تيراژ بالاي كار، طبعا مهارت بيشتري هم دارد؛ مثلا كارگري كه ١٠ هزار مبل توليد كرده باشد، از كسي كه ٥٠٠ عدد توليد كرده، توانايي بیشتری دارد.»