سال‌ها قبل کف چند خیابان مشهور و پررفت وآمد تهران در عرض چند ساعت پرمی‌شد از تراکت‌های وسوسه‌کننده‌ای که دارندگان سیکل، دیپلم ردی‌ها، مشروطی‌ها و تغییر رشته‌ای‌ها را گه‌گاه اغوا می‌کرد. حالا هم این تراکت‌ها میان مردم توزیع می‌شود، اما نه به اندازه قبل، که حالا دیگر نیازی به چاپ تراکت و تحمل هزینه‌های پخش نیست، با رشد فناوری که همه‌جور خلاف را می‌شود با ارسال یک پیام کوتاه روی تلفن‌های همراه یا راه‌اندازی یک سایت و وبلاگ رتق و فتق کرد.
اینترنت دریایی بی‌انتهاست که آگهی‌های چاپی قدیم را می‌شود درآن با طول و تفصیل بیشترشرح داد و نوشت دیپلم رسمی، راحت و تضمینی، بدون کلاس، در کوتاه‌ترین زمان ممکن.
اینترنت ما پر است از این آگهی‌ها، پر از شماره تماس‌هایی که آن سوی خط کسی چم و خم دریافت دیپلم بی‌دردسر را شرح می‌دهد، کسی که می‌گوید فلان وفلان رشته مخصوص ترک تحصیل‌کرده‌های درس نخوان و سربه هواست، کسی که تضمین می‌دهد متقاضی دیپلم، از پیش او دست خالی برنمی‌گردد.
صاحبان آگهی تعقیب می‌شوند
دیپلم جعلی، دیپلم آسان؛ این دو را باید از هم جدا کرد. مراکزی که شعارشان دیپلم آسان و تضمینی است اجازه صدور دیپلم ندارند و معمولا این کار را نیز انجام نمی‌دهند که اگر دستشان رو شد به جعل مدرک متهم شوند. اینها کمک می‌کنند افراد به راحت‌ترین شکل ممکن به دیپلم برسند چه با ادعاهای واهی و چه با زد و بندهای واقعی با مراکز آموزشی دولتی. با علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش که صحبت کردیم، او نیز دیپلم‌های آسان را در حوزه جعل محتوایی تقسیم‌بندی کرد، اما گفت وقتی کار به دستگاه قضایی می‌کشد، این کار از مصادیق جعل شناخته نمی‌شود.
طبق توضیح او اغلب آگهی‌های مربوط به صدور دیپلم آسان مربوط به متخلفانی است که برای افراد، سوابق تحصیلی غیرواقعی ایجاد می‌کنند که معمولا نیز در فضای مجازی یا از طریق ارسال پیامک به مشترکان تلفن همراه کار می‌کنند.
زرافشان می‌گوید: در آموزش و پرورش و در هر یک از استان‌ها کمیته‌هایی وجود دارند که با رصد و ردیابی این پیامک‌ها و تبلیغات، متخلفان را برای رسیدگی به مراجع ذی‌صلاح معرفی می‌کنند.با وجود این توضیحات، اما قطارتخلف در این حوزه ترمز بریده و دیپلم‌های آسان در عرض یک سال و کمتر در ازای حق‌الزحمه‌هایی که به صاحبان برخی مراکز آزاد آموزشی داده می‌شود، همچنان صادر می‌شود.
راه میانبر وجود ندارد
هیچ راه میانبری وجود ندارد؛ این را مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران می‌گوید وقتی قرار است درباره دیپلم‌های آسان موضع بگیرد.
او توضیح داد که چون بیشتر دروس دبیرستان پیش‌نیاز دارند نمی‌شود همه این دروس را همزمان خواند مثل خواندن عربی پایه‌های مختلف در یک سال.پس با این توضیح، دیپلم فشرده وجود خارجی ندارد و مدعیان صدورآن ریگی به کفش دارند. این در شرایطی است که این مراکز مجوزی نیز برای صدور دیپلم ندارند و اگر در تبلیغات خود به واژه‌هایی مثل دیپلم آسان متوسل می‌شوند راه را به خلاف می‌روند.این گفته گودرز شاهمرادی، مدیرکل آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش است که در گفت‌وگو با ایسنا حجت را تمام کرده و توضیح داده که این مراکز برخلاف تبلیغاتشان فقط مجوز آموزش مهارت‌های گوناگون را دارند نه مجوز صدور دیپلم.
علاوه بر این فریب، تخلفی بزرگ‌تر نیز در این چرخه در حال وقوع است که ثقفی آن را رد نمی‌کند، این‌که برخی مدارس بزرگسالان با مراکز آموزش آزاد همدستی می‌کنند و امتحان‌های ساده‌ای برگزار می‌کنند.
ثقفی می‌گوید ممکن است این اتفاق رخ دهد و نمی‌شود منکرآن شد، اما باید صحت ادعای این مراکز را بررسی کرد.
اگر چنین تبانی‌ای وجود داشته باشد، فرد متخلف در مرکز دولتی به هیات رسیدگی به تخلفات آموزش و پرورش فرستاده می‌شود.
با وجود این حرف‌ها و مواضع، اما آنهایی که جاده صاف‌کن متقاضیان داشتن دیپلم‌های بی‌دردسر هستند با انگیزه کسب سود، پرتوان به کار خود ادامه می‌دهند و به گفته ثقفی دکان هر کدامشان که تخته می‌شود سر از جایی دیگر درمی‌آورند؛ بی‌علت نیست که می‌گویند جاعلان و متخلفان همیشه چند قدم از ناظران جلوترند.
دیپلم آسان از یک میلیون و 300 به بالا
شماره‌ای می‌گیریم برای دیپلمی آسان، صاحب آموزشگاه در اینترنت آگهی داده.
آن سوی خط «ف» که می‌گوییم می‌رود فرحزاد. می‌گوید سه سال دبیرستان را یک‌ساله برایت جور می‌کنیم، می‌گوید برای امتحان دروس عمومی می‌فرستیمت مدرسه بزرگسالان که راحت امتحان می‌گیرند و برای دروس اختصاصی نمونه سوال می‌دهیم و ازهمین‌ها امتحان می‌گیریم.
می‌گوید هزینه این کار برای رشته‌های آسان‌تر مثل گردشگری می‌شود یک میلیون و 300 هزار تومان و برای رشته‌های دشوارتر مثل کامپیوتر دو میلیون تومان.
شماره‌ای دیگر می‌گیریم، خانمی جوان پشت‌خط است؛ از همان مدعی‌های صدور دیپلم آسان، از همان‌ها که می‌گویند آن‌قدر کمکمان می‌کنند تا با کمترین زحمت بهترین نمره‌ها را بگیریم: باید رشته‌ای انتخاب کنی که امتحان نهایی نداشته باشد، مثل رشته‌های فنی و حرفه‌ای. روز امتحان تو هستی و یک اتاق دربسته، سوال‌ها را که گرفتی ما هم پاسخش را به تو می‌دهیم، تو فقط تست می‌زنی.
راز گرفتن دیپلم آسان در همین تخلفات است، در همین دور زدن‌های اخلاق که با حدود دو میلیون تومان شدنی است. نمره‌های غیرواقعی و دیپلم‌هایی که بی‌زحمت صادر می‌شود محصول نامیمون این تخلفات است.
