سیاست خارجی یک کشور مجموعه ی برنامه های سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در حوزه های پیرامونی و فراپیرامونی در جهت تامین بیشینه ی منافع ملی است و در این چارچوب یک دیپلماسی پایدار و فراگیر ابزاری برای به اجرا در آوردن این برنامه ها است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرتی منطقه یی با برخورداری از موقعیتی راهبردی و ژئواکونومیک (جغرافیای اقتصادی) بر مبنای سیاست خارجی تعاملی تلاش می کند از طریق یک دیپلماسی منطقه یی پویا و کارآمد افزون بر پیگیری اهداف و منافع ملی در روابط با کشورهای خارجی به ویژه همسایگان، منافع جمعی و امنیت منطقه یی را نیز حفظ کند. آسیای مرکزی، منطقه یی راهبردی در همسایگی ایران است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (1370 خورشیدی) پنج کشور قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان را در خود جای داد و به مقصد ویژه یی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد. وجود اشتراک ها و پیوندهای تاریخی- فرهنگی میان ایران و این منطقه و نیز ظرفیت های قلمروی ایران به عنوان اقتصادی ترین راه برای دستیابی به آب های آزاد و بازارهای جهانی به دلیل محصور بودن آسیای مرکزی در خشکی، فرصت های مشترکی را پیش روی ایران و کشورهای آسیای مرکزی قرار داده و به نوعی موجب شده زمینه ی مساعدی برای گسترش مناسبات فراهم آید. یکی از کشورهایی که جمهوری اسلامی ایران طی سال های پس از فروپاشی شوروی در گسترش روابط با آن تلاش داشته، قرقیزستان است که با وجود برخی گام های مثبت در جهت افزایش سطح و حجم روابط اقتصادی با این کشور، بسیاری ظرفیت های موجود برای گسترش زمینه های همکاری، همچنان دست نخورده به نظر می رسد. آتامبایف رییس جمهوری قرقیزستان دیروز به تهران آمد تا با مقام های کشورمان دیدار و گفت وگو کند. دیدار وی با «حسن روحانی» رییس جمهوری و «علی لاریجانی» رییس مجلس شورای اسلامی دارد و امضای چند سند همکاری دوجانبه میان 2 کشور مهمترین برنامه های سفر آتامبایف اعلام شده است. روحانی و آتامبایف در شهریور 1392 برای نخستین بار در حاشیه ی نشست سران سازمان شانگهای در بیشکک پایتخت قرقیزستان دیدار و گفت وگو کردند. اینک سفر آتامبایف به تهران نخستین سفر یک رییس جمهوری قرقیزستان به ایران بعد از حدود 12 سال است که با هدف گسترش همکاری های دوجانبه و بررسی تحولات منطقه یی و بین المللی صورت می گیرد. جمهوری اسلامی ایران در آذر 1370 از نخستین کشورهایی بود که استقلال جمهوری قرقیزستان را به رسمیت شناخت. در اردیبهشت 1371 موافقتنامه ی برقراری روابط بین 2 کشور به امضا معاون وزیران امور خارجه ی ایران و قرقیزستان رسید. در مهر همان سال سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیشکک فعالیت خود را آغاز کرد. سفارت قرقیزستان در تهران چهار سال بعد در اردیبهشت 1375 افتتاح شد. جمهوری اسلامی ایران و قرقیزستان در سازمان هایی مانند همکاری اقتصادی اکو، سازمان همکاری شانگهای و همچنین سازمان همکاری های اسلامی عضویت دارند. در زمینه ی روابط تهران و بیشکک چند نکته لازم به بیان است: 1- قرقیزستان از جمله کشورهای مهم منطقه آسیای مرکزی محسوب می شود. هر چند کشورهای آسیای مرکزی، کشورهایی نوپا با چالش های فراوان به شمار می روند اما حفظ و ارتقای روابط با این کشورها دارای کارکردها و اهمیت ویژه یی است که نمی توان از تاثیرهای آن بر سیاست خارجی و منافع پیرامونی و فرا پیرامونی جمهوری اسلامی ایران چشم پوشید. با روی کار آمدن دولت اعتدال و گشایش فضای تازه در روابط خارجی ایران، به ویژه پس از توافق هسته یی سفر رییس جمهوری قرقیزستان فرصت مهمی است تا بسترهای همکاری 2 کشور و ساز وکار فعال تر شدن روابط دوجانبه به ویژه در بخش اقتصادی مورد بررسی و توافق قرار گیرد. 2- در حوزه ی سیاسی، مناسبات جمهوری اسلامی ایران و قرقیزستان مناسباتی باثبات و کم تنش بوده است و تهران- بیشکک در سازمان هایی مانند اکو، کنفرانس اسلامی و شانگهای همکاری های گسترده یی با یکدیگر داشته اند. به عنوان مثال، رییس جمهوری قرقیزستان در نشست اخیر سران سازمان همکاری شانگهای در شهر «اوفا» روسیه، پشتیبانی خود را از عضویت کامل جمهوری اسلامی ایران در این سازمان منطقه یی اعلام کرد. 3- تهران- بیشکک در حوزه های گوناگون اقتصادی به ویژه در زمینه ی ساخت خطوط حمل ونقل، خدمات فنی و مهندسی و برخی بخش های دیگر همچون تولید ماشین آلات و صنایع تبدیلی، دارای زمینه های همکاری هستند. حجم مبادله های تجاری تهران و بیشکک، اکنون نزدیک به 50 میلیون دلار است که البته این میزان به هیچ وجه با ظرفیت های کنونی در روابط 2 کشور هماهنگ نیست. بنا به اعلام پایگاه خبری «اکونیوز» ایران با سهمی حدود 0.2 درصد از بازار قرقیزستان، در رتبه ی بیست و پنجم تامین کنندگان کالا برای قرقیزستان در سال 1392 قرار داشته است. به گفته ی سفیر ایران در قرقیزستان به دلیل نزدیکی جغرافیایی و همچنین وجود زمینه های مناسب و امکانات و توانمندی های جمهوری اسلامی ایران، این میزان در کوتاه مدت دست کم تا پنج برابر قابل افزایش خواهد بود. 4- قرقیزستان در طول بیش از 2 دهه ی گذشته، به عنوان مرکز صادرات مجدد در منطقه عمل کرده است. قرقیزستان نخستین کشور حوزه ی همسایگان شمالی است که عضو سازمان تجارت جهانی شده است و بیش از یک دهه از عضویت آن می گذرد. قرقیزستان همچنین در اردیبهشت 1394، به طور رسمی به اتحادیه ی اقتصادی اوراسیا تشکیل یافته از کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس و ارمنستان پیوست. با پیوستن این کشور به اتحادیه ی اوراسیا، به نظر می رسد که روند صادرات مجدد کالاهای ایرانی به کشورهای دیگر این اتحادیه تسهیل شود. این شرایط در حقیقت، فرصت تازه یی است تا فعالان اقتصادی ایران در زمینه هایی مانند کشاورزی، صنایع تبدیلی، دامپروری، خوراک دام و طیور، شیلات، پوشاک، انرژی، ساختمان سازی ومصالح ساختمانی فعالیت کنند. همچنین با پیوستن قرقیزستان به اتحادیه ی اوراسیا و گسترش همکاری های تهران- بیشکک، طرح راه آهن ایران، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و چین می تواند اجرایی شود. با اجرایی شدن این طرح، شبکه ی همکاری منطقه یی نیز میان کشورهای مسیر از جمله ایران و قرقیزستان متحول خواهد شد. در فرجام باید گفت نبود پرواز مستقیم میان 2 کشور، تعیین نشدن منابع مالی مشخص برای توسعه ی همکاری های تجاری یا اجرای طرح های مشترک از مهمترین مشکل های فراروی همکاری های اقتصادی ایران و قرقیزستان است اما با افزایش شناخت نسبت به زمینه های همکاری با اقدام هایی نظیر افزایش تبادل هیات ها، برگزاری نشست ها و همایش های تجاری، تقویت روابط اتاق های بازرگانی 2 کشور، توسعه ی همکاری استانی، برگزاری نمایشگاه های اقتصادی و فرهنگی و همچنین تسهیل صدور روادید می توان به گسترش هرچه بیشتر همکاری ها در حوزه های گوناگون امیدوار بود.