تعاریف و مفاهیم مسکن
مقوله مسکن گسترده و پیچیده است و ابعاد متنوعی دارد و امروزه به عنوان مکانی فیزیکی و سرپناه که نیاز اولیه و اساسی انسان مانند خواب خوراک استراحت و حفاظت در برابر شرایط جوی را فراهم می آورد و از لحاظ روانی نیز اطمینان خاطر درونی در شخص به وجود می آورد.
با عوض شدن شیوه زندگی مفهوم و مصداق”واحدمسکونی“ و“اسکا ن ”جای ”خانه“و“سکونت“ را گرفته اند.
مفهوم سکونتگاه در برابر مسکن
سکونتگاه محلی است که تمامی خدمات و تسهیلات ضروری برای بهزیستی خانواده را فراهم می سازد مانند بهداشت آموزش فرهنگ روابط اجتماعی و… بدون توجه به اهمیت و میزان انجام این خدمات.
برای تامین رشد اجتماعی عرصه مسکن علاوه بر خود واحد مسکونی می باید محیط اطراف پیرامون آن را نیز در بر بگیرد چون مسکنی که در محیط نامناسب قرار می گیرد حتی اگر خود دارای شرائط مناسب باشد نمی تواند نیازهای تبعی ساکنین خود را تامین کند.
برای دانلود به ادامه مطلب بروید…
نام فایل : پروژه طرح ۵ معماری – تیپولوژی مسکن ۱۲۰ اسلاید + نقشه ها – تیپولوژی مسکن های شهری
فهرست مطالب:
تعاریف و مفاهیم مسکن
مفهوم سکونتگاه در برابر مسکن
اهمیت اصل قلمرو در محیطهای مسکونی
پیشینه معماری و مسکن
گونه شناسی مسکن
گونه شناسی مسکن در جهان
بررسی سازماندهی کارکرد ساختمانها
ساختار کالبدی مجموعه های مسکونی (توده و فضا)
طبقه بندی مجموعه های مسکونی ـ بیان تیپ های مختلف
تیپولوژی مسکن های شهری( سازنده فضاهای شهری)
تیپولوژی مسکن درمعماری سنتی ایران
گونه شناسی مسکن در شهر مشهد (قدیم ،میانی ، معاصر)
نتیجه گیری
منابع و مآخذ
۱) خانه جائی است که ساکنان آن احساس ناراحتی نکنند واندرون خانه یا جائی که زن و بچه زندگی می کنند می بایست تنوع زیادی داشته باشد تا خستگی احساس نشود.
۲) خانه پوششی است که در تطابق برخی از شرائط رابطه صمیمی را بین محیط خارج و پدیده های زیستی انسان بر قرار می سازد در خانه باید یک فرد و یا خانواده زندگی کنند یعنی انکه بخواهد راه برود دراز بکشد ببیند و فکر کنند.
۳) خانه مرکز جهان است برای ساکنانش و برای محله اش شاخص ترین بنا در تحکیم مکان.
مفهوم سکونتگاه در برابر مسکن
سکونتگاه محلی است که تمامی خدمات و تسهیلات ضروری برای بهزیستی خانواده را فراهم می سازد مانند بهداشت آموزش فرهنگ روابط اجتماعی و… بدون توجه به اهمیت و میزان انجام این خدمات.
برای تامین رشد اجتماعی عرصه مسکن علاوه بر خود واحد مسکونی می باید محیط اطراف پیرامون آن را نیز در بر بگیرد چون مسکنی که در محیط نامناسب قرار می گیرد حتی اگر خود دارای شرائط مناسب باشد نمی تواند نیازهای تبعی ساکنین خود را تامین کند.
اهمیت اصل قلمرو در محیط های مسکونی
شکل دهی محیط های مسکونی و مجتمع های زیستی در گذشته بر اساس اصول و قواعد بسیار محکمی صورت می گرفت که به رغم آنکه نه در جائی مکتوب بود و به طور رسمی به کسی آموخته می شود و بر اساس نیاز های انسانی رفتار فرهنگی و شرائط اجتماعی اقتصادی و طبیعی جامعه به تدریج ریشه دوانده بود به طوری که همه مردم اعم ازسازندگان و استفاده کنندگان به صورت دانش درونی آن را حس کرده و به کار می بردند .
تجربیات متعدد بویژه تحقیقات اسکار نیومن نشان داده است که عدم توجه به قلمرو موجب بروز انواع مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی حتی بروز انواع جنایات در این جوامع شده است.
قلمرو به معنی کامل بخش تعمیم یافته ای از موجود زنده به شمار می رود که با علائم بصری و بویایی مشخص می شود.
آلتمن ۱۹۸۴ تجزیه و تحلیل رفتار های قلمرو را با تاکید بر جنبه های اجتماعی و روانی آن بررسی می کند و معتقد است که قلمرو پذیری سازمان دهنده مهم زندگی انسان در سطح اجتماعات و گروههای بزرگ کوچک وافراد است و بدون قلمرو زندگی بی نظم خواهد بود.
به دلیل اهمیت چنین خصوصیاتی از اصل قلمروست که گفته شده افراد هم مثل ملتها باید مرزها و محدوده های مناسب و حتی منطقه بی طرف مشخص بین خود داشته با شند.
توجه به تعاریف و مفاهیم انواع قلمرو نشان می دهد که فضاهای خصوصی فردی مانند اتاق خواب فضاهای خصوصی خانواده همچون خانه در یک گروه قرار دارد و با روندی نسبتا دائمی کنترل می شود تا جائی که ورود غیر منتظره به این قلمروها می تواند به عکس العمل های شدید دفاعی منجر شود بالعکس در قلمرو های عمومی تر از قبیل نمایشگاه پیاده رو و میادین.
مدت زمان و میزان کنترل بر قلمروهای خصوصی و عمومی و حفظ حریم های این دو از اهمیت خاصی در طراحی شهری بویژه طراحی مجتمع مسکونی بر خوردار می باشد.
نتیجه : اهمیت اصل قلمرو در حوزه فعالیت طراحی شهری حد اقل در سه مورد بارز می گردد :
درک ویژگی های فرهنگی جامعه و قلمروهای ذهنی
۲)تشخیص مرزهای واقعی قلمروها
۳)نحوه تبدیل قلمروهای ذهنی به کالبد و شکل و افزایش امکان کنترل افراد بر قلمروها
نتیجه : لازم است که در طراحی شهری و مسکونی از راه حل های مختلفی برای ایجاد قلمرو و تاکید بر آن استفاده کنیم.
بخشی از این راه حل ها به سازماندهی محله ای شهر و برخی به اجزای معماری و شهری از جمله استفاده از اختلاف سطح و طاق ها هشتی ها عقب نشینی خانه ها و…تاکید کرده اند در روش غربی نیز راه حل هایی چون فضاهای مخصوص کاشت گیاهان عقب نشینی ورودی ها و… استفاده می شود.
پیشینه معماری و مسکن
مجموعه ای که امروزه بنام ایران شکل خاصی را به خودش گرفته از سالیان پیشین در حدود مرزهای سیاسی حیات داشته و مهد تمدن های چندی بوده است.
در دوره نخستین خانه های قوم آریایی نظر ویولد دوک (نویسنده
کتاب تاریخ سکونت انسان ) این است که دارای ترکیبی از غار و فضاهای مسکونی کنار باغ بوده و با استفاده از سنگ و پوست و شاخ و برگ درختان خانه هایی در نهایت سادگی و ابتدائی که تنها یک اتاق داشته است.خانه های یک اتاقه قوم آریائی که در آغاز سرپناه بوده در سیر تحولی و تکاملی خود با ویژگی های جغرافیائی اقتصادی و طبقاتی سیاسی و اعتقادی و سرانجام قومی هر گروه اجتماعی انطباق پیدا کرد .بدین ترتیب مسکن را به عنوان دست اویزی فرهنگی نمی توان از مجموعه نهاد های فرهنگی دیگر جدا در نظر گرفت و به گفته آندره لورداگوران با کمی دقت در می یابیم که نوع معماری هر منطقه حتی با لباس و زنان آن قوم نیز ارتباط دارد.
و با توجه به مجموعه این ارتباط هاست که همواره در هر جامعه قسمتهای مختلف یک خانه ی مسکونی به شیوه ای ساخته و پرداخته می شود که جوابگوی نیازهای مادی و غیر مادی خانواده باشد و در صورتی می تواند جوابگو باشد که با دگرگونیها و تحول های فنی تکنیکی و اجتماعی زمان همراه باشد و این تغییر از ویژگی های فرهنگ است.
توجه به این نکته ضروری است که معماری و مسکن انسان که بخشی از معماری است در اثر عوامل چندی شکل می گیرد:
الف) بوم : به عنوان در برگیرنده معماری و فضائی است که در اختیار معمار و خلاقیت اوست و الهام بخش معمار است . لغت بوم با معنائی کلی برای شکل زمین آب و هوا و دیگر عوارض طبیعی فرض می کنیم.
ب) نحوه معیشت : که منظور از آن چگونگی وضعیت مادی انسان و گذران او با استفاده از منابع طبیعی می باشد .در این رابطه تاثیر یک زندگی کشاورزی که نیازمند اسکان دائم و رابطه مستمر با زمین است با تاثیر زندگی دامداری که لازمه اش حرکت و جستجوی مراتع تازه است بر نوع مسکن نکته ای است که بی تردید مطرح است.
ج) ابزار و تکنولوژی : پیشرفت و پیچیدگی روزافزون زندگی بشری و پدید آمدن منابع و حرفه های دیگر خود عاملی مهم در شکل گیری معماری و مسکن به شمار می آید به گونه ای که فن آوری در معماری توانسته است شکل و سبکی خاص در معماری هر منطقه و مردمان آن پدید آورد.
د) مصالح : انچه که در دسترس اقوام به عنوان مصالح قرار داشته در فرم ابعاد و همچنین سبک معماری آنها تاثیری بسزا داشته است و آنها مسکن های خود را با انچه که در دسترس بوده بنا می کرده اند.
ه) سنت سکونت : سنت تجمع یافته اعتقادات و باورهای انسان در فضای ذهنیت اوست . در زمینه این صفت ها باید به این پرسش ها پرداخت که دو نمونه معماری که در دو ناحیه اقلیمی مشابه ساخته شده اند چرا فرق دارند و یا آدم هایی که نحوه معیشت یکسان دارند چرا در معماری خود ممکن است به اختلافات گوناگونی برسند
گونه شناسی مسکن:
گونه شناسی مسکن از جنبه ها و دیدگاههای متعددی قابل بررسی است.یکی از رایج ترین زمینه های مطالعات تیپولوژی پرداختن به شکل های کلی و صورتهای مختلف قرارگیری فضاهای عمده یک واحد مسکونی است.
هدف اگاهی یافتن نسبت به گوناگونی های ممکن در شکل عمومی واحد مسکونی و استقرارهای صحیح بخش های مختلف تشکیل دهنده آن
گونه شماره ۱:
مستطیل کشیده (عریض) در جبهه نورگیر
استقرار کلیه فضاهای اصلی در جبهه آفتاب گیر
عرض ساختمان (جبهه نورگیر)بسته به بعد خانوار متغیر است.
گونه شماره ۲ :
واحد مسکونی تیپ شکسته
دسترسی از مفصل دو بازو
استقرار کلیه فضاهای اصلی در جبهه آفتاب گیر
تفکیک فضاهای خصوصی و عمومی در چپ و راست
امکان گسترش دو بازو با افزایش عرض مفصل
گونه شماره ۳:
مستطیل کشیده در جبهه غیر نورگیر
استقراربعضی از فضاهای اصلی در جبهه آفتابگیر و برخی دیگر در ضلع غیر آفتابگیر
گونه شماره ۴ :
مستطیل کشیده در جبهه غیر نورگیر
استقراربعضی از فضاهای اصلی در جبهه آفتابگیر و برخی دیگر در ضلع غیر آفتابگیر
عرض ساختمان بسته به بعد خانوار متغیر
تفکیک فضاهای خصوصی و عمومی در جلو و عقب
و…………………….
منابع و ماخذ :
الف- پایان نامه ها :
۱- طراحی مجتمع مسکونی درگفتگو با طبیعت ، لیلا ایرانشکوه ، استاد راهنما : مهندس خسرو صحاف
۲- مجتمع مسکونی- اقامتی در محدوده بافت مرکزی مشهد، نوشته وفا ثابتی، استاد راهنما: مهندس ناصر محسنی،
۳- مجموعه مسکونی چند منظوره، نوشته سعید حسامی تکلو، استاد راهنما: دکتر علی غفاری
۴- طراحی مجموعه مسکونی ، نفیسه همتان ،استاد راهنما : مهندس خسرو صحاف
۵-مجتمع مسکونی آرمس استاد راهنما : مهندس خسرو صحاف
۶-بازدید از مجتمع های مسکونی قاسم آباد- آرمس – ۵۱۲ دستگاه و. . .
ب – کتابها
ـ آشنایی با معماری مسکونی ایرانی –گونه شناسی برونگرا و گونه شناسی درونگرا،تالیف :غلامحسین معماریان
ـ هویت شهری ،تالیف:علیرضا رضوانی
ـ معماری اسلامی،تالیف : پیرنیا
ـ مطالعه میدانی از چند خانه قدیمی
برای دانلود و مشاهده کامل پروژه، از زیر اقدام به خرید آنلاین کنید.
اعضاء سایت قبل از خرید اطلاع دهند تا قیمت محصولات سایت برایشان کاهش پیدا کند.
