مسجد حاج رجبعلی هم به عنوان مدرسه علمیه و هم گنبد و هم محراب برای اقامه نماز داشته است این مسجد دارای ۳ ایوان است اصلی در جهت قبله قرار دارد و دو ایوان کوچکتر در شرق و غرب حیاط است. هم چنین در بخش شمالی مسجد یک مهتابی موجود بوده که هنگام زمستان در آن قسمت نماز برگزار می‌شده است.
در بخش شرقی یک خانه کوچک با حیاط مرکزی وجوددارد که به نظر می‌رسد خانه مدرسه باشد اما درمحله به خانه میراب معروف است. که کاملاً در ارتباط با مسجد می‌باشد.
ترکیب ساختار و تزئینات بی‌نظیر مسجد آن را به یک بنای منحصر به فرد تبدیل کرده است. این مسجد دارای یک گنبد در وسط و دو نیم گنبد در جهت شرق و غرب بوده که دو شبستان با دو فرش انداز در ادامه این دو نیم گنبد قرار می‌گرفته است.
دهانه قوسهای اصلی آن ۵/۷ متر و گنبد میانی بر روی پلان بیضی واقع است. طبق عکسهای قدیمی، در جهت شرقی یک ورودی وجود داشته که با یک هشتی به داخل حیاط ارتباط پیدا می‌کرده است. بنا به گفته قدیمیان محله ورودی اصلی با یک جلو خان بزرگ در بخش شمالی قرار داشته که با راهروهایی به داخل حیاط وارد می‌شده است. در حال حاضر تنها نقشه عبدالغفار (سال ۱۳۰۹) موید این مطلب می‌باشد.
برای توضیحات بیشتر و دریافت فایل به ادامه مطلب مراجعه نمائید…
بنا دارای دو ورودی اصلی و فرعی است. ورودی فرعی به صحن و ورودی اصلی به شبستان مسجد جدید باز می‌شود.
همچنین یک ورودی دیگر از سمت غرب به داخل حیاط وجود داشته که هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مالکیت مسجد همانطور که به آن اشاره شد وقفی است که هم اکنون تحت اختیار خانواده شریعتمداری است و کلیه مخارج آن را پرداخت می‌کنند.
مدیریت مسجد در حال حاضر با معتمدین محله است.
۱-٢-٢- تاریخچه و محل قرارگیری بنا:
مسجد حاج رجب علی در خیابان پانزده خرداد در گذر قدیمی درخونگاه در محله سنگلچ واقع شده است. آن چه از روی کتیبه‌های موجود بر روی کاشی‌های مسجد بر می‌آید سال ساخت آن ۱۲۶۱ و ۱۲۶۲ هـ .ق می‌باشد. اما به طور دقیق نمی‌توان تاریخ ساخت مسجد را با تاریخ کاشی کاری آن یکی دانست. چرا که ممکن است کاشیکاری چند سال بعد از ساخت مسجد کار شده باشند.
مسجد حاج رجب علی متعلق به دوران قاجاریه است و حدود سال ۱۲۶۰ هـ .ق بنا نهاده شده است. این مسجد از بناهای دوره قاجار است که دردوره قاجاریه ساختمان‌های بزرگی بنا شده که همه آنها تقلید از بناهای ادوار گذشته
است. معماران این عصر هر چند سعی کرده‌اند که ابتکاری به خرج دهند خودبنائی بسازند ولی موفق نشده و نتیجه مطلوبی بدست نیاورده‌اند. اغلب بناهای آنان از روی دقت انجام نشده و فاقد مهارت فنی نیز بوده کاشی کاری ترکیب رنگ‌های جدیدی را در به وجود آورده اند ولی از کارهای قبلی خیلی پست‌تر است و علت آن بیشتر عدم ذوق صنعتی می‌باشد که در تمام شئون فکری ان دوره رسوخ داشته است.
در تهران و اطراف آن دونمونه مهم از معماری قاجاریه دیده می شود یکی مقبره حضرت عبدالعظیم است و بنای قابل توجه دیگر مسجد سپهسالار جدید تهران است.
۱-٢-٣- رخدادها و افراد مؤثر در احداث بنا :
طبق اطلاعات بدست آمده مشخص گردیده که از سال‌ها قبل از انقلاب خاندان آقای شریعتمداری پیش نماز این مسجد بوده‌اند. آقای رجب علی کدخدای گذر در خوانگاه بوده‌اند واردات زیادی به ملامحمد جعفر شریعتمداری داشته‌اند. آقای شریعتمداری دارای دو پسر به نام‌های شیخ علی و شیخ حسن بوده که بعدها آقای حاح ملا جعفر شریعتمداری دختر حاج رجب علی را برای پسر بزرگتر خود آقای شیخ علی خواستگاری کرده و در اثر این قرابت، این مسجد به همراه موقوفاتش وقت نوادگان دختری حاج رجب علی گردیده تا نسل در نسل دراین مسجد نماز بگذارند.
